جلسه دفاع از رساله آقای سید شهابالدین عودی، دانشجوی دکتری رشته دینپژوهی با عنوان “فرایند مناسکی شدن: بررسی و مطالعه زمانها و مکانهای مقدس در ایران امروز” برگزار شد.
پس از طرح اشکالات اساتید داور و توضیحات دانشجو و اساتید راهنما و مشاور، این رساله با درجه عالی و نمره ۱۹ دفاع نهایی شد.
برای دانشجوی محترم جناب آقای سید شهاب الدین عودی آرزوی توفیق روزافزون داریم.
چکیده رساله ایشان به شرح ذیل میباشد
پژوهش حاضر در پی آن است تا چگونگی فاتحیتِ برخی کنشهای مناسکی ابداعی در شناساندنِ خود بهعنوان مناسک در ایران را از خلال فرایند مناسکیشدن بررسی کند. منظور از مناسکیشدن در اینجا، روندی است که طی آن، مناسکگزارانی شکل میگیرند که در قبال تحولات مناسکی، بهخصوص پذیرش مناسک ابداعی، اقناع شده و به آن ابداعات با شیوههای مختلف مانند مواضع مناسکی و حالات بدنی حجّیت داده و کنشهای ابداعی مناسکی را بهمرور تبدیل به مناسک تثبیتشده میکنند. آنچه باعث شد که این تعریف از مناسکیشدن برگزیده شود، بهنوعی در روند پژوهش شکل گرفت و طرح کلی آن، در جریان کار و طول مطالعه بهصورت استقرایی متحول شد. این رساله دربرگیرنده مطالعهی مناسکیشدن در تاریخِ سیاسی اجتماعی ایران بعد از انقلاب اسلامی است و از روشِ مردمنگاری و همچنین رجوع به تجربه زیسته نگارنده بهره میبرد. محیط صحنه، تجربههای شخصی محقق بهمثابه صحنهی خُرد و امور فراشخصی بهمنزله صحنهی کلان است. در این نوشتار با سطحبندی کردنِ مناسکیشدن با نامهای ساختاری، فردی و تلفیقی؛ درمییابیم که مناسکیشدن در ایران امروز، فرایندی است که مناسک و زمان – مکان مقدسِ تحولیافته یا ابداعی را به ساحتی تحت عنوان فضای مناسکی سوق میدهد که ابداع سنت، مدیریت فرهنگی و سیاست حافظه در آن نقش اساسی ایفا کرده و تعاریف، دانش مشترک و حالات بدنی نسبت به مناسک را شکل داده و به مناسکِ ابداعی حجیت میدهد. در پایان نیز نتیجه میگیریم آنچه خدمت اصلی را به تسخیرکنندگان مناسک کرده و از آن طریق، کنشهای مناسکیِ ابداعی را بهمثابه مناسک تثبیتشده معرفی نموده و اشخاص را به مناسکگزار تبدیل میکند، مناسکیشدنِ تلفیقیای است که از طریق موقعیتهای مقطعی مناسکی و تربیتبدنی، در ظاهرْ قدرتِ گزینش و انتخابِ مناسک را به افراد میدهد.
واژگان کلیدی: مناسکیشدن، زمان ـ مکان مقدس، ابداع سنت، سیاست حافظه، فضای مناسکی، موقعیت مقطعی، ایران