علوم قرآنی

رشته «علوم قرآنی» در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته یک دوره کامل آموزشی، مطابق با ضوابط و مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است که در آن به بررسی قرآن و علوم وابسته به آن پرداخته می‌شود. از آنجا که مهمترین و اساسی‌ترین منبع ارزش‌ها و بینش‌های اسلام به عنوان یک دین کامل و جهانی و دارای نظام سیاسی،‌ اقتصادی و اجتماعی قرآن مجید است بی شک یکی از عرصه‌های نیازمند به موشکافی و بررسی‌های جدید، این کتاب مقدس و علوم وابسته به آن یعنی علوم قرآنی است. قرآن یگانه منبع مورد پذیرش تمام فرق اسلامی و پیروان کلیه ادیان و مکاتب برای دست‌یابی به بینش‌های اسلامی است. به همین دلیل از دیرباز مسلمانان و غیر مسلمانان توجه خاصی به این کتاب بزرگ و مسائل مرتبط با آن داشته‌اند و منابع متعدد و مختلفی در این باب تهیه کرده‌اند.

از اهداف مهم این رشته تربیت محققانی است که با شناخت عمیق از معارف و ارزش‌های اسلامی با علوم قرآنی و دیدگاه‌های مختلف در این باب آشنا شوند و بتوانند دیدگاه‌های صحیح و مستند به بیانات قرآنی و روایات معتبر و استدلال‌های عقلی را در زمینه‌های مختلف علوم قرآنی تبیین کنند و در مقام ارائه و دفاع از موضع تخصص برخورد نمایند.

دانش آموختگان این رشته با دارا بودن ابزارهای لازم تحقیق و پژوهش در منابع و کتب علوم قرآنی دارای توانایی تدوین منابع و متون درسی این رشته می‌شوند و همچنین می‌توانند از عهده تدریس این مباحث در مراکز آموزش عالی برآیند. همچنین آنها می‌توانند با تسلط بر علوم قرآنی ضمن بحث‌های تطبیقی بین دیدگاه‌های مربوط به شیوه فهم متون مقدس،‌ برتری دیدگاه‌های اسلام را تبیین و اثبات کنند.

داشتن مدرک کارشناسی یا معادل آن برای همه داوطلبان و داشتن سطح دو حوزوی برای داوطلبان آزمون اختصاصی دانشگاه به‌منظور تحصیل در این رشته کافی است. برای داوطلبان غیرایرانی این مدرک باید به تایید کنسولگری ایران در کشوری که صادر کننده آن است رسیده باشد. دانشجویان متقاضی تحصیل در این رشته بدون در نظر گرفتن رشته کارشناسی می‌توانند در این رشته تحصیل کنند. بر این اساس هر فردی با هر رشته‌ی تحصیلی در مقطع کارشناسی یا سطح دو در صورت داشتن صلاحیت علمی و موافقت اعضای هیئت علمی گروه علمی می‌تواند در این دوره تحصیل کنند. طبعا داشتن کتاب، مقاله علمی و ژورنالیستی و علاقه‌مندی شرکت در این رشته‌ها می‌تواند در موافقت هیئت علمی گروه تاثیر گذار باشد. داوطلبان ایرانی نیز باید در آزمون کتبی (متمرکز) این رشته‌ها پذیرفته شوند و طبعاً بعد از بررسی صلاحیت علمی و یا در حین بررسی آن صلاحیت عمومی این دسته از داوطلبان باید به تایید سازمان گزینش دانشجو یا سازمان امور دانشجویان (برای اتباع غیرایرانی) نیز برسد.

طول دوره کارشناسی ارشد «علوم قرآنی» 2 و نیم سال و برابر 5 نیم سال تحصیلی است. طول هر نیمسال برابر 16 هفته و ساعت دروس بر مبنای هر واحد یک ساعت در هفته می‌باشد. اگر به تشخیص گروه آموزشی مدت 2 و نیم سال برای گذراندن دروس اصلی و جبرانی یا اتمام پایان‌نامه کافی نباشد، حداکثر یک نیم سال دیگر به مدت آموزشی دو و نیم ساله اضافه می‌شود. برنامه کارشناسی ارشد «علوم قرآنی» شامل 34 واحد درسی است که 20 واحد دروس اصلی، 12 واحد دروس جبرانی و 4 واحد پایان‌نامه است. دانشجو ملزم است همه واحدهای اصلی و پایان‌نامه و نیز با توجه به رشته کارشناسی که در آن فارغ التحصیل شده هر چند تعداد واحد از دروس پیش‌نیاز را به تشخیص گروه آموزشی بگذراند.

دروسی همچون «تفسیر قرآن»، «علوم قرآن»، و «مبانی و روش تفسیر»، «مفردات و اعلام قران»، و «بررسی ترجمه قرآن» از جمله دروس اصلی است که در رشته علوم قرآنی تدریس می‌شود. همچنین دروسی مانند «علوم قرآنی»، «تفسیر قرآن»، «تاریخ حدیث» و «تاریخ قرآن» در میان دروس پیش‌نیاز گنجانده شده است.