انتخاب کتاب «معارف کلام امامیه» به‌عنوان اثر برگزیده

Published

به گزارش روابط عمومی داشنگاه ادیان، ۲۳امین همایش کتاب سال حوزه در اسفند ماه ۱۴۰۰ برگزار شد و در آن سه اثر برگزیده و چندین اثر شایسته تقدیر و تحسین شدند.

بنا بر این گزارش، کتاب «معارف کلام شیعه؛ آموزه‌های اختصاصی» که به کوشش حجت‌ الاسلام و المسلمین دکتر حمیدرضا شریعت‌مداری، رئیس دانشکده فلسفه دانشگاه ادیان و مذاهب و قلم جمعی از اساتید دانشگاه نگاشته شده است، در این همایش توسط هیئت داوران تحسین شد.

کتاب «معارف کلام شیعه» با همکاری دانشگاه ادیان و مذاهب و سازمان سمت به چاپ رسیده است. در نگاهی کلی این کتاب امامت از منظر زیدیه، اسماعیلیه و اهل سنت را نیز گزارش کرده است. در اين کتاب موضوعاتی مورد بررسی واقع می‌شود كه يا به امامت خاصه مربوط می‌شود (نصوص دوازده امام، امام مهدی، مرجعيت علمیِ اهل بيت عليهم السلام، رجعت، سيره امامان در قبال ديگر مسلمانان و تشيع اعتدالی در تعاليم ائمه اطهار) يا ناظر به ديگر معارف كلامی (بداء، أمرُ بين أمرين و تقيه) است. از آنجا كه شيعه‌پژوهی بدون آشنايی با نوع نگرشِ منابع ملل و نحل به شيعه و گزارش‌هایشان از آراء و مقالات نامداران و صاحب‌نظران شيعه، تماميت نمی‌يابد، يك مقاله به تشيع و انشعاباتش بنا به گزارش‌های ملل و نحل نويسان اختصاص يافته و جهت مزيد اطلاع، مطالعات شيعه پژوهانه مستشرقان در پنج دهه اخير نيز در قالب يك مقاله گزارش شده است.

راه ميانه‌ای كه اثرِ پيش رو می‌جويد و می‌پويد، به رسميت شناختنِ اصل و كليت اختصاصات و امتيازات خودبنيادِ اماميه است كه در تعاليم اهل بيت (عليهم السلام) ريشه دارند. اين دامنه خاص شيعی عمدتاً در امامت كه هويت بخش تشيع و الهام بخش شيعيان است، تبلور يافته، اما محدود به امامت نيست. 

  آنچه اختصاصیِ شيعه اعتقادی است، باور به نص و نصب الاهی (علاوه بر وجوب عقلی و نقلی) در باب امامت است كه می‌تواند تفسير و تفصيل اصل اسلامیِ امامت تلقی شود. همين‌طور در خصوص اصل توحيد (شامل وجود و يگانگیِ خدا و قدرت مطلق و علم كاملِ خدا  و نفی جبر صريح و تجسيم و تشبيه) و عدل (به معنای نفی جور و ظلم از خدا) همه مسلمانان همراه و هم‌رأی هستند و اختلاف در باب رابطه ذات و صفات يا نقش خدا در افعال انسانی یا حسن و قبح در شمارِ تفسير و تفصيل توحيد و عدل هستند كه ميان مذاهب و نيز در درون خودِ مذاهب در باب آنها، اجتهاداتِ خرد و كلانِ متنوعی وجود دارد كه در كنار عوامل غير معرفتی به شكل گيریِ مذاهب و نيز رويكردهای گوناگونِ درون مذهبی انجاميده است.