مذاهب فقهی

رشته «مذاهب فقهی» در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته یک دوره کامل آموزشی، مطابق با ضوابط و مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است که در آن به موضوع فرق و مذاهب فقهی یعنی مذاهب جعفری، زیدی، اباضی، حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی پرداخته می‌شود. شناخت علمی، حق طلبانه و آزاداندیشانه و در عین حال همدلانه و نقادانه دیگر مذاهب موجب آشنایی با گستره‌ی دین و شناخت تاثیر و نفوذ آن در زندگی بشر می‌شود. همچنین این شناخت، ابزارهای مقابله با معنویت گریزی و ایمان ستیزی را در اختیار دینداران قرار می‌دهد. از سوی دیگر شناخت سایر مذاهب به غنای اندیشه هر فرد از مذهب خودش یاری می‌رساند، به گونه‌ای که هر فرد می‌تواند نقاط قوت و ضعف مذهب خود را بهتر بشناسد و به آسیب شناسی ایمان خود و به تهذیب و تصفیه دستاوردهای مذهبی خود دست یابد.

از مهمترین اهداف این رشته در این مقطع زمینه سازی برای آموزش دانشوران و محققان صاحب‌نظر در ابعاد مختلف فرق و مذاهب فقهی است. دانش آموختگان این رشته می‌توانند به عنوان نیروی انسانی آگاه به فرق و مذاهب فقهی، در جهت برقراری ارتباط و گفتگو با اندیشمندان و پیروان این مذاهب ایفا نقش کنند. همچنین آنها می‌توانند در مراکز و سازمان‌های فرهنگی، علمی و تبلیغی داخل کشور به تربیت نیروی انسانی متخصص جهت امور فرهنگی و تبلیغی بپردازند.

داشتن مدرک کارشناسی یا معادل آن برای همه داوطلبان و داشتن سطح دو حوزوی برای داوطلبان آزمون اختصاصی دانشگاه به‌منظور تحصیل در این رشته کافی است. برای داوطلبان غیرایرانی این مدرک باید به تایید کنسولگری ایران در کشوری که صادر کننده آن است رسیده باشد. دانشجویان متقاضی تحصیل در این رشته بدون در نظر گرفتن رشته کارشناسی می‌توانند در این رشته تحصیل کنند. بر این اساس هر فردی با هر رشته‌ی تحصیلی در مقطع کارشناسی یا سطح دو در صورت داشتن صلاحیت علمی و موافقت اعضای هیئت علمی گروه علمی می‌تواند در این دوره تحصیل کند. طبعا داشتن کتاب، مقاله علمی و ژورنالیستی و علاقه‌مندی شرکت در این رشته‌ها می‌تواند در موافقت هیئت علمی گروه تاثیر گذار باشد. داوطلبان ایرانی نیز باید در آزمون کتبی (متمرکز) این رشته‌ها پذیرفته شوند و طبعاً بعد از بررسی صلاحیت علمی و یا در حین بررسی آن صلاحیت عمومی این دسته از داوطلبان باید به تایید سازمان گزینش دانشجو یا سازمان امور دانشجویان (برای اتباع غیرایرانی) نیز برسد.

طول دوره کارشناسی ارشد «مذاهب فقهی» 2 و نیم سال و برابر 5 نیم سال تحصیلی است. طول هر نیمسال برابر 16 هفته و ساعت دروس بر مبنای هر واحد یک ساعت در هفته می‌باشد. اگر به تشخیص گروه آموزشی مدت 2 و نیم سال برای گذراندن دروس جبرانی یا اتمام پایان‌نامه کافی نباشد، حداکثر یک نیم سال دیگر به مدت آموزشی دو و نیم ساله اضافه می‌گردد. برنامه کارشناسی ارشد «مذاهب فقهی» شامل 42 واحد درسی است که 28 واحد دروس اصلی، 10 واحد دروس جبرانی و 4 واحد پایان‌نامه است. دانشجو ملزم است کلیه واحدهای اصلی و پایان‌نامه و نیز با توجه به رشته کارشناسی که در آن فارغ التحصیل شده هر چند تعداد واحد از دروس جبرانی را به تشخیص گروه آموزشی بگذراند.

دروسی همچون «اصول فقه تطبیقی»، «فقه امامیه»، «فقه ظاهری و اباضی»، «فقه زیدیه و اسماعیلیه»، «فقه حنفی»، «فقه شافعی» و «فقه حنبلی» از جمله دروس تخصصی اند. همچنین دروسی مانند «تاریخ مذاهب اسلامی»، «عقاید امامیه»، و «تاریخ ادیان» نیز در میان دروس جبرانی گنجانده شده‌اند.