در این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهراب صادق‌نیا عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در سخنانی برگزاری این‌گونه مراسم‌ها و بزرگداشت‌ بزرگان دین و تاریخ را موجب رجوع و یادآوری نظام‌های اخلاقی دانست و گفت: این گردهم‌آیی‌ها مروری بر یک نظام منسجم از اخلاق و هنجارهای اجتماعی است که در گذشته وجود داشته و ما در قالب یک بزرگداشت، نشست و یا حتی مراسم جشن آن‌ ارزش‌ها را مرور کرده و به یاد می آوریم و دیگر بار بر آن‌ها توافق می‌نماییم.

صادق‌نیا افزود: انتخاب عنوان روز جوان برای سال‌روز میلاد حضرت علی‌اکبر(ع) و برگزاری جشن به این مناسبت نیز در واقع تذکری بر این نکته که الگوی رفتاری جوان مسلمان،  همان منش و روشی است که در ایشان و دیگر جوانان خاندان اهل‌بیت(ع) وجود داشت. از همین‌ رو این مراسم یک تذکر آیینی و مناسکی صرف نیست بلکه تذکری کاملا اخلاقی است و بازگشتی به یک نظام هنجاری است.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به یکی از معضلات فرهنگی افزود: در روزگار حاضر به اصطلاح سلبریتی‌ها و یا ستاره‌های دنیای ورزش، سینما و دیگر هنرها خبرساز بوده و هیاهوی بسیاری دارند و ظهور و بروز رسانه‌ای آنان نسبت به شخصیت‌های علمی و فرهنگی بیشتر است. به عنوان مثال در وقایع و حوادث مختلف مانند سیل اخیر بسیاری از چهره‌های علمی، فرهنگی، اساتید دانشگاه و حوزویان در صحنه یاری به مردم حضور داشتند ولی هیچ هیاهو و برجستگی خبری پیرامون این حضور وجود ندارد و حال آن‌که با حضور یک هنرپیشه بلافاصله فضای مجازی و رسانه‌ها آن‌را برجسته می‌کنند. این امر نشان از وجود خلأیی در جامعه دارد که متاسفانه سلبریتی‌ها و شخصیت‌هایی با جذابیت مادی آن‌را پر می‌کنند.

وی یکی از راه‌های برون‌ رفت از چنین معضلاتی را بزرگداشت و یادآوری شخصیت‌های برجسته دینی و فرهنگی دانست و گفت: ارجاع جامعه بشری، جامعه شیعه و به خصوص جوانان به شخصیت‌هایی مانند حضرت علی‌اکبر(ع)، دیگر اهل‌بیت پیامبر(ص) و یا دیگر شخصیت‌های بزرگ تاریخی، آنان را به اصالت‌های اخلاقی‌ باز‌میگرداند که جامعه امروز به این رجعت بیش از پیش نیازمند است.

دکتر مهراب صادق‌نیا شرایط خطیر دوران جوانی را متذکر شد و افزود:  در ادبیات دینی اسلامی از جوان و جوانی تعابیر خاصی وجود دارد. گاهی از آن به نعمت و گاه به فرصت تعبیر می‌شود، در برخی روایات از جوانی به یک وضعیت خطرناک تعبیر شده است که در آن وضعیت انسان نیاز به مراقبت‌هایی شدید دارد و دارای شرایط چنان دشوار است که بنابر روایات اگر جوانی با وجود این وضعیت پیچیده عملی صالح و یا عبادتی انجام دهد فضیلت اعمال و عبادت او چند برابر دیگران است.

عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب سپس به وضعیت اجتماعی و فرهنگی جوانان در دوره‌های مختلف اشاره کرد و گفت: طبق مطالعات و تحقیقات جامعه شناسان، همه جوامع و همه گروه‌های اجتماعی با ورود به دنیای مدرن از شرایط خاص این دوره اثر پذیرفتند و در میان این گروه‌ها اثرپذیری جوانان بیش از دیگر اقشار بود. مطابق با مطالعات صورت گرفته در غرب به ویژه در انگلستان و آمریکا مهم‌ترین اثر دوران مدرنیته بر جوانان این بوده است که آنان با ورود به دنیای جدید از نظام ارزشی معطوف به مداخله‌گری، مسئولیت‌پذیری، انجام نقش‌های اصلاحی در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، عقب‌نشینی کردند و به سمت نقش‌هایی چون مصرف‌گرایی و نقش‌هایی که بیشتر جنبه صوری و مادی متمایل شده‌اند. به عنوان مثال تا پیش از دهه نود میلادی تعداد زیادی از جنبش‌ها و گروه‌های اجتماعی در غرب را گروه‌هایی متشکل از جوانان تشکیل می‌دادند ولی پس از آن دیگر گروه‌های جوان میل به فعالیت اجتماعی و سیاسی ندارند.

