به گزارش روابط عمومی دانشگاه، به مناسبت ایام شهادت هشتمین اختر تابناک ولایت، حضرت علی بن موسی الرضا(ع)، دکتر رحمان بوالحسنی عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در گفت‌وگویی تفصیلی به تبیین و تحلیل یکی از احادیث اخلاقی-اعتقادی آن حضرت پرداخت.

وی در این گفت‌وگو با اشاره به حدیث «لا يَكونُ المُؤمِنُ مُؤمِناً حَتّى تَكونَ فيه ثَلاثُ خِصالٍ: سُنَّةٌ مِن رَبِّهِ، وَسُنَّةٌ مِن نَبِيِّهِ صلى الله عليه و آله، وَسُنَّةٌ مِن وَلِيِّهِ عليه السَّلام؛ فَأَمَّا السُّنَّةٌ مِن رَبِّهِ فَكِتْمانُ السِّرِّ، وَأَمَّا السُّنَّةُ مِن نَبِيِّهِ صلى الله عليه و آله فَمُداراةُ النّاسِ، وَأَمَّا السُّنَّةُ مِن وَلِيِّهِ عليه السَّلام فَالصَّبْرُ فِي البَأْساءِ وَالضَّرّاءِ.» مؤمن، مؤمن نخواهد بود تا زمانی که سه خصلت در او باشد: سنتی (ویژگی) از پروردگارش، سنتی از پیامبرش (صلی الله علیه و آله) و سنتی از ولی خدا (امامش). اما سنت از پروردگارش، پنهان‌داری راز است؛ و سنت از پیامبر خدا، مدارا کردن با مردم است؛ و سنت از ولی خدا، شکیبایی در تنگناها و سختی‌هاست، گفت: با بررسی ابعاد مختلف این حدیث می‌توان سه خصلت بنیادین را که ایمان یک فرد مسلمان به آن وابسته است را شناخت.

کتمان سر؛ رازداری، تجلی یک صفت ربوبی

دکتر  رحمان بوالحسنی بیان کرد: نخستین ویژگی، کتمان سر یا رازداری است. این خصلت، در حقیقت، الگوبرداری مستقیم از ذات مقدس الهی است. خداوند متعال در آیات بسیاری بر پوشاندن اسرار و عیوب بندگان تأکید کرده است. مؤمن زمانی که راز برادر دینی خود یا هر انسانی را حفظ می‌کند، در حال متخلق شدن به اخلاق الهی است. این عمل، تنها یک توصیه اخلاقی ساده نیست، بلکه یک تمرین عملی برای تقرب به خدایی است که “ستّار العیوب” (پوشاننده عیوب) است. رازداری اعتماد اجتماعی را افزایش می‌دهد و پیوندهای اخوت را مستحکم می‌سازد.

مدارا با مردم؛ کلید جذب قلوب از مکتب پیامبر رحمت

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، خصلت دوم را «مدارا با مردم» عنوان کرد و با اشاره به سیره عملی رسول گرامی اسلام(ص) اظهار داشت: مدارا به معنای نرم‌خویی، گذشت و رعایت حال دیگران در تعاملات اجتماعی است. پیامبر اکرم(ص) با دارا بودن همین خصلت بود که توانستند دل‌های سنگین را نرم و جامعه جاهلی را به مدینه فاضله تبدیل کنند. ایشان هرگز با خشونت و تندی با مردم برخورد نکردند. مؤمن نیز باید این سنت نبوی را سرلوحه رفتار خود قرار دهد. مدارا، ابزار دعوت است، وسیله کاهش کینه‌ها و عامل وحدت جامعه اسلامی. در دنیای پر از تشنج امروز، این سنت پیامبر(ص) می‌تواند درهای بسیاری را بگشاید و اسلام را به عنوان دین رحمت به جهانیان معرفی کند.

صبر در بأساء و ضراء؛ استقامت در مکتب امامت

دکتر بوالحسنی در توضیح سومین و آخرین ویژگی، که «صبر در تنگناها و سختی‌ها» است، گفت: این خصلت، الهام‌گرفته از سیره و زندگی ائمه معصومین(ع) است. صبری که امام رضا(ع) از آن سخن می‌گویند، تنها تحمل منفعلانه مشکلات نیست، بلکه صبری فعال، آگاهانه و سازنده است. این صبر، به معنای استقامت در برابر شهوات، پایمردی در انجام فرایض، مقاومت در برابر ظلم و ستم، و شکیبایی در برابر مصائب زندگی است. تاریخ زندگی ائمه(ع)، به ویژه امام رضا(ع) که خود با انواع سختی‌ها و محدودیت‌های دستگاه عباسی روبرو بودند، تجسم عینی این صبر است. این ویژگی، مؤمن را از سطحی‌نگری نجات داده و او را به عمق ایمان و تعهد واقعی می‌رساند.

تلفیق سه سنت برای تربیت مؤمنی کامل

این استاد دانشگاه در جمع‌بندی این سه ویژگی تأکید کرد: این سه خصلت به صورت یک سیستم یکپارچه عمل می‌کنند. رازداری (سنت الهی) رابطه فرد با خدا و خلق را تنظیم می‌کند، مدارا (سنت نبوی) کیفیت تعاملات اجتماعی او را تعیین می‌نماید و صبر (سنت علوی) بنیاد درونی و استقامت او را در مواجهه با تمامی چالش‌های زندگی فراهم می‌سازد. جمع این سه، تصویر کاملی از یک مؤمن تراز اسلامی را ترسیم می‌کند که هم به عبادت خدا می‌پردازد، هم با مردم به نیکی رفتار می‌کند و هم در راه حق استوار می‌ماند.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در پایان این حدیث را چراغ راهی برای زندگی فردی و اجتماعی دانست و بیان کرد: امید است مسلمانان با تأسی به این سنت‌های الهی، نبوی و علوی، بتوانند در مسیر کسب رضایت خداوند و ساختن جامعه‌ای نمونه گام بردارند.