«نگرش هنجاری قرآن به هنر و زیبایی» عنوان مقاله‌ای به قلم سیدرضی موسوی گیلانی، استاد دانشگاه ادیان و مذاهب قم است. این مقاله در کتاب مجموعه مقالات همایش ملی «شیوه‌ها و راهکارهای ترویج قرآن کریم در فرهنگ عمومی» که ۱۷ شهریورماه جاری در اصفهان برگزار شد، چاپ و منتشر شده است.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه به نقل از ایکنا؛ دکتر موسوی گیلانی در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان درباره موضوع و محتوای این مقاله، اظهار کرد: در مباحث زیبایی‌شناسی، دو دسته نظریه وجود دارد؛ براساس نظریه اول، هنر مربوط به مفاهیم غیرهنجاری مثل لذت، زیبایی، سرگرمی و بازی است و نظریه دیگر بیان می‌کند که هنر در خدمت هدف و ایدئولوژی حزب یا دین قرار دارد و به عبارتی، هنر را با مفاهیم هنجاری مرتبط می‌داند.

وی افزود: در مقاله «نگرش هنجاری قرآن به هنر و زیبایی» تلاش کردم با استناد به آیات نشان دهم که از نظر قرآن، هنر با مفاهیم هنجاری مرتبط است و در خدمت هدف و ایدئولوژی قرار دارد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در کنار این موضوع به این نکته پرداختم که می‌توان نظریه‌های غیرهنجاری را به‌عنوان هدف متوسط به‌کار گرفت. برای مثال، فیلم یا بازی برای سرگرمی کودک و نوجوان (به‌عنوان هدف متوسط) ساخته شود، ولی هدف نهایی، آموزش مخاطب باشد.

وی با بیان اینکه در این مقاله به آیاتی از قرآن استناد شده است که یکی به زیبایی و دیگری به هنر می‌پردازد، بیان کرد: در آیات ۲۲۴ تا ۲۲۷ سوره شعرا، خداوند شعر را که با هنر در یک دسته قرار می‌گیرد، در صورت همراه شدن با ویژگی‌هایی مثل ذکر و ظلم‌ستیزی، مثبت و ارزشمند معرفی می‌کند و در غیر این صورت، ارزشی نخواهد داشت. در واقع، شعر یا هنر اگر در مسیر هنجارها باشند، ارزشمند تلقی می‌شوند و اگر در مسیر غیرهنجاری باشند، منفی و بی‌ارزش خواهند بود.

موسوی گیلانی به آیه‌ ۲۲۱ سوره بقره اشاره کرد و گفت: در این آیه، خداوند زن کنیزی را که مؤمن باشد، از زن آزادی که مشرک، متمول و حتی زیبا باشد، بهتر می‌داند. از آیه مذکور استنباط می‌شود که خداوند ایمان را بر زیبایی ترجیح می‌دهد. در واقع، در منظومه فکری و نظام ارزشی الهی، هنجارها بر زیبایی اولویت دارند و با اثبات این اصل، مفاهیم دیگری نیز اثبات می‌شود، مانند اینکه اولویت اول پیامبران، توحید و دوری از شرک بود و زیبایی‌شناسی و هنر در مراتب بعدی اهمیت قرار داشتند.