یادداشت حجه الاسلام دکتر امیر جوان ­آراسته

رئیس دانشکده عرفان دانشگاه ادیان و مذاهب:

جان و تن یا خویش و دیگری

سخن از دوگانه تن و جان، هماره در بنان و بیان اهل حکمت وعرفان، جاری بوده و هست.

دغدغه خویشتن داشتن و کوشش در پالایش جان و همت گماردن بر اصلاح خود، که در بسیاری از موارد با ریاضت دادن به تن و با ندیدن و کنارزدن آن قرین می­شود، در جای جای سخنان اهل معرفت به روشنی دیده می­شود.

طرفه آنکه در بیان مولانا اساساً تن، دیگری و بیگانه است:

در زمین مردمان خانه مکن                            کار خود کن کار بیگانه مکن

کیست بیگانه، تن خاکی تو                            کز برای اوست غمناکی تو

و تو نباید برای دیگری تلاش کنی. پرداختن به این دیگری، جان را از معرفت تهی می­کند:

تا تو تن را چرب و شیرین می­دهی                  گوهر خود را نیابی فربهی

تا  درد تن داری و پیوسته به برآوردن نیازهای تن مشغولی، راهی به حقیقت نمی­بری . تن، هر روز فربه­تر می­شود و خواهنده­تر و جان، لاغرتر و نحیف­تر .

و شاید که جان بمیرد و تو بی­خبر باشی؛

که امیر بیان فرمود:

فذلک میّتُ الأحیاء! (نهج البلاغه: حکمت 374)