به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، در جلسه دفاعیه‌ای که چهارشنبه 29 شهریور 96 در سالن کنفرانس امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدرضا جباری به‌عنوان استاد راهنما، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدتقی انصاری‌پور، استاد مشاور و دکتر علیرضا واسعی در جایگاه استاد داور برگزار شد دانشجو مهدی عبداللهی از پایان‌نامه‌اش دفاع کرد.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

شیعیان در طول تاریخ، ادوار و اعصاری را گذرانده و تطورات و تحولاتی داشته و همواره ذیل چتر حمایت و سرپرستی امامان شیعه زیسته‌اند. «چیستی، چرایی و چگونگی» نقش امامان در هدایت، سرپرستی و رشد و تکامل عقاید شیعیان مسئله‌ای است که همواره مورد دقت و بررسی محققان تاریخ تشیع قرار گرفته است، در این میان با توجه به هجمه‌های نظری و ایجاد شبهات در رابطه با اعتقادات شیعه مبنی بر انحراف عقاید و ابتلا به غلو یا کذب و خرافه و … می‌بایست با اثبات نقش محوری و اساسی امامان معصوم شیعه در رشد و تکامل عقاید، مصونیت اعتقادات شیعه را از خطا و اشتباه به اثبات رساند و با بررسی و تبیین روش‌ها و رویکردهای امامان معصوم علیهم‌السلام، چگونگی ایفای نقش هدایت و سرپرستی عقاید شیعه، را نشان داد. در این تحقیق نیز ضمن تعریف امام، شیعه، و عقاید شیعه، به بررسی «چیستی و چرایی نقش امامان» پرداخته می‌شود و همچنین جهت تبیین «چگونگیِ» نقش امامان، رسالت «تاریخی» ایشان و نیز بُعد «اجتماعی» حضور ایشان در جامعه 250 ساله و بُعد «فردی» رسالت ایشان تحت عنوان «راهبردها، رویکردها و راهکارهای امامان» در هدایت و سرپرستی عقاید شیعه مورد ارزیابی قرار گرفته است.

در این تحقیق عنوان می‌گردد شیعه جریانی تنصیصی است، بطوریکه حرکت تمامی انبیاءِ الهی در راستای بروز و ظهور این جریان الهی است که در مقطعی از تاریخ پس از ختم رسالت و تثبیت ولایت امیرمؤمنان علیه‌السلام به ظهور و بروز تام خود رسیده است. از منظر فلسفه تاریخ می‌توان سیر «تطور» و «تکامل» معرفتی جامعه شیعی را بر محور معارف نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و اهل‌بیت علیهم‌السلام و با هدایت و سرپرستی آن حضرات اثبات نمود. و نیز درمی‌یابیم مبانی اعتقادی شیعه طی سه مرحله اساسی «تثبیت سیاسی و هویتی شیعه»، «تثبیت معرفتی و اعتقادی شیعه»، «تثبیت ساختاری و اجتماعی شیعه» تحت سرپرستی و هدایت ایشان، رشد و تکامل داشته است، این سه مرحله به ترتیب در عصر «پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله تا امامین صادقین علیهماالسلام»، «عصر امامین صادقین علیهماالسلام» و «عصر امامین علیهماالسلام تا غیبت کبری» واقع شده و عقاید شیعه که ریشه در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله دارد در این سه عصر، طی سه مرحله «تکوین، تبیین و تدوین» تطور یافته است. همچنین با توجه به نقش سازنده و اثرگذار ایشان در سه محور «نقش روحی و معنوی»، «نقش معرفتی و اعتقادی» و «نقش رفتاری و عملی» پی خواهیم برد که اصلی‌ترین و اساسی‌ترین عامل رشد و تکامل عقاید شیعه، ایفای نقش روحی و معنوی و جهت‌دهی به امیال باطنی، گرایش‌های روحی و تمایلات قلبی مؤمنین بوده و با ایجاد و جهت‌دهی «حب و بغض» در قلوب، بستر مناسب را برای شکل‌گیری و رشد «افکار و معرفت» و اصلاح «رفتار و عملکرد» آنان فراهم می‌ساخته‌اند و درواقع با مدیریت «همدلی»، «همفکری» و «همکاری» جامعه مؤمنین حول محور «الوهیت، ولایت و شریعت»، زمینه تحقق «بندگی» خدای متعال را در حوزه «نظام ارزش‌ها و گرایش‌ها»، «نظام افکار و اطلاعات» و «نظام رفتار و اعمال» در مقیاس فردی و اجتماعی فراهم می‌ساخته‌اند.

واژگان کلیدی: شیعه، شیعیان، امامان، رشد و تکامل، عقاید، سرپرستی تشیع، رسالت ائمه، جامعه مؤمنین، ولایت، تکامل معرفت، جریان تشیع؛