علوم قرآنی

1. آشنایی با رشته و تاریخچه مختصر و توانایی های لازم برای آن:

قرآن کریم، به‌عنوان کتاب آسمانی مسلمانان، راهنمای جامع و جاودانه‌ای برای زندگی انسان‌هاست. این کتاب، نه‌تنها مجموعه‌ای از آموزه‌های دینی، بلکه منشوری از اصول اخلاقی، اجتماعی و انسانی است که تمامی جنبه‌های حیات بشر را پوشش می‌دهد. ازاین‌رو، آشنایی عمیق و اصولی با قرآن، نیازی اساسی برای هر فرد، به‌ویژه در عصر حاضر، به شمار می‌رود.

علوم قرآن به‌عنوان شاخه‌ای تخصصی، مقدمه‌ای ضروری برای فهم، تدبر و تفسیر این کتاب الهی است. این رشته به‌طور خاص بر مباحث مبنایی و روش‌شناختی در حوزه قرآن‌پژوهی تمرکز دارد و ابزارهایی را فراهم می‌کند که درک بهتر مفاهیم و مقاصد آیات قرآن را ممکن می‌سازد. این علوم شامل موضوعاتی چون قواعد و روش‌های تفسیر، شناخت اعجاز قرآن، بررسی مسئله تحریف، شناخت آیات محکم و متشابه، و تحلیل زمینه‌های تاریخی و اجتماعی نزول آیات است.

در دهه‌های اخیر، با گسترش اقبال جهانی به اسلام و افزایش تلاش‌ها برای فهم قرآن، این کتاب الهی بیش از پیش مورد توجه اندیشمندان و پژوهشگران قرار گرفته است. از یک سو، قرآن با داشتن آیاتی مرتبط با ادیان دیگر، مبنایی برای گفتگوهای بین‌الادیانی فراهم می‌کند و از سوی دیگر، مطالعات مستشرقان در باب قرآن، چشم‌اندازهای جدیدی برای تحقیق و تحلیل پدید آورده است. این تحولات، ضرورت ارائه تفسیر صحیح و علمی از قرآن را بیش‌ازپیش نمایان کرده است.

رشته علوم قرآن در مقطع کارشناسی ارشد با هدف پرداختن به این نیاز اساسی طراحی شده است. زبان قرآن، روش‌ها و قواعد تفسیر، اعجاز و تحریف ناپذیری قرآن، مباحث مرتبط با نسخ، محکم و متشابه از جمله موضوعات کلیدی هستند که در این دوره آموزشی مورد تأکید قرار می‌گیرند. دانشجویان همچنین ضمن آشنایی با مباحث نظری و تاریخی، به تحلیل رویکرد قرآن نسبت به ادیان دیگر و بررسی دیدگاه‌های مستشرقان درباره قرآن می‌پردازند.

فراگیری این علوم، نه‌تنها زمینه‌ساز هدایت فردی و اجتماعی است، بلکه ابزارهایی را برای معرفی شایسته قرآن به جهانیان فراهم می‌آورد. بدین‌ترتیب، علوم قرآن نقشی کلیدی در شناخت بهتر این کتاب الهی و تبیین جایگاه آن در جهان معاصر ایفا می‌کند.

علاقمندان به این رشته می توانند در صورت دارا بودن کارشناسی و یا سطح دو حوزوی به تحصیل در مقطع ارشد علوم قرآنی بپردازند.

2. معرفی موقعیت‌های شغلی رشته در ایران و احیانا در خارج از کشور

فارغ التحصیلان این رشته می توانند در زمینه های ذیل اشتغال یابند:

دبیر دینی در تمامی مقاطع تحصیلی

دبیری قرآن در تمامی مقاطع تحصیلی

استخدام در مراکز دولتی و فرهنگی و دینی

مربی امور تربیتی

تاسیس و اداره نهادهای فرهنگی و تربیتی

پژوهشگر در حوزه قرآن و حدیث

فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی (سخنرانی و…)

تدریسِ در دانشگاه مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد در دروس عمومی و تخصصی

مبلغ بین الملل و رایزن فرهنگی

کارشناس فرهنگی مذهبی

3. معرفی دروس اصلی رشته در طول تحصیل:

دانشجویان مقطع ارشد علوم قرآن 28 واحد تخصصی، 4 واحد پایان نامه و 6 تا 12 واحد دروس جبرانی (در صورت عدم تناسب رشته مقطع قبلی) را طی می کنند. مهمترین دروس تخصصی این رشته عبارتست از:

• روشها و قواعد تفسیر
• نقد روشها و گرایشهای تفسیری
• قرآن و مستشرقان
• قرآن و عهدین
• زبان قرآن و هرمنوتیک
• علوم قرآن (شامل اعجاز قرآن و تحریف ناپذیری علوم قرآن، جمع قرآن نسخ و محکم و متشابه علوم قرآن)

4.موقعیت‌های ادامه تحصیل:

فارغ التحصیلان این رشته می توانند در مجموعه رشته های قرآنی و حدیثی در مقطع دکتری ادامه تحصیل بدهند.