به گزارش روابط عمومی دانشگاه، به همت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه ادیان و مذاهب نشست تخصصی «جنگ رسانهای رژیم صهیونیستی علیه مقاومت» با حضور و سخنرانی آقایان حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد جواد خلیلی «عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب» و دکتر سید رضا سجادینژاد «معاون آموزش و پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه» برگزار شد.
گفتنی است نشست تخصصی با موضوع «جنگ رسانهای رژیم صهیونیستی علیه مقاومت» با هدف تحلیل و بررسی نقش رسانهها در جنگ روانی و رسانهای رژیم صهیونیستی علیه جنبشهای مقاومت اسلامی و با تمرکز ویژه بر سریال «فوضه»، برگزار گردید.
دکتر محمدجواد خلیلی با تمرکز بر سریال «فوضه»، به بررسی شیوههای روایتگری و تصویرسازی این سریال در جهت مثبت جلوه دادن رژیم صهیونیستی و تخریب چهره جنبشهای مقاومت اسلامی پرداخت و بیان کرد: این سریال با بهرهگیری از ابزارهای رسانهای، سعی در القای پیامهای خاص و تحریف واقعیت دارد و چگونه شخصیتهای این سریال و روایتهای آن به گونهای طراحی شدهاند که مقاومت را به عنوان یک نیروی منفی و اسرائیل را به عنوان یک قربانی نشان دهند. این تحلیلها نشان داد که رسانهها چگونه با استفاده از تکنیکهای مختلف، سعی در القای دیدگاههای خاص خود به مخاطبان دارند.
وی افزود: طی دو دهه گذشته به ویژه بعد از جنگ سی و سه روزه و نیز بیرون راندن اسرائیل از جنوب لبنان فضای کلی در کشورهای جهان عرب به سود جریان مقاومت با محوریت جزب الله تغییر کرد و شهید نصر الله را به یکی از تاثیر گذارترین و محبوب ترین شخصیت های جهان عرب تبدیل نمود.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب ادامه داد: بعد از این تاریخ برای شکل دادن به طرح خاورمیانه بزرگ و اماده سازی افکار عمومی برای عادی سازی روابط با اسرائیل شاهد یک جنگ وعملیات روانی گسترده هستیم. در این حوزه شاهد تولید مجموعه های مختلف درحوزه سرگرمی در قالب فیلم و سریال هستیم که قصد دارند چهره اسرائیل را بازسازی کرده و اقدام به تخریب چهره مقاومت اسلامی نمایند. در این بین در سال 2016 سریالی با عنوان فوضی توسط نتفلیکس تولید و توزیع می شود که شامل چهار فصل می باشد. این سریال که مبارزه یک گروه کاماندویی اسرائیلی با افراد مقاومت در غزه را روایت می کند و در ان چند قصه عشقی دنبال می شود و نیزدارای تصویرسازی و صحنه پردازی های اکشن و جذابی است.
دکتر محمدجواد خلیلی در پایان افزود: در این سریال مردان مقاومت انسانهایی خائن و دارای کودکی نامناسب که نیازهای کودکی شان اقناع نشده است و پیام اوران مرگ ونیستی بازنمایی شده اند. از سوی دیگر انگیزه مقاومت در این سریال از اصول اسلامی و انسانی مشروع به انگیزه های انتقام جویی های شخصی تنزل پیدا می کند. تصویری نیز که از زنان مقاومت در این سریال ارائه شده است زنانی دروغ گو وفریب کار و خائن است که هر زمان لازم باشد به دامان دشمن پناه می برند.
قدرت و مقاومت: دو وجه جدانشدنی
دکتر سیدرضا سجادینژاد، معاون آموزشی و پرورشی دانشکده علوم اجتماعی، مدیریت و رسانه، در نشست علمی «جنگ رسانهای رژیم صهیونیستی علیه مقاومت»، به تحلیل سریال «فوضی» (Fauda) پرداخت.
دکتر سجادینژاد با اشاره به جنبههای برجسته این سریال گفت: «فوضی» تلاش میکند با رویکردی واقعگرا و شخصیتپردازی چندبعدی، جنبههای انسانی هر دو طرف درگیری را به تصویر بکشد. وی افزود: این رویکرد، تأثیرگذاری سریال را در میان مخاطبان افزایش داده است.
او همچنین به دیدگاههای مختلف درباره این سریال اشاره کرد و گفت: برخی منتقدان معتقدند که سریال تصویری جانبدارانه از درگیریهای فلسطینی-اسرائیلی ارائه میدهد، درحالیکه برخی دیگر آن را به دلیل نمایش درد و رنج هر دو طرف تحسین میکنند.
دکتر سجادینژاد در ادامه افزود: پخش چندین فصل از این سریال از سال 2016 تاکنون مخاطبان بسیاری را جذب کرده است. اما باید دید پس از حوادثی چون طوفان الاقصی و نسلکشی اسرائیل، بازخورد مخاطبان چگونه خواهد بود.
تحلیل بازنمایی و ایدئولوژی در «فوضی»
سجادینژاد با تأکید بر نظریه استوارت هال در حوزه مطالعات رسانه گفت: رسانهها بازنماییکننده واقعیت نیستند، بلکه واقعیت را خلق میکنند.
وی توضیح داد که در «فوضی»، فلسطینیها اغلب بهعنوان شبهنظامیان یا افرادی گرفتار در چرخه خشونت تصویر میشوند، درحالیکه نیروهای اسرائیلی با چهرهای پیچیده و اخلاقمدار بازنمایی میشوند. این نوع بازنمایی میتواند مشروعیتبخشی به اقدامات نیروهای امنیتی اسرائیل و کلیشهسازی از فلسطینیها بهعنوان «تهدید» یا «قربانی» را تقویت کند.
جهانیسازی گفتمان اسرائیل از طریق رسانه
او با اشاره به نظریه جهانیسازی فرهنگی گفت: پخش این سریال از طریق نتفلیکس، روایت اسرائیل از درگیریها را به سطح جهانی منتقل کرده است. این امر میتواند بر ادراک مخاطبان بینالمللی درباره مسائل پیچیده سیاسی تأثیر بگذارد.
وی افزود که بر اساس نظریه استفاده و رضایتمندی، مخاطبان اهداف متنوعی در تماشای این سریال دارند. برخی به دنبال سرگرمی و هیجان هستند، درحالیکه برخی دیگر در جستجوی درک بهتر درگیریهای خاورمیانه به تماشای آن میپردازند.
ساختارهای دوتایی و تحلیل گفتمان در «فوضی»
این استاد دانشگاه با استناد به نظریه ساختارگرایان مانند لوی استروس، تضادهای دوتایی سریال را بررسی کرد و گفت: تضادهایی همچون اسرائیلیها/فلسطینیها، امنیت/تهدید، و نظم/هرجومرج، ساختار روایی سریال را تشکیل میدهند و بهگونهای روایت را پیش میبرند که تعارض میان دو طرف اجتنابناپذیر به نظر برسد.
وی همچنین با اشاره به نظریه تحلیل گفتمان فوکو توضیح داد: بر اساس دیدگاه فوکو، گفتمانها ابزار تولید قدرت هستند. در سریال «فوضی»، اسرائیل بهعنوان نیرویی که برای ثبات و امنیت تلاش میکند، بازنمایی میشود و این گفتمان بر سایر گفتمانها مانند عدالت یا حقوق بشر غلبه دارد.
قدرت و مقاومت: دو وجه جدانشدنی
دکتر سجادینژاد در ادامه گفت: بر اساس تحلیل فوکویی، قدرت و مقاومت همواره در کنار یکدیگر وجود دارند. در این سریال، قدرت اسرائیل از طریق نیروی نظامی، فناوری پیشرفته و عملیات اطلاعاتی نمایش داده میشود. در مقابل، مقاومت فلسطینیها از طریق عملیات چریکی، مبارزات ایدئولوژیک، و شبکههای اجتماعی بازنمایی میشود.
وی تأکید کرد: این تقابل نشان میدهد که مقاومت در برابر قدرت مسلط اجتنابناپذیر است و خود بخشی از سازوکار قدرت محسوب میشود.
لزوم بازتعریف گفتمان مقاومت
دکتر سجادینژاد در پایان افزود: در جنگ رسانهای باید به سراغ سوژگی و بازتعریف مقاومت رفت. فوکو بر این باور است که قدرت و مقاومت در فرایند شکلدهی به “سوژه” نقش اساسی دارند. در سریال، فلسطینیها بهعنوان سوژههایی که در تلاشاند هویت و مقاومت خود را در برابر قدرت اسرائیل حفظ کنند، تصویر میشوند.
وی تأکید کرد: بدون تردید به جای فکر کردن به تغییر گفتمان موجود باید کوشید جایگاه سوژه نظم و امنیتساز را در همین گفتمان که اسرائیل ادعا میکند به او تعلق دارد به جبهه مقاومت داد و اسرائیل و همپیمانانش را تهدید نظم و امنیت معرفی کرد. البته در این راستا، اتحاد و همبستگی میان نیروهای مقاومت حیاتی است، اما متأسفانه این امر با حوادثی چون تفرقههای ناشی از بحران سوریه تحت تأثیر قرار گرفته است.
لازم به ذکر است در این نشست، کتابهای تازهمنتشر شده با موضوعات مرتبط با مقاومت و خاطرات شهدا معرفی گردید و با تخفیف ویژه به شرکتکنندگان عرضه شد. این کتب که با تقریظ مقام معظم رهبری (مدظله العالی) نیز مزین شده بودند، و بر اهمیت تداوم روایتهای مقاومت و گرامیداشت یاد و خاطره شهدا تأکید داشتند.