عنوان رساله:

تاثیر برداشت غالیان از مفهوم امامت بر کنش‌های سیاسی، اجتماعی این جریان در قرن دوم و سوم(ه.ق)

استاد راهنما: حجت الاسلام دکتر محمد غفوری نژاد

استاد مشاور: آقای دکتر علی آقانوری

استاد داور: دکتر محمد حسن محمدی مظفر

نماینده تحصیلات تکمیلی: حجت الاسلام محمد صادق مشفقی پور

چکیده:
امامت و کارکردهای آن مهم ترین مسائل کلامی در میان مسلمانان به طور عام و شیعیان به ویژه است. اصل امامت گرچه در ميان همه مذاهب اسلامي مورد بحث، بررسي و تبيين قرار گرفته است، اما به دليل اينكه محوري ترين جايگاه در مباني عقايد را دارد، چالش برانگيزترين مسائل را نيز در ميان متكلمان، فقها و علماي مذاهب مختلف شيعه دامن زده است. . پژوهش حاضر درصدد است تا سیر تاریخی امامت را در جریانی که با تشیع امامیه به نام غلات مرتبط است، مورد بررسی قرار دهد.
بدین منظور، این پژوهش سعی دارد به این سؤالات پاسخ دهد که مهم ترین باورها در مورد اصل امامت چیست و چه مؤلفه هایی دارد؟ آیا این باورها و بدیهیات درباره آموزه امامت مناسب است یا با عقاید شیعیان معتدل و دوازده امامی متفاوت است؟ دلايل و انگيزه‌هاي غلات براي بالا بردن اصل امامت با ويژگي‌هاي خاص چه بود؟ و مهم‌ترین سؤال این است که برداشت شیعیان غلات از آموزه امامت به جا مانده چه تأثیری بر کنش‌های سیاسی-اجتماعی آنها دارد؟ به نظر می رسد که غلات شیعه متاثر از تفسیری که از امامت و ویژگی های امام دارند، در دو شاخه الف) ملحد و کفرآمیز، ب) منحرف و مشرک، به قرائتی عمل گرایانه و افراطی در حوزه اندیشه و عمل امامت رسیده اند. ) با ویژگی های متفاوت اما همگرا در حال ظهور است. همچنین بررسی اجمالی تاریخ جنبش غالی نشان می دهد که زندگی اجتماعی آن عمدتاً تحت تأثیر سیره نظری و عملی رهبران آن بوده است به طوری که رهبران و پیروان آنها سیاستی خشونت آمیز و افراطی داشته اند، چه از نظر عقاید و چه از نظر سیاسی. اقدامات. این رویکرد را می توان در تعابیر رهبرانی که ائمه اطهار را به درجه الوهیت رساندند و اقدامات رادیکال سیاسی آنان که در قالب ترور، ترور، مبارزه کور و عمل گرایی افراطی و یا بهره برداری و آماده سازی شورش های سیاسی متبلور شد، مشاهده شد. . پس در مجموع می توان گفت که غلات هم در نظام فکری (درک مفهوم امامت) و هم در کنش سیاسی رویکردی افراطی و ارتدوکس داشتند.
کلیدواژه ها: امامت، مفهوم، جریان، عمل گرایی افراطی، انحراف، کفر.