به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی دانشگاه، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی فرمانیان رئیس دانشکده مذاهب اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه به عنوان چهارمین سخنرانی سلسله سخنرانی‌های دهه سوم ماه صفر با اشاره به پدیده تکفیر و داعش در جهان اسلام گفت: در این‌جا می‌خواهیم به جواب یک سؤال برسیم و آن هم این که چه می‌شود که در جهان اسلام یک جوان متدین و کسی که دوست دارد دین در جهان گسترش پیدا کند، با پیوستن به گروه‌هایی مانند داعش و القاعده اسلحه به دست می‌گیرد و سر می‌برد؟ هفتاد درصد کسانی که به داعش و القاعده می‌پیوندند، از خانواده‌های متوسط به بالا هستند، یعنی مشکل فقر ندارند. هفتاد درصد نیز تحصیلات دانشگاهی دارند.

وی در ادامه گفت: یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث شده امروزه عده‌ای از جوانان اهل‌سنت به تکفیری‌ها بپیوندند، فرهنگ غرب است. این فضا در 50 – 60 کشور جهان اسلام وجود دارد. در تاجیکستان و ترکمنستان اذان گفتن با بلندگو را ممنوع می‌کنند. در بعضی کشورها حجاب ممنوع است و بعضی نیز ریش گذاشتن را ممنوع می‌کنند. در کشورهای اروپایی هم وقتی یک خانواده مسلمان از کشوری مثلاً‌ آفریقایی به اروپا مهاجرت می‌کند و فرزندش در اروپا به دنیا می‌آید، گرچه کودک در اروپا متولد شده اما همواره به دلیل مسلمان بودنش مورد سرزنش اروپایی‌ها است. لذا جوان مسلمان در کشور اروپایی به دنبال جایی می‌گردد که هویت خود را پیدا کند. این‌گونه است که با توجه به تبلیغات وسیع وهابیت و اخوانی‌ها، جذب این گروه‌ها می‌شود.

رئیس دانشکده مذاهب اسلامی در ادامه به دومین عامل پیوستن جوانان به گروه‌های تکفیری اشاره کرد و گفت:‌ مشکل دوم، حاکمان مستبد، ظالم و فاسد کشورهای اسلامی است. این حاکمان دنباله‌رو آمریکا هستند و به مردم خود متکی نیستند. جوان متدین می‌بیند که هشتاد سال سران اخوان در زندان به سر می‌برند. لذا به این نتیجه می‌رسد که با روش مسالمت‌آمیز نمی‌توان پیش رفت. لذا قائل به این می‌شود که تنها راه غلبه بر حاکمان فاسد، اسلحه به دست گرفتن است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب هم‌چنین گفت: سوم عامل، فقر اقتصادی و فرهنگی است. وقتی یک جوان مصری می‌بینید که سه و نیم میلیون از جمعیت کشور در قبرستان زندگی می‌کنند، یا پنجاه میلیون مسلمان در هند در خیابان می‌خوابند، احساس می‌کند که اگر بخواهد این اوضاع را سامان ببخشد، باید ابتدا حاکم ظالم و دستگاه‌های حامی او را از بین ببرد و بعد خودش حکومت عادلان تشکیل دهد. لذا دست به اسلحه می‌برد.

دکتر فرمانیان گفت: امام خمینی در دوران انقلاب با اسلحه به دست گرفتن مخالف بود. او معتقد بود که باید مردم را آگاه کرد و وقتی مردم با ما همراه شدند،‌آن‌گاه می‌توان حکومت را تغییر داد. از سوی دیگر سید قطب که اهل‌سنت بود، معتقد بود که برای تشکیل حکومت اسلامی هیچ راه حلی جز اسلحه وجود ندارد. فقه سنی می‌گوید قیام کردن علیه حاکم ظالم مسلمان جایز نیست. در حالی که کشتن حاکم کافر جایز است. لذا فتوا به کفر این حاکمان دادند. در این صورت قیام علیه آن‌ها واجب شد. بدین ترتیب جوانان فراوانی که تحت فشار حکومت‌های فاسد بودند، یا می خواستند دین را تبلیغ کنند، جذب گروه‌های تکفیری شدند تا حاکم ظالم را بکشند و حکومت اسلامی تشکیل دهند. اگر یک درصد از اهل‌سنت به این تفکر بپیوندد، چقدر تکفیری خواهیم داشت؟ تخمین من این است که الان حداقل ده میلیون جوان با فکر داعش و القاعده داریم. آن‌ها به دنبال حکومت اسلامی هستند اما راه را اشتباه می‌روند و از مفاهیم اسلامی مانند جهاد، تفسیری اشتباه می‌کنند.

وی در پایان گفت: آمریکا و قدرت‌های منطقه نیز از اندیشه خام این جوانان استفاده می‌کنند و مسلمانان را به جان هم می‌اندازند. لذا امنیت و جان مسلمانان به خطر می‌افتد. اگر فضا به سمت تقابل شیعه و سنی برود که مطلوب آمریکا است چرا که حکومت‌ها هم به میان می‌آیند. این‌جا است که پای کشورهایی مثل آمریکا برای حل مشکلات تو طرف مسلمان به میان آورده می‌شود. تحلیل من این است که تا پنجاه سال دیگر پدیده تکفیر باقی خواهد ماند، گرچه نام آن داعش باشد یا بوکوحرام، القاعده یا انصار الشریعه؛ و دشمن‌شان یک وقت شیعه باشد و یک وقت دولت نیجریه، مصر یا آل‌سعود. جالب است که وقتی به تکفیری‌ها می‌گویند اگر بین ایران و عربستان جنگ شود، چه می‌کنید؟ می‌گویند در کنار عربستان قرار می‌گیریم. ایران مشرک، کافر و بدعت‌گذار است اما آل‌سعود موحد است ولی با کفار همکاری می‌کند. سعودی‌ها یک مشکل دارند و شیعیان ده تا. لذا وظیفه ما است که اقدامی نکنیم که موجب سوء استفاده و برافروخته‌تر شدن آتش جنگ شود.

گفتنی است این سخنرانی روز شنبه ششم آذرماه 1395 بین نماز ظهر و عصر در محل نمازخانه دانشگاه ایراد شد.