اديان و عرفان ـ گرايش تصوف در جهان معاصر

دوره دکتري تخصصی اديان و عرفان گرايش تصوف در جهان معاصر رشته‌اي در حوزه علوم انساني است که بر اساس ضوابط دانشگاهي پذيرفته شده در سطح بين المللي به منظور نيل به اهدافی همچون تربيت و تأمين نيروي انساني لازم و متخصص براي تدريس در دانشگاه‌هاي کشور، تربيت نيروي متخصص حوزوي جهت بررسي گفت‌وگوي بين اديان و جذب داوطلبان تخصصي تصوف و عرفان در کشورهاي اسلامی برنامه‌ريزي شده است.

از سال 1383 و ايجاد رشته اديان و عرفان، اين رشته تا حدي توانسته است جاي خود را باز کند، اما تا رسيدن به حد مطلوب هنوز جاي کار بسياری دارد. دليل اين فاصله تا رسيدن به نقطه مطلوب اين است که پس از پيروزي انقلاب اسلامي، که حقيقتاً ايران را از بيراهه تاريخ وارد شاهراه تاريخ کرد، اين پيامد را هم داشت که بسياري از مراکز ايران‌شناسي در اروپا و آمريکا به حال تعليق يا تعطيل درآمده و از اين رو فعاليت‌هاي ايران شناسانه بسي کمرنگ شده است، تا آنجا که ما ديگر شاهد ظهور و حضور ايران‌شناسان برجسته و صاحب‌نظر، که بر رونق بازار ايران شناسي و مطرح کردن آن در سطح جهاني بپردازند، نيستيم؛ از اين رو ضروري است که مانند بسياري از عرصه هاي ديگر که از دست دادن کارشناسان و مستشاران خارجي پس از انقلاب موجب توجه به نيروهاي ملي و بومي شد، در اين عرصه نيز خود فرزندان ايران زمين آستين همت بالا زنند و به شناخت ايران، به عنوان يک کل تجزيه ناپذير در جهان بپردازند.

داشتن مدرک کارشناسی‌ارشد یا معادل آن برای همه داوطلبان و یا داشتن سه سطح حوزوی برای داوطلبان آزمون اختصاصی برای تحصیل در این رشته کافی است. برای داوطلبان غیرایرانی این مدرک را باید به تایید کنسولگری ایران در کشوری که صادر کننده آن است رسیده باشد. هر فردی که خارج از ایران تحصیل کرده باشد، در صورت داشتن صلاحیت علمی و موافقت اعضای هیئت علمی گروه می‌تواند در این دوره تحصیل کند. در واقع داوطلب تحصیل در رشته دکتری باید صلاحیت علمی خود را به هر طریق ممکن به اعضای هیئت علمی گروه اثبات کند. طبعا داشتن کتاب، مقاله علمی و ژورنالیستی و علاقه‌مندی شرکت در این رشته‌ می‌تواند در موافقت هیئت علمی گروه تاثیر گذار باشد. اما داوطلبان ایرانی با شرکت در آزمون غیرمتمرکز (آزمون دو مرحله‌ای کتبی و مصاحبه علمی) مرحله احراز صلاحیت علمی را خواهند گذراند و طبعاً بعد از بررسی صلاحیت علمی و یا در حین بررسی آن صلاحیت عمومی این دسته از داوطلبان باید به تایید سازمان گزینش دانشجو یا سازمان امور دانشجویان (برای اتباع غیرایرانی) نیز برسد.

طول دوره دکتری «اديان و عرفان گرايش تصوف در جهان معاصر» ۴ سال و برابر ۸ نیم سال تحصیلی است که ۴ نیم‌سال آن برای آموزش، یک نیم‌سال برای گذراندن آزمون جامع و سه نیم سال آن برای نگارش رساله دکتری می‌باشد. دانشجویان در سه ترم اول دروس اصلی را می‌گذرانند.

برنامه دکتری «اديان و عرفان گرايش تصوف در جهان معاصر» شامل 36 واحد درسی است که 18 واحد آن اصلی و 18 جبرانی است و ۴ واحد نیز پایان نامه است.

دروسی همچون «تصوف در شبه قاره هند»، «تصوف در آفريقا وشمال افريقا»، «تصوف در آسياي صغير و بالکان»، «تصوف در ايران»، «تصوف در چين»، «تصوف در آسياي جنوب شرقي» دروس تخصصی‌اند.