صادق‌نیا در این رابطه افزود: پژوهش‌های جامعه‌شناختی حکایت از آن دارد که جوانان با ورود به عصر مدرن با یک نظام ارزشی دیگر شناخته می‌شوند که نوعا دو ویژگی دارد: اول این‌که دیدگاه ارزش‌گذار آنان مخالف نظام ارزشی جاری است و آن را به چالش کشیده و با آن مبارزه می‌کند. جوان در این دیدگاه جدید هر چه از سنت به او ارث رسیده است را با یک علامت سوال بزرگ مواجه می‌داند. دوم این نظام ارزشی جدید عمیقا مصرف‌گرا است به این معنا که جوانان مدرن دائما در پی خریدن، پوشیدن، آراستن‌های و در کل زیستن متفاوت و گران‌قیمت هستند و کم‌تر ارزش یک انسان را در فضائل اخلاقی او می‌دانند در تفکر آنان ارزش یک انسان به قیمت لباس‌ها و یا دیگر دارایی‌های اوست. نظام ارزشی وقتی تفاوت کند دیدگاه جوان‌ها نیز تغییر می‌کند.

این پژوهشگر حوزه مطالعات اجتماعی درباره وضعیت و دیدگاه ارزشی جوانان ایران نیز گفت: انقلاب اسلامی ایران اتفاق بزرگی بود؛ در رفت و آمدهای متعددی که با برخی اساتید و عناصر فرهنگی یهودی و مسیحی داشته‌ام بارها اذعان آنان به تشکر از امام خمینی به خاطر انقلاب در ایران را شنیده‌ام. این افراد معتقدند که انقلاب اسلامی ایران نه تنها مسلمانان را مسلمان‌تر کرد بلکه یهودیان و مسیحیان را نیز معتقدتر نمود به این معنا که دین و نظام دینی را در جامعه زنده‌تر کرد.

دکتر صادق‌نیا اضافه کرد: انقلاب اسلامی ایران از جدایی جوانان از اجتماع ان‌گونه که پس از دهه نود در غرب حادث شد؛ جلوگیری کرد. در انقلاب اسلامی ایران حوادث مهم سیاسی و اجتماعی اتفاق افتاد که کنش‌گران و نقش‌آفرینان اصلی آن جوانان بودند. پیروزی انقلاب به طور عمده ثمره فعالیت جوانان بود و دفاع مقدس و جنگ تحمیلی را جوانان با شجاعت و روحیه حماسی و انقلابی خود اداره کردند.

با تمام این احوال نمی‌توان انکار کرد که جامعه ما که شاید بیش از هر کشور دیگری بدخواه و دشمن دارد در دو دهه اخیر به مشکلاتی نیز در زمینه فرهنگ اجتماعی جوانان برخورد کرده و ناهنجاری‌هایی مانند مصرف‌گرایی، دامن‌گیر این قشر آینده ساز کشور شده است. هر چند جوانان بسیاری هم‌چنان پای‌بند به اصول اخلاقی و اجتماعی هستند ولی در عین حال نظام ارزشی عده‌ای از آنان تحت تاثیر رسانه‌ها، شبکه‌های مجازی و دیگر برنامه‌های جهت‌دار و مدیریت شده، از نظام فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی و متعهدانه نسبت به جامعه تبدیل به یک نظام مصرفی بی‌خیال و اهل مادیات تغییر یافته است.

این پژوهش‌گر اجتماعی هشدار داد: گسترش این نظام ارزش‌گذاری مشکل‌دار به حدی است که علاوه بر جوانان بر دیگر قشرها نیز تاثیر کرده است و این مساله‌ای است که همه اقشار در برابر آن مسئول بوده و باید مانع گسترش آن شوند. به این معنا که ابتدا خود قبول کنیم و سپس به دیگران نیز اثبات نماییم که نظام ارزشی دینی با آن‌چه جامعه به سمت آن پیش می‌رود بسیار متفاوت و متمایز است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: آنچه به ما در این عرصه کمک می‌کند قطعا توجه به این مناسبت‌ها و الگوگیری از شخصیت‌های بزرگی مانند حضرت علی‌اکبر(ع) و بزرگان دین و اخلاق و فرهنگ است از همین‌روی نسبت برقرار کردن و روز جوان نامیدن امروز را باید قدر دانست و امید است که با زنده کردن آن نظام ارزشی بتوانیم جامعه خود را به  سنت‌های مذهبی نزدیک‌تر کنیم.