به گزارش روابط عمومی دانشگاه، دکتر یوسف دانشور نیلو در نشست علمی «مطهری و تکثر ادیان» که با همکاری بنیاد علمی فرهنگی شهید مطهری و دانشگاه ادیان و مذاهب، برگزار شد، با اشاره به نظریات اندیشمندان غربی در خصوص چگونگی ارتباط بین ادیان گفت: سؤالی که در پی پاسخ آن هستیم، این است که از دیدگاه شهید مطهری، آیا ادیان دیگر مثل دین من، حق هستند یا اینکه ادیان دیگر در عین حال که ممکن است حق نباشند، میتوانند نجاتبخش باشند.
وی در ادامه گفت: به نظر شهید مطهری دستهای که وی از آنها با عنوان روشنفکرمآب یا مدعیان روشنفکری یاد میکند، معتقدند که خداوند فرقی میان مسلمان و غیرمسلمان و موحد و غیرموحد نمیگذارد و هرکس کار خیری انجام دهد، از جانب خدا استحقاق ثواب و پاداش را خواهد داشت. نگاه دیگر که نگاه سختگیران و خشکمقدسان است، این است که مردم یا مسلمان هستند یا غیرمسلمان. یا شیعهاند و یا غیرشیعه. و تنها شیعیان مؤمن اهل نجات هستند.
دانشور در ادامه به طرح نظر شهید مطهری پرداخت و گفت: شهید مطهری تعریفی از کفر و اسلام ارائه میدهند که در این تعریف اسلام، صرفاً اسلام فقهی نیست. یعنی تفکیکی میکنند بین اسلام فقهی و اسلام حقیقی. کسی ممکن است به لحاظ فقهی نامسلمان باشد اما به لحاظ حقیقی مسلمان باشد. به نظر او کفر از سر نادانی اصلاً کفر حقیقی نیست.
وی افزود: اصل ایمان، تسلیم و اصل کفر، عناد در مقابل حق است. بنابراین اگر کسی در مقابل حق تسلیم بود، اگرچه او به لحاظ فقهی مسلمان شناخته نمیشود ولی در عین حال میتواند مسلمان باشد. او از اسلام فطری یاد میکند و میگوید: اسلام فطری غیر از اسلام فقهی است. ایمان به اسلام، در واقع تسلیم دل است. بر این اساس ملاک و منشأ نجات نه اسلام جغرافیایی بلکه اسلام حقیقی است.
دکتر دانشور در پایان گفت: به نظر شهید مطهری کسی که از روی لجاج، حق را نپذیرد، اعمالش قبول نمیشود. اما کسی که اهل کتاب نیست، اما از آنان نیکویی سر میزند، باید گفت در عمق ضمیر این انسانها نوری از معرفت خداوند است و به فرض آنکه به زبان انکار کنند، در عمق ضمیر، اقرار دارند. انکارشان انکار یک امر موهومی است که آن را به جای خدا تصور کردهاند. و یا انکار یک موهوم دیگری است که آن را به جای بازگشت به خدا و قیامت تصور کردهاند، نه خدا و قیامت واقعی.
گفتنی است در پایان این نشست، دکتر دانشور به سؤالات استادان و دانشجویان حاضر در جلسه پاسخ گفت.