به گزارش روابط عمومی دانشگاه، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهراب صادق‌نیا در نشست علمی «پژوهش‌های تطبیقی چیست و چگونه انجام می‌شود» از سلسله‌نشست‌های کارگروه روش تحقیق که با همت مرکز مشاوره و روش تحقیق دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد، گفت: وقتی از روش تحقیق صحبت می‌کنیم یا روش‌شناسی تحقیق، نباید به ذهن بیاید که درباره امر اضافی یا تزئینی صحبت می‌کنیم. نباید به روش تحقیق این‌گونه نگاه کرد. روش تحقیق معیار ارزیابی یک مطالعه است. یک مطالعه یا روش علمی دارد که به آن مطالعه علمی می‌گوییم. یا روش علمی ندارد که اصلاً علم نیست. معیار علمی بودن و نبودن یک اثر تنها و تنها به روش آن است.

وی در ادامه گفت: روش تحقیق حوزه‌های مختلفی دارد. یکی به معنای گردآوری داده‌ها است ولی حوزه‌های دیگری نیز دارد. معمولاً وقتی درباره روش تحقیق صحبت می‌کنیم، فکر می‌کنند درباره فیش‌برداری صحبت می‌کنیم یا چطور در کنار کتاب حاشیه بزنیم. این در نوع خودش مهم است ولی روش تحقیق به ما می‌گوید یک موضوع را چطور باید ببینید و مطالعه کنید. کجا باید توقف کنید. چند الگو یا پارادایم می‌تواند بر تحقیق شما حاکم باشد. شما در کدام الگو یا پارادایم می‌توانید صحبت کنید. درمجموع دست‌کم شش حوزه در روش‌شناسی داریم که عبارتند از پارادایم‌شناسی، رویکردها، شیوه گردآوری، شیوه تحلیل داده‌ها و پیکره‌بندی و نگارش و در آخر مستندسازی. این‌که چطور ارجاع دهیم و فهرست منابع را درج کنیم.

صادق‌نیا گفت: روش تحقیق تطبیقی یک سری مقدمات دارد که باید روشن شود. مثلاً باید بدانیم وقتی از روش تحقیق تطبیقی صحبت می‌کنیم در الگوی تفصیلی برساختی بر کار ما حاکم است. از تحلیل تطبیقی کسی نباید انتظار اثبات داشته باشد. به هیچ عنوان نمی‌توان از روش تحلیل تطبیقی انتظار داشت که یک چیزی را ثابت کند یا چیزی را از چیز دیگر مهم‌تر نشان دهد.

وی هم‌چنین گفت: مطالعه تطبیقی معمولاً به مطالعه مقایسه‌ای تقلیل داده می‌شود. مقایسه یک ابزار در مطالعه تطبیقی برای رخ دادن اتفاق دیگری. یعنی ما هدفی را دنبال می‌کنیم که می‌تواند متفاوت باشد. به تناسب آن هدف می‌توانیم انواعی از مطالعات تطبیقی داشته باشیم. لذا تبدیل روش تحلیل تطبیقی به مقایسه‌ای، یک مغالطه‌ است که باید از آن پرهیز کرد.

گفتنی است وی در پایان به سؤالات استادان و دانشجویان حاضر در جلسه پاسخ گفت.

علاقه‌مندان به آشنایی با فعالیت‌های کلینیک پژوهش و روش تحقیق (مرکز مشاوره روش تحقیق) می‌توانند برای اطلاع از برنامه‌های این مرکز به کانال تلگرامی یا اینستاگرام @clinic_pajohesh مراجعه کنند.