آیت‌الله علیرضا اعرافی

تاریخ انتشار:
آیت‏‌الله اعرافی عضو هیئت مؤسس دانشگاه ادیان و مذاهب است که پس از درگذشت آیت الله تسخیری ریاست هیئت مؤسس را بر عهده دارند. ایشان 1338 در شهر میبد در استان یزد دیده به جهان گشود. ایشان هم‌اکنون رئیس حوزه‌های علمیه سراسر کشور، عضو شوراي نگهبان، عضو مجلس خبرگان رهبري، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و امام جمعه موقت قم هستند.

تحصیلات:

آیت‏ الله اعرافی پس از گذراندن روخوانی قرآن کریم، ادبیات و احکام اولیه در دوران کودکی نزد پدر و اساتید دیگر، در سال 1349 به قم هجرت کرد و دروس کلاسیک را پی گرفت و به سال 1350 دروس حوزه را آغاز. در سال 1356 در درس خارج فقه و اصول بزرگان حوزه حاضر شد. او از در درس خارج فقه و اصول اساتیدی چون آیت‏ الله العظمی حاج شیخ مرتضی حائری(ره)، آیت‏ الله العظمی فاضل لنکرانی(ره)، آیت‏‌الله العظمی وحید خراسانی(دامت برکاته) و آیت‏‌الله العظمی جواد تبریزی(ره) بهره برد و در درس تفسیر قرآن آیت‏ الله میرزا علی مشکینی(ره) و هیئت علامه حسن‏‌زاده آملی(حفظه ‏الله) شرکت جست. او طی سال‌های تحصیل از شرکت در دروس فلسفی بازنماند و اسفار اربعه، برهان شفا، فصوص ا‏الحکم و تمهید القواعد را نزد آیت‏‌الله جوادی آملی(دامت برکاته) و بخشی از اسفار را نزد آیت‏‌الله شهید مطهری(ره) آموخت و از علامه مصباح یزدی(رهدر مباحث فلسفه بهره برد.

ب ) مسئولیت‌های اجرائی:

  1. امامت جمعه شهر مقدس قم
  2. مدیر حوزه‌های علمیه کشور
  3. جامعه المصطفي العالميه/ رئیس هیئت امناء
  4. شورای عالی انقلاب فرهنگی/ عضو حقیقی
  5. شوراي فرهنگ عمومي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي/ عضو پژوهشي
  6. جامعه المصطفي العالميه/ رئیس سابق علمي– اجرايي
  7. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم / رئیس سابق پژوهشي- آموزشي- اجرايي
  8. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم/ مدیر سابق گروه علوم تربیتی و  معاون سابق پژوهشی
  9. مركز جهاني علوم اسلامي/ رئیس سابق علمي- اجرايي
  10. شوراي فرهنگي‌- اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري/ عضو سابق پژوهشي- اجرايي
  11. مؤسسه آموزشي- پژوهشي امام خميني (ره‌) قم/ پژوهشي/  مدير سابق گروه علوم تربيتي
  12. مركز جهاني علوم اسلامي و سازمان مدارس / عضو سابق هیئت امناء
  13. مرکز خدمات حوزه‌های علمیه/ عضو هیئت‌مدیره
  14. کمسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی/ عضو
  15. امامت جمعه شهرستان میبد (استان یزد)
  16. حوزه علمیه برادران و خواهران میبد/ مسئول
  17. دانشگاه پیام نور، دانشکده الهیات، دانشگاه علمی- کاربردی، علوم قرآني و مرکز تحقیقات ژنتیک میبد/ عضو هیئت امناء
  18. مؤسسه بین‌المللی هدي / عضو سابق هیئت امناء
  19. حوزه علميه قم / معاون سابق پژوهشي
  20. كنگره دین‌پژوهان كشور / عضو سابق پژوهشي
  21. فصلنامه حوزه و دانشگاه / مدیرمسئول اجرایی
  22. دفتر تبليغات حوزه علميه قم / عضو سابق هیئت امناء
  23. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم/ عضو
  24. شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم/ عضو
  25. سند چشم‌انداز آموزش‌وپرورش/ ناظر
  26. شورای عالی حوزه‏‌های علمیه کشور/ عضو
  27. موسسه اشراق و عرفان/ مؤسس و رئیس هیئت‌مدیره

ج ) سوابق تحقيقاتي:

  1. فلسفه تعليم و تربيت / مؤلف
  2. اهداف تعليم و تربيت از ديدگاه اسلام / مجري
  3. در باب استعداد آدمي / مجري
  4. آراء تربيتي دانشمندان مسلمان (5 جلدی)/ مجري
  5. نظام تربيت اسلامي (سه جلد) / مجري
  6. سيره تربيتي پيامبر و ائمه (ع ) (سه جلد) / مجري
  7. نقش تربیت‌معلم / مشاور و ناظر
  8. ارتباط معرفتي علوم تربيتي و اسلام / مشاوره و ناظر
  9. مجموعه مقالات / مجری، استاد راهنما و مشاور

د) سوابق آموزشي:

  1. کتاب‌های مربوط به فقه و اصول در دوره سطح حوزه/ حوزه علميه قم
  2. فلسفه اسلامي، کتاب‌های بدايه, نهايه, اسفار و منطق / حوزه علميه قم
  3. خارج فقه : کتاب‌های قضاء و شهادات و حدود / حوزه علميه قم
  4. خارج اصول فقه / حوزه علميه قم
  5. فقه التربيه / حوزه علميه قم
  6. عرفان اسلامي . كتاب تمهيد القواعد/ مركز جهاني علوم اسلامي
  7. فلسفه تعليم و تربيت و تربيت در قرآن و روايات / دانشگاه تربيت مدرس تهران – دانشگاه تربیت‌معلم تهران
  8. تربيت اسلامي / مؤسسه آموزشي – پژوهشي امام خميني (ره ) قم و مراكز تخصصي تبليغ و تفسير حوزه
  9. فلسفه اخلاق / مؤسسه امام خميني و مراكز تخصصي حوزه
  10. فلسفه / دانشگاه سپاه قم
  11. فقه و اصول / دانشگاه قم (مدرسه عالي قضايي)
  12. دروس معارف / دانشگاه علامه طباطبايي تهران

ه‍ ) عناوين پايان نامه‌هايي كه استاد، راهنما يا مشاور آن بوده‌اند:

١. ميزان انطباق محتوا و اهداف كتب تعليمات ديني مقطع راهنمايي /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٦
٢. انگيزش در اخلاق از ديدگاه قرآن كريم /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٧
٣. روش‌هاي تربيتي ـ انذار و تبشير در قرآن /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٧
٤. بررسي تطبيقي فطرت از ديدگاه شهيد مطهري و استعداد از ديدگاه اسكفلر و پيامدهاي آن /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٧
٥. بررسي ارتباط ميان آموزه‌هاي وحياني و دانش‌آموز آموزش‌وپرورش از منظر معرفت‌شناسی /  دكتري /  ١٣٧٩
٦. رابطه فقه و تربيت /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٩
٧. تاريخ تحول ادوار اجتهاد /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٩
٨. جايگاه عقل و دین‌شناسی علامه طباطبايي و اقتضائات آن در تربيت عقلاني /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٩
٩. آداب و شیوه‌های آموزشي در سيره معصومين (ع ) /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٩
١٠. آراي تربيتي امام خميني (ره ) /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٩
١١. مباني كلامي حكومت ديني /  سطح ٤ حوزه(دكترا) /  ١٣٨١
١٢. خانواده در اسلام /  كارشناسي ارشد /  ١٣٨٠
١٣. تربيت فرزند در قرآن /  كارشناسي ارشد /  ١٣٨٠
١٤. ماديت گرايي، ريشه و علل آن از ديدگاه اسلام /  ١٣٧٩
١٥. اسلام و دموكراسي /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٩
١٦. تربيت اخلاقي در سيره معصومين(ع) /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٩
١٧. روش‌های آسیب‌زا در تربيت اسلامي /  كارشناسي ارشد /  ١٣٧٩
و شمار دیگری از پایان‌نامه‌ها

و) کتا‌‌‌ب‌ها:

  1. مجسمه و نقاشی/ زمستان/ 90
  2. وحدت حوزه و دانشگاه/ پائیز/ 92
  3. فقه تربیتی ج 1 (مبانی و پیش‌فرض‌ها) / بهار/ 95
  4. فقه تربیتی ج2 (یادگیری علم و دین)/ پائیز/ 96
  5. بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی/ بهار/ 91
  6. قواعد فقهیه/ بهار/ 93
  7. نفاق شناسی/ تابستان/ 95
  8. احکام تربیت فرزند/ بهار/ 95
  9. تربیت فرزند با رویکرد فقهی/ تابستان/ 95
  10. درآمدی بر تفسیر تربیتی/ بهار/ 97
  11. ضمیر ناخودآگاه در قرآن/ تابستان/ 93
  12. فقه تربیتی جلد 1; مبانی و پیش‌فرض‌ها (ویراست جدید)/ بهار/ 95
  13. فقه تربیتی جلد 4; تعلیم و تعّلم علوم و معارف عقلی/ تابستان/ 95
  14. فقه تربیتی جلد 5 «تعلیم و تعلم علوم و معارف شهودی»/ بهار/ 95
  15. فقه تربیتی جلد 7 «آداب مشترک تعلیم و تعلم»/ بهار/ 95
  16. مکاسب محرمه 1 (اعیان نجس 1)/ پائیز/ 95
  17. مکاسب محرمه جلد 2 (اعیان نجس 2)/ تابستان/ 95
  18. مکاسب محرمه جلد 5 (محرمات علوم)/ زمستان/ 95
  19. مکاسب محرمه جلد ششم (محرمات هنر)/ تابستان/ 95
  20. روش‌های تربیت/ زمستان/ 95
  21. هرمنوتیک/ بهار/ 95
  22. درآمدی بر اجتهاد تمدن ساز/ بهار/ 95
  23. حوزه علمیه؛ چیستی، گذشته، حال و آینده/ بهار/ 95
  24. فقه تربیتی جلد 2 «ویراست سوم» (تعلیم و تعلّم علم و دین)/ پائیز / 96
  25. فقه تربیتی جلد 24 (تربیت عبادی)/ بهار/ 96
  26. مکاسب محرمه جلد 3 (داد و ستد با کالاهای دارای منفعت حرام)/ زمستان/ 96
  27. مکاسب محرمه جلد 4 (محرمات علـــوم 1)/ زمستان/ 96
  28. قلمرودین و گستره شریعت/ بهار/ 96
  29. بررسی فقهی سب و دشنام / تابستان/ 96
  30. خورشید عاشورا/ پائیز/ 96
  31. فقه تربیتی جلد بیست و ششم (تربیت جنسی)/ تابستان/ 96
  32. مکاسب محرمه جلد 12 (محرّمات روابط میان فردی 4)/ زمستان/ 96
  33. گفتارهایی در باب حوزه و تمدن و انقلاب اسلامی/ زمستان/ 96
  34. تبلیغ/ زمستان/ 96
  35. شیطان شناسی/ زمستان/ 96
  36. فقه تربیتی جلد بیست و یکم (تربیت جسمانی)/ زمستان/ 97
  37. مکاسب محرمه جلد 8 (محرّمات ورزش و بازی)/ پائیز/ 97
  38. مکاسب محرمه جلد 9 (محرّمات روابط میان فردی 1)/ بهار/ 97
  39. مکاسب محرمه جلد 13 (محرّمات سیاست)/ زمستان/ 97
  40. اندیشه‌های راهبردی قرآنی و حدیثی المصطفی(ص)/ زمستان/ 97
  41. گواهان اعمال/ تابستان/ 97
  42. وحدت و بیداری/ تابستان/ 98
  43. مکاسب محرمه جلد چهاردهم (محرّمات تجاری و اداری)/ تابستان/ 98
  44. مکاسب جلد هفتم (محرمات هنر 2 «غنا»)/ تابستان/ 98
  45. فقه تربیتی جلد سوم ; تعلیم و تعلم قرآن و حدیث/ تابستان/ 98
  46. فقه تربیتی جلد بیست و نهم (تربیت خانواده)/ پائیز/ 98
  47. اجتهاد تقلید جلد اول (مقدمات اجتهاد)/ زمستان / 98
  48. اجتهاد و تقلید جلد 4 (شرایط مرجع 1)/ بهار/ 99
  49. اصول روابط خانوادگی در اسلام/ بهار/ 99
  50. مکاسب محرمه ج 10 (غیبت)/ تابستان/ 99
  51. مکاسب محرمه ج 11 (کذب)/ تابستان/ 99
  52. مکاسب محرمه ج 15 (اخذ اجرت بر واجبات)/ تابستان/ 99
  53. دیپلماسی حوزوی در بحران کرونا/ تابستان/ 99
  54. فقه تربیتی ج 26 (وظایف نهادهای تربیتی: حکومت) / تابستان/ 99
  55. فقه تربیتی ج7.2 ( آداب مشترک تعلیم و تعلم)/ پاییز/ 99
  56. اجتهاد و تقلید جلد 2 (راه‌های تحصیل حکم1)/ پاییز/ 99
  57. فقه امربه‌معروف و نهی از منکر/ ویراستاری/ 99
  58. فقه تربیتی ج 30 (قواعد)/ ویراستاری/ 99

ط) اسامي و مشخصات جوايز علمي

  1. کسب جایزه جهانی نوآوری و نظریه‌پردازی علوم انسانی اسلامی در رشته تعلیم و تربیت اسلامی در دومین دوره آن
  2. کسب رتبه اول کتاب برتر حوزه در سال 1377 (كتاب “آراء دانشمندان مسلمان در تعليم و تربيت و مباني آن ج١”)
  3. کسب رتبه برگزيده سومين دوره كنگره دین‌پژوهان كشور در سال 1380 (كتاب تربيت فرزند “سيره تربيتي پيامبر(ص) و اهل‌بیت(ع)“)
  4. کسب رتبه اول بيست و يكمين دوره انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران در سال 1382(کتاب‌آرای دانشمندان مسلمان در تعليم و تربيت و مباني آن ج 3)
  5. کسب رتبه پژوهش برتر (فقه تربیتی)
  6. کسب رتبه کتاب برگزیده کتاب سال حوزه در سال 1394 (کتاب تربیت فرزند با رویکر فقهی)