به گزارش روابط عمومی دانشگاه، نشست تخصصی «تقابل نظریه امنیت محور و عدالت محور در فقه حکومت» به همت معاونت فرهنگی اجتماعی دانشگاه ادیان و مذاهب و با همکاری گروه تقریب مرکز صلح و گفتوگوی دانشگاه با ارائه آقای دکتر رضا اسلامی و همچنین با حضور آقای دکتر محمد معینیفر بهعنوان ناقد در دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.
در این جلسه حجت السلام و المسلمین دکتر رضا اسلامی بیان نمودند که حکومت یکی از اصلیترین و اساسیترین ارکان اسلام است. همچنین اقامه حکومت اسلامی نیز از واجبات بوده و ادله برپایی حکومت هم در بسیاری از کتابها آمده است. همچنین در قرآن آیاتی وجود دارد که اشاره به برپایی این حکومت داشته و مردم بدون حکومت نمیتوانند بهدرستی امورات زندگیشان را انجام دهند. «وَمَا كَانَ النَّاسُ إِلَّا أُمَّةً وَاحِدَةً فَاخْتَلَفُوا» و یا در آیه «كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ وَأَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ» آیاتی هستند که اشاره دارد به اینکه مردم با اختلاف نمیتوانند زندگی کنند و نیاز به یک حکومت دارند.
ایشان در ادامه بیان کردند: در اهل سنت نیز مشروعیتهایی برای حاکم و حکومت بیان شده است. همچنین باید برخی موارد مانند عدالت، حقوق و … نیز رعایت شود تا هر انسانی به حق خود برسد. باید توجه داشت که رفعورجوع نکردن این مشکلات باعث میشود تا اختلال در نظام پیش آید.
در ادامه جلسه حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد معینیفر به ایراد سخن پرداختند. ایشان در ابتدای سخنانشان از سید قطب یاد کردند و درباره ایشان مطالبی را ذکر نمودند. ایشان ادامه دادند که سید قطب درباره ورود اسلام میگوید که مردم به اسلام به یک چیز جدید نگاه میکردند و سران کفار با پیامبر دشمنی را پیامبر شروع نمودند. پیامبر ابتدا به کوه پناه بردند و بعد از مدتی با یاران خود به شهر رفته و اعلام کردند که پیامبر خدا هستند و مردم را به دین اسلام دعوت کردند. آنها که پذیرفتند یار پیامبر شدند و آنها که نپذیرفتند پیامبر با آنها وارد جنگ شد.
سید قطب هم از همین مطلب الگو گرفته و میگوید ما هم باید به کوهها برویم و عدهای را جمع کنیم و به دین اسلام دعوت نماییم و بعد به شهرها برویم و دیگران را به دین دعوت کنیم. برخی از سلفیها ممکن است از همین روش سید قطب الگوبرداری کرده باشند. ابن تیمیه نیز به همین شیوه اعتقاد داشت.
در این راستا ما دو نگاه داریم. یک نگاه آرمانگرایی است و دیگری نگاه واقعگرایانه. در آرمان گرایی کسانی مانند کانت میگویند که عدالت محور اصلی است. اما رئالیستها و واقعگرایان میگویند که امنیت بر عدالت غالب است و این عقیده اهل سنت نیز هست. البته اگر عدالت را فقط در اسلام ندانیم و این رابرای کل بشریت بدانیم، بنده معتقد هستم که این مطالب تعارضی با هم ندارند و تداخلی بین این دو مطلب پیش نمیآید البته تا زمانی که ما اینها را در عرض و طول نگاه نکنیم.
دکتر محمد معینیفر ادامه دادند: اگر این دو مطلب را در راستای هم قرار دهیم دو رویکرد خواهیم یافت. یک رویکرد کارکردگرایانه و دیگری رویکرد بنیادگرایانه. تا زمانی که هر کدام از اینها در کانتکس خودشان قرار بگیرند مشکلی پیش نمیآید.
در پایان ایشان اشاره کردند که ما با اهل سنت در بسیاری از موارد اولویتها را داریم و فقط در مصداق است که با هم مشکل داریم. مثلاً بنده فلان شخص را مصداق طاغوت میبینم ولی او نمیبیند. یا او کسی را مصداق طاغوت میبیند و من نمیبینم.