جلسه دفاع از رساله سرکار خانم مریم احمدپور، دانشجوی دکتری ادیان غیر ابراهیمی گرایش ادیان ایرانی با عنوان “تکوین مانویت چینی بر اساس مجموعه تورفان و نویافته‌های فوجیان” برگزار شد.
پس از طرح اشکالات اساتید داور و توضیحات دانشجو و اساتید راهنما و مشاور، این رساله دفاع نهایی شد.
برای سرکار خانم مریم احمدپور آرزوی توفیق روزافزون داریم.

چکیده:

یکی از دین­های ایران باستان، کیش مانوی است،  که در اوایل سده سوم میلادی بنیان نهاده شد. این دین از سمت غرب تا شمال افریقا و از سمت شرق تا منتهی‌الیه چین گسترده شد. در اوایل قرن بیستم، گنجینه گرانبهایی از دست­نویس­های مانوی در پی کشف آثار شهری صاحب‎نام در تورفان به نام خوچو (Qoćo)، به دست آمد. این آثار شامل اوراقی از برخی کتاب‌های از دست‏رفته مانی و بخشی از ادبیات مانوی بود. مانی معتقد بود برتری دینش بر ادیان دیگر در داشتن آثار مکتوب به زبان­های مختلف است، و از آنجا که می‌کوشید دینش عالم‌گیر شود، هنگام تبلیغ در هر سرزمینی به سازگاری نگاهش با اندیشه‌های هر سرزمین بسیار تأکید می‌کرد. کیش مانوی از راه خشکی و از راه آسیای مرکزی به چین وارد شد. پیروان کیش مانی تلاش کردند بعد از سازگاری و تلفیق با دین بودا در آسیای مرکزی، شکل جدیدی به خود گرفته و پس از ورود به جنوب چین، به‏عنوان مکتبی از آیین بودا شناخته شود تا به‌آسانی مورد پسند چینی‌ها قرار گیرد. همچنین؛ بررسی مدارک بسیاری که در اوایل قرن بیستم در تورفان چین از کیش مانی کشف شده، نشان می‏دهد که کیش مانی در آسیای مرکزی که جاده مشهور و باستانی ابریشم نیز ازآنجا عبور می‌کرد، دین بسیار پویا و فعالی بود که حدود هزار سال از اواخر قرن سوم میلادی تا قرن چهاردهم، یعنی دوره تسلط کامل اسلام در این ناحیه باقی ماند. بنابراین ما در  این جستار تلاش می‏کنیم به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی تکوین مانویت چینی براساس مجموعه تورفان و نویافته‌های فوجیان بپردازیم.

واژگان کلیدی: مانویت، کیش مانی، تورفان، فوجیان، مانویت چینی

Abstract

One of the religions of ancient Iran is Manichaeism, which was founded in the early third century AD. The Manichaean religion, which was a fusion of Zoroastrianism, Zarwaniism, Mughalism, Christianity, and Judaism, spread to the beaches of the Nile in the west and to the Amu Darya in the east.In the early twentieth century, following the discovery of the famous urban monuments in Turfan, which was one of the great cultural and artistic centers of Turfan in the city of Khochu, he presented a precious treasure of Manichaean manuscripts to the world of science. Which includes Mani’s Lost Book; That is, his Bible and Manichaean literature. Mani considers his religion to be one of the best of all religions over other religions in having written works in various common languages. As Mani sought to make his religion universal, he strongly emphasized the compatibility of his view with the ideas of each land when preaching in each land. Manichaeism entered China by land and through Central Asia. After adapting to Buddhism in Central Asia, the religion took on a new form and became known as a Buddhist school after its arrival in southern China, following which it was easily adopted by the Chinese.Also; An examination of much of the Manichaean religion discovered in Turfan, China, in the early part of the present century, shows that Manichaeism was a very dynamic religion in Central Asia, through which the famous and ancient Silk Road passed. The fourteenth century, the period of complete Islamic domination in this area remained. Therefore, in this study, we intend to investigate the evolution of Chinese Manichaeism based on the collection of turf and Fujian newly discovered by descriptive-analytical method.

Keywords: Manichaeism, Religion of Mani, Turfan, Fujian, Chinese Manichaeism