به گزارش روابط عمومی دانشگاه، دکتر محمد شکری فومشی در نشست علمی «کیش مانی در چین؛ تاریخ، آموزه، ادبیات» با اشاره به نویافته‌های کیش مانی در منطقه تورفان چین، گفت: بعد از مرگ مانی و قتل‌عام مانویان، گروه‌های مانوی در قرن سوم میلادی به این منطقه مهاجرت کردند. از آن‌ها ادبیات فراوانی به زبان فارسی میانه، پارتی و سغدی به یادگار مانده است. بعدها ترکان اویغور نیز تغییر دین داده و پیرو مانی می‌شوند.

وی افزود: علاوه بر اینان، مانویان چینی نیز وجود داشته‌اند که در گسترش مانویت در جنوب شرق چین نقش داشته‌اند. در سال 2008 اولین نسخه‌های خطی توسط گروهی از جامعه‌شناسان در چند روستای دورافتاده در استان فوجیان کشف شد و دین مردم این روستا هم‌چنان دین مانوی بوده است. دین مانی توسط سغدیان به این منطقه منتقل شده است.

این استاد دانشگاه ادیان و مذاهب هم‌چنین گفت: مانویتی که در ادبیات چینی مانوی داریم، به شدت تحت تأثیر دین بودا و دائوئیسم است. مانویان همواره چه در ایران و ماوراء‌النهر و چین هیچ‌گاه به رسمیت شناخته نشدند به همین دلیل آنان همواره سعی می‌کردند خود را همرنگ جامعه کنند لذا دین مانوی به هرجا که رفت سعی کرد خود را با محیط جدید هم‌نوا کند به همین دلیل به شدت از مفاهیم بودایی و دائوئی در آموزه‌های خود استفاده کردند تا جایی که حتی مانی را به عنوان یکی از اوه‌تاره‌ها در آیین دائوئیسم معرفی کردند.

شکری فومشی در ادامه گفت: در قرن هشتم، شورش معروف آنلوشان در چین روی داد. این شورش هم‌دوره با شورش و نهضت مزدک بود. بوغو خان تُرک که به درخواست پادشاه چین، این شورش رو سرکوب کرد، پیرو دین مانی شد و دین مانوی برای اولین بار تبدیل به یک دین رسمی می‌شود و از آن به بعد به سرعت پیشرفت می‌کند و حجم متون مقدس مانوی که در این دوره هفتاد ساله از کل متون مانوی در طول تاریخ این دین بیشتر است.

در ادامه این جلسه، دکتر شکری فومشی به سؤالات استادان و دانشجویان حاضر پاسخ گفت.