در جلسه ای که صبح چهار شنبه 30 شهریور ماه در سالن کنفرانس شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب و با حضور اساتید راهنما، مشاور و داور، نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی و همچنین تعدادی از دیگر دانشجویان علاقه مند برگزار شد، پس از گزارش این دانشجو از پایان نامه، استاد داور به نقد و ارزیابی پایان نامه پرداخت. سپس دانشجو از پایان نامه خود با توجه به انتقادات استاد داور و نیز توضیحات اساتید راهنما و مشاور دفاع نمود و در نهایت بعد از شور اساتید راهنما، مشاور، داور و نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی موفق به کسب امتیاز قبولی شد.

 چکیده پایان نامه:

تشیع امامی، آن گونه که امروزه آن را می شناسیم، نتیجه چندین دوره تحول مهم است که در ساختار فقه و کلام آن صورت پذیرفته است. زمینه ها و دلایل اجتماعی، سیاسی و مذهبی مختلفی در این تحولات سهم داشته‌اند. یکی از مهمترین این تحولات، به اختلاف میان دو طریقه اصولی/ کلامی و حدیثی/ اخباری در شیوه برداشت از منابع فقهی و اعتقادی مربوط می شود که خود این مسئله، تاریخ و تحولات ویژه خود را داشته است.

این پایان نامه ترجمه فارسی کتاب Scripturalist Islam The History and Doctrines of the Akhbari Shii School (اسلام نص گرا؛ تاریخ و عقائد مکتب اخباری) اثر پروفسور رابرت گلیو است.

این کتاب در سال 2007 میلادی در دانشگاه بوستن منتشر و 339 صفحه دارد. مقدمه ای کوتاه و 9 فصل مجموع این کتاب را دربردارد.

فصل اول: نزاع اخباری و اصولی و مکتب اخباری نخستین،فصل دوم: محمد امین استرآبادی و تشکیل مکتب اخباری، فصل سوم: اندیشه های فقهی استرآبادی، فصل چهارم: اندیشه های فلسفی و کلامی استرآبادی، فصل پنجم: گسترش مکتب اخباری پس از استرآبادی، فصل ششم: تعریف نزاع اخباری و اصولی، فصل هفتم: تفسیر قرآن بر مبنای تفکر اخباری، فصل هشتم: سنت و اخبار در فقه مکتب اخباری، فصل نهم: علم تفسیر مکتب اخباری.

در پایان این 9 فصل 3 ضمیه آورده شده است که شامل موارد ذیل می شود: ضمیمه اول، علما اخباری از استرآبادی تا پایان قرن سیزدهم، ضمیمه دوم: فهرست اختلافات میان اخباریان و اصولیان، ضمیمه سوم: فتوای محمد امین استرآبادی به شاه عباس صفوی در طهارت شراب.

ارجاعات و نمایه ها پایان بخش این کتاب است.

معرفی 4 فصل ترجمه شده در این رساله:

      فصل اول این کتاب در 30 صفحه نوشته شده است که 90  پی نوشت را به خود اختصاص داده است. این فصل درباره اختلافات محدثین نخستین و مکتب اخباری اخیر است که نویسنده آن را به 3 بخش تقسیم کرده است؛ مکتب اخباری، شیعه و تشیع اخباری و مکتب اخباری قبل از استرآبادی.

فصل دوم کتاب نیز در 30 صفحه تنظیم شده است و دارای 127 پی نوشت است. این فصل درباره شخصیت استرآبادی و آثار او و اینکه چرا در سیره نگاریهای آن دوره کمتر به موضوع اخباری گری و نزاع آنان با اصولیان پرداخته شده، نویسنده اشاره‌های قابل توجهی دارد. اکثر کتاب های استرآبادی در این قسمت معرفی شده که معرفی این آثار در 4 بخش انجام شده است. بخش اول کتاب هائی که تاریخ نگارش آن معلوم است و یا به صورت یقینی خود استرآبادی نوشته است. بخش دوم آثاری است که تاریخ آن معلوم نیست و لیکن بعد از اتمام الفوائد المدنیه نوشته شده است. بخش سوم معرفی کتاب های استرآبادی، شامل آن دسته آثاری است که تاریخ تألیف آن نامعلوم است و احتمالاً در سال های پایانی عمر استرآبادی نوشته شده است.

فصل سوم در 41 صفحه و 120 پی نوشت همراه است. در این فصل نویسنده به شکل مفصّل عقاید استرآبادی بر مبنای آثار موجود از او در مورد موضوعات فقهی و بخصوص کتاب الفوائد المدنیّه که یکی از کتاب‌های مشهور اوست را مورد بررسی قرار داده است.

فصل پایانی این ترجمه در 38 صفحه و 89 پی نوشت گرد آوری شده است. آثار مربوط به علوم کلامی و فلسفی استرآبادی و دیدگاه او در مورد شبهات کلامی که بنظر می‌رسد به شکل غیرمستقیم تحت تأثیر فقه اخباری او قرار گرفته است، در این فصل مورد بررسی قرار گرفته است.

 کلید واژه ها: اخباریان، اصولیان، استرآبادی، فقه، اصول فقه، فلسفه، کلام