الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام على سیدنا محمد و آله الطیبین الطاهرین.
این جلسه به بررسی اجمالی و ترجمه بخشی از آیه شریفه 41 سوره مائده خطاب به پیامبر گرامی اسلام (ص) اختصاص دارد. نکته حائز اهمیت آن است که در این آیه، خداوند متعال پیامبرش را با عنوان «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ» مورد خطاب قرار می‌دهد. این عنوان، بر وظیفه سنگین ابلاغ و رساندن پیام الهی دلالت دارد؛ پیامی مهم که در این آیه، بخشی از آن درباره «ولایت» و موضوعی است که مردم باید آن را به خوبی درک کنند.

شرح آیه و گروه‌های مخاطب:
خداوند در این آیه به پیامبر اکرم (ص) دستور می‌دهد که خود را به سبب دو گروه از مردم، غمگین و اندوهناک نسازد. این دو گروه که در هدایت‌یابی مشکل اساسی دارند، عبارتند از:

1. کسانی که در کفرشان شتاب می‌ورزند (السُّرَعاءُ فِی الکُفْر): اینان کافرانِ محض هستند که در مسیر کفر، بر یکدیگر سبقت می‌گیرند.

2. کسانی که به زبان ایمان می‌آورند، ولی قلباً ایمان نیاورده‌اند (الَّذِینَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَلَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ): این گروه در ظاهر خود را انقلابی، مسلمان و پیرو پیامبر نشان می‌دهند، ولی در باطن ایمانی ندارند. خداوند به مؤمنان هشدار می‌دهد که اینان را به‌درستی بشناسند و فریب ادعاهای دروغین آنان را نخورند. این گروه، در حقیقت «منافقان» هستند.
   گروه دوم مورد اشاره در آیه، «اهل کتاب» به ویژه یهودیان (مِنَ الَّذِینَ هادُوا) هستند که آنان نیز به دلایلی، افرادی هدایت‌ناپذیر شمرده شده‌اند.

ویژگی