مذاهب اسلامی گرایش تقریب

رشته دکتری «مذاهب اسلامی گرایش تقریب» یک دوره کامل آموزش تخصصی، مطابق با ضوابط و مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است که روش‌ها و اندیشه‌های فرق و مذاهب فقهی و کلامی را در اسلام و همچنین اندیشه‌های تقریبی و وحدت‌طلبانه اندیشمندان مسلمان و جریانهای فکری معاصر را مورد بررسی قرار می‌دهد. وحدت اسلامی و تقریب مذاهب از مسائلی است که همواره توجه اندیشمندان مسلمان را به خود جلب کرده است. به ویژه در دوران معاصر که جهان اسلام با مشکلات و چالش‌های مختلفی روبروست و گاهی با تفرقه افکنی‌های بیگانگان دچار تنازعات خانمان‌سوزی شده، مسئله وحدت مسلمانان از اهمیت بیشتری نیز برخوردار شده است.

این اهمیت مسلمانان را وامیدارد که اگر اندیشه ضدتقریبی دارند یا به مبانی مذهبی تقریب اعتقاد ندارند، از طرح آن صرف نظر کرده و با تآکید بر وحدت سیاسی اجتماعی، به پایداری اسلام و جامعه اسلامی بیاندیشند. در راستای این هدف تقویت و ترویج مبانی مذهبی تقریب و وحدت اسلامی بر پایه‌ی عقل و نقل و نهادینه کردن آن در مجامع علمی دانشگاهی و حوزوی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

دانش آموختگان این رشته با شناخت مذاهب و جریانهای فکری جهان اسلام و اندیشه‌های تقریبی‌اند. یشمندان جهان اسلام، توانایی تحلیل هر چه بهتر اندیشه‌های تقریبی و وحدت‌طلبانه را بدست می‌آورند. آنها می‌توانند نقاط اشتراک و اختلاف فرق با یکدیگر را با بر اساس متون و منابع اصلی جریان‌های اسلامی درک کنند و همچنین توان شناخت و مقابله با ترفندهای دشمنان اسلام و تندروی‌های فرقه‌ای را بدست آورند.

داشتن مدرک فوق لیسانس یا معادل آن برای تحصیل در این رشته کافی است. این مدرک باید به تایید کنسولگری ایران در کشوری که صادر کننده آن است رسیده باشد. بر این اساس، لزومی بر تطابق رشته تحصیلی در مقطع قبلی با مقطع دکترا برای دانشجویان خارجی متقاضی تحصیل در این رشته وجود ندارد. هر فردی که خارج از ایران تحصیل کرده باشد با هر رشته‌ی تحصیلی در صورت داشتن صلاحیت علمی و موافقت اعضای هیئت علمی گروه می‌تواند در این دوره تحصیل کند. در واقع دانشجوی غیر مرتبط با رشته دکتری باید صلاحیت علمی خود را به هر طریق ممکن به اعضای هیئت علمی گروه اثبات کند. طبعا داشتن کتاب، مقاله علمی و ژورنالیستی و علاقه‌مندی شرکت در این رشته‌ می‌تواند در موافقت هیئت علمی گروه تاثیر گذار باشد.

طول دوره دکتری «مذاهب  اسلامی گرایش تقریب» ۴ سال و برابر ۸ نیم سال تحصیلی است که ۴ نیم‌سال آن برای آموزش، یک نیم‌سال برای گذراندن آزمون جامع و سه نیم سال آن برای نگارش رساله دکتری می‌باشد. دانشجویان در ترم اول دروس جبرانی و در ترم‌های بعدی واحدهای دروس تخصصی و اختیاری را می‌گذرانند. برنامه دکتری «مذاهب اسلامی گرایش تقریب» شامل 48 واحد درسی است که 18 واحد آن اصلی، 12 واحد جبرانی و 18 واحد نیز پایان نامه است. دروسی همچون «مبانی نظری تقریب مذاهب»، «تاریخ و جریان‌شناسی تقریب در جهان اسلامی»، «مشترکات فقهی مذاهب اسلامی (فقه تطبیقی)»، «مشترکات کلامی مذاهب اسلامی (کلام تطبیقی)» دروس اصلی‌اند.  در میان واحدهای جبرانی نیز دروسی همچون «تاریخ مذاهب فقهی»، «تاریخ مذاهب کلامی»، «تتاریخ و اندیشه‌های سیاسی جهان اسلام» گنجانده شده است.