نمایشگاه کتاب فرصتی برای ناشران تخصصی است
در پی حضور انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب در سی‌و‌دومین نمایشگاه بین‌الملل کتاب تهران،پای صحبت‌های مهدی محمدی شجاعی، مدیر انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب نشستیم و نظر ایشان را درباره فعالیت‌های انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب در این دوره از نمایشگاه کتاب جویا شدیم.
در ابتدا آدرس غرفه انتشارات دانشگاه را بفرمایید.
در این دوره از نمایشگاه غرفه در شبستان اصلی راهروی ۴، غرفه ۱۳ واقع شده است.
آیا از محل غرفه رضایت دارید؟
خوش بختانه با تلاشی که امسال انجام دادیم و حمایت‌های مسئولین غرفه مناسبی را در اختیار ما قرار دادند. هرچند که قرار بود غرفه وسیع‌تری به ما بدهند که به خاطر محدودیت‌ها نشد. برنامه ما برای نمایشگاه ۱۴۰۱ این بود که علاوه بر فروش کتاب، نشست‌هایی را برگزار کنیم؛ چراکه پژوهشگران و مردم سؤالات زیادی در حوزه دین دارند. در این دوران با گسترش مسیحت تبشیری و فعالیت فرقه‌هایی مثل بهاییت و معنویت‌های نوپدید، مردم سؤالات بسیار زیادی دارند، که ما قصد داشتیم در نشست‌ها به این سؤالات پاسخ بدهیم. متأسفانه این امکان برای ما میسر نشد.
حال که امکان برگزاری نشست وجود ندارد، شما برای پاسخ به سؤالات مراجعین چه تمهیداتی اندیشیده‌اید؟
از آنجا که در این غرفه امکان برگزاری نشست نیست، ما از اساتید دانشگاه دعوت کرده‌ایم که در غرفه حضور داشته باشند. بنابراین و بر اساس برنامه‌ای که پیش‌تر اعلام کردیم در هر روز یک یا دو تن از اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه در غرفه حضور می‌یابند و با مردم گپ و گفت می‌کنند و به سؤالات مردم پاسخ می‌دهند.
انتشارات ادیان برای نمایشگاه چند عنوان کتاب عرضه کرده است؟ چه تعداد از این عناوین چاپ جدید هستند؟
ما به طور کلی حدود ۴۰۰ عنوان کتاب منتشر کرده‌ایم که در این نمایشگاه ۳۲۰ عنوان کتاب فعال را عرضه کرده‌ایم. ۷۵ عنوان از این عناوین هم کتاب‌های جدیدی است که به چاپ رسیده‌اند. بخشی از این کتاب‌ها رساله‌های دکتری دانشجویان دانشگاه ادیان و برخی دیگر پژوهش‌های معاونت پژوهشی است.
مخاطبان بیشتر به چه موضوعی علاقه نشان می‌دهند؟
متأسفانه بیشتر مخاطبان به دنبال کتاب «ملت عشق» هستند! و اگر ما این کتاب را برای فروش می‌آوردیم فروش بالایی می‌داشتیم! کتاب‌های ما تخصصی است، به همین دلیل مخاطبان ما نیز به صورت تخصصی مراجعه می‌کنند. با توجه به خرابی اوضاع نشر تیراژ کتاب‌های ما به ۱۰۰ تا و ۲۰۰ تا رسیده است، بنابراین اصولاً ما با مخاطب عام مواجه نیستیم. برای مثال یک پژوهشگر ادیان شرق می‌آید و از آخرین کتاب‌ها در این حوزه سؤال می‌کند که ما به او کتاب «آیین جینه» یا کتاب «آیین هندو» را به او معرفی می‌کنیم یا در رشته عرفان و تصوف کتاب «اسرار علم حروف» را معرفی می‌کنیم.
آیا سال‌های قبل مخاطب شما مخاطب عام بود؟
ما از ابتدا مخاطب عام نداشتیم و مخاطب ما دانشجوها بودند. قبلاً آنان تمام آثار ما را می‌خریدند. الان قدرت خرید مردم و دانشجویان پایین است. قبلاً که کتاب ارزان بود و تورم نبود، مخاطب می‌گفت هرچه که چاپ کرده‌اید به من بدهید؛ اما اکنون فقط به صورت گزینش شده می‌خرند.
پروفروش‌ترین کتاب‌های انتشارات در این نمایشگاه کدام‌اند؟
در حوزه عمومی کتاب «بهتر بنویسیم» و «راز اعداد» با استقبال مخاطبان روبه‌رو شده‌اند و در کتب تخصصی کتاب «مذاهب در ایران» نوشته دکتر فرمانیان بسیار خوش درخشیده است. کتاب‌های دیگر نیز وابسته به موضوع تخصصی‌شان مطرح‌اند؛ مثلاً در موضوع زرتشت از کتاب «کیش گنوسی» و آثار استاد منتظری استقبال خوبی شده است.
شما نمایشگاه کتاب امسال را چطور ارزیابی می‌کنید؟
نمایشگاه کتاب، نوروز و جشن ناشران است و ناشران تلاش یک ساله خودشان را در آن عرضه می‌کنند. من رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد را در این نمایشگاه می‌پسندم. آنها آمده‌اند بار فروش عمومی را انداخته‌اند بر دوش فضای مجازی؛ مثلاً دانشجویانی که می‌خواهند کتب کمک درسی بخرند، دیگر لازم نیست به نمایشگاه رجوع کنند. غیر از جمعه‌ها که مردم با خانواده برای بازدید به نمایشگاه می‌آیند، در روزهای عادی مخاطبان به صورت تخصصی به غرفه‌ها سر می‌زنند که این امر کیفیت علمی نمایشگاه را بالاتر می‌برد.
به طور کلی وجود نمایشگاه کتاب را چطور ارزیابی می‌کنید؟
خیلی‌ها وجود نمایشگاه را برای کتاب‌فروشی‌های خرد و کوچک مضر می‌دانند؛ اما برای ما که یک ناشر تخصصی هستیم، وجود نمایشگاه مزیت است. مراکز پخش که به کتاب‌فروشی‌ها کتاب می‌دهند، فقط کتاب‌های گلچین و بازاری را برای فروش می‌خرند، برای نمونه از ۴۰۰ عنوان کتاب ما فقط ۵۰ عنوان را انتخاب می‌کنند. بنابراین کل عناوین ما در فروشگاه‌ها عرضه نمی‌شود و در خوش‌بینانه‌ترین حالت دو قفسه از کتاب‌های ما در کتاب‌فروشی‌های کوچک عرضه می‌شود. در حالی که در نمایشگاه‌های کتاب ما تمام کتاب‌هایمان را عرضه می‌کنیم و مخاطب‌ها می‌توانند به آن رجوع کنند. بنابراین به طور کلی ممکن است نمایشگاه برای ناشران عمومی مناسب نباشد، اما حتماً برای ناشران تخصصی بسیار راهگشاست و فرصت خوبی است که کتاب‌هایشان را عرضه کنند.
