به گزارش روابط عمومی دانشگاه به همت دانشکده ادیان نشست علمی با عنوان «دین پژوهی از عینیت تا همدلی» با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید حسن اسلامی اردکانی در سالن شهید بهشتی برگزار شد.

دکتر سید حسن اسلامی در ابتدای این نشست گفت: در این جلسه می‌خواهم به دین پژوهی و برخی از جنبه‌های آن اشاره کنم. وقتی می‌گوییم دین پژوهی در واقع به یک رشته علمی اشاره می‌کنیم که در آن سعی می‌کنیم از آن فاصله بگیریم و از منظری فاصله دار و دور به دین نگاه کنیم. به همین جهت دین می‌شود موضوع مطالعه ما.

وی گفت: مطالعه دین هنگامی میسر می‌شود که ما بتوانیم کمی از آن دور شویم. این رشته یک رشته جدید است و زمانی آغاز می‌شود که افراد بکوشند فارغ از تعلقات شخصی خودشان از دین از منظری نسبتاً عینی یا به تعبیری Objective نگاه کنند. سوال اینجاست که با چه روشی می‌توان دین را مطالعه کرد؟ روش‌ شناسی نیز یک رشته جدید است و در گذشته چیزی به نام روش نداشتیم و بیشتر بحث منش مطرح بود تا روش.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب اضافه کرد: پژوهشگر، عالم و محقق باید در پی عینیت باشند. یعنی حقیقت را، عینیت را همانگونه که هست به صورت خالص و دور از هر شائبه‌ای عرضه کند. این همان مرحله اول است و چیزی است که بعدها به عنوان پوزیتیویسم شناخته می‌شود. علم واقعی زمانی علم می‌شود که به مرحله positive برسد. یعنی مرحله ای که بشود آن را سنجید و مسلتزم چیزی است که در معرض دید ماست.

دکتر اسلامی ادامه داد: پیشفرض‌ها ارزشمند هستند. زیرا هم امکان اندیشیدن را به ما می‌دهند و در عین حال محدودیت معرفتی به‌وجود می‌آورند. مانند جاذبه می‌مانند. جاذبه اجازه پرواز نمی‌دهد ولی اگر همین جاذبه نباشد امکان راه رفتن هم از ما گرفته می‌شود. پیشفرض‌های ما به قضایا جهت می‌دهند. در دعوای بین پوزیتیویست‌ها و پسا پوزیتیویست‌ها ما شاهد برآمدن دیدگاه‌های جدیدی هستیم که مجموعه‌ای از دیدگاه‌ها هستند که به صورت کلی به صورت پست مدرن شناخته می‌شوند. برآینده همه دیدگاه ها این است که ما چه بخواهیم و چه نخواهیم واقعیت در ضمیر ذهنی ما شکل می‌گیرد و تعین پیدا می‌کند. واقعیت وجود ندارد. نه اینکه واقعیت اصلا نیست اما شما نمی‌توانید حقیقتاً واقعیت را نشان بدهید. اصلاً مفهوم عینیت چیست؟ اینجاست که ما دچار مشکل می‌شویم.

وی در پایان گفت: اگر نسبیت به این معناست که هر چه هرکه بگوید درست است نه اینطور نیست. وقتی ما همه حقیقت را در اختیار نداریم معنایش این نیست که هرکه هر چه گفت درست است. من هیچ وقت به این یقین نمی‌رسم که آنچه که شما می‌گویید درست است. ولی با شناخت اجمالی که از شما و تجربه شما و علم شما دارم می‌توانم بگویم که درست می‌گویید. زیرا کل عالم نسبی است. حتی قانون جاذبه هم نسبی است. قانون جاذبه زمین در کره ماه می‌شود یک ششم. خلاصه بگویم اگر نسبیت این است که هر چه هر که بگوید درست است نه و به این نسبیت هرگز نمی‌رسیم و همچنان معیارهایی برای ارزیابی خواهیم داشت.