بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب‌العالمین و صلی‌الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین

حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر الهی‌منش با موضوع «اهداف آفرینش انسان از منظر قرآن کریم» به تبیین یکی از مهم‌ترین مفاهیم قرآنی پرداخت.

ایشان با اشاره به آیه شریفه «و ما خلقتُ الجنَّ و الإنسَ إلا لیعبدون» (ذاریات، ۵۶) این آیه را از کلیدی‌ترین آیات قرآن دانست و تأکید کرد:
«هرچند عبودیت به عنوان هدف آفرینش مطرح شده است، اما در حقیقت مقدمه‌ای برای دستیابی به اهدافی والاتر به شمار می‌آید.»

🔹 سه هدف آفرینش از نگاه قرآن

دکتر الهی‌منش با تأکید بر اینکه بدون نیاز به روایات نیز می‌توان از آیات قرآن سه هدف اصلی برای آفرینش انسان را استخراج کرد، گفت:
«در قرآن کریم سه هدف برای خلقت انسان بیان شده است که در طول یکدیگر قرار دارند:
نخست عبودیت، سپس وصول به رحمت واسعه الهی و در نهایت معرفت.»

🔹 عبودیت؛ مقدمه رسیدن به رحمت الهی

وی در توضیح هدف نخست افزود:
«عبودیت، مسیر تکامل انسان برای رسیدن به رحمت الهی است. اگر آیات قرآن را در کنار هم قرار دهیم، روشن می‌شود که بندگی نه برای نیاز خداوند، بلکه برای رشد و تعالی خود انسان است.»

🔹 رحمت؛ هدف دوم آفرینش

سخنران دانشگاه با استناد به آیات ۱۱۸ و ۱۱۹ سوره هود تصریح کرد:
«در قرآن آمده است: «و لا یزالون مختلفین إلا من رحم ربک و لذلک خلقهم»؛ اگر خدا می‌خواست، مردم را امتی واحد قرار می‌داد، اما چنین نشد تا گروهی مشمول رحمت او شوند. این رحمت، همان رحمت رحمانی و رحیمی است که سبب آفرینش و پرورش مخلوقات می‌شود.»

🔹 معرفت؛ والاترین جلوه رحمت

وی در ادامه افزود:
«عالی‌ترین مصداق رحمت الهی، معرفت است؛ و این همان هدف سوم آفرینش انسان است.»
دکتر الهی‌منش با استناد به آیه پایانی سوره طلاق بیان کرد:
«خداوند می‌فرماید: «الله الذی خلق سبع سماواتٍ و من الأرض مثلهنّ یتنزّل الأمر بینهنّ لتعلموا أنّ الله علی کلّ شیءٍ قدیر»؛ یعنی خداوند آسمان‌ها را آفرید تا انسان به معرفت برسد. بنابراین غایت خلقت، معرفت به قدرت و ربوبیت الهی است.»

🔹 برهان رب؛ جلوه‌ای از معرفت

ایشان با اشاره به داستان حضرت یوسف(ع) در سوره یوسف توضیح داد:
«در آیات ۲۴ و ۵۳ سوره یوسف، “برهان رب” همان معرفت الهی است که یوسف صدیق را از لغزش نجات داد. خداوند در ادامه می‌فرماید: «و ما أبرّئ نفسی إنّ النفس لأمّارةٌ بالسوء إلا ما رحم ربی»؛ یعنی نجات از نفس امّاره جز با رحمت خدا ممکن نیست، و این رحمت همان برهان و معرفت رب است.»

در بخش پایانی سخنان، دکتر الهی‌منش اظهار داشت:
«عبودیت، مقدمه وصول به رحمت است و رحمت، انسان را به معرفت می‌رساند. قرآن کریم می‌فرماید: «ولو أن أهل القری آمنوا و اتّقوا لفتحنا علیهم برکاتٍ من السماء و الأرض»؛ یعنی ایمان و تقوا ـ که همان بندگی است ـ سبب نزول برکات و رحمت می‌شود. در میان جلوه‌های رحمت الهی، هیچ چیز به اندازه علم و معرفت نزد خداوند ارزش ندارد. از همین‌رو فرمایش امام باقر(ع) که فرموده‌اند «لیعبدون أی لیعرفون»، ریشه‌ای قرآنی دارد.»

در پایان، وی تأکید کرد:
«سه هدف آفرینش انسان در قرآن در امتداد یکدیگرند: عبودیت، مقدمه وصول به رحمت؛ رحمت، مقدمه رسیدن به معرفت؛ و معرفت، والاترین مرتبه رحمت الهی است.»

و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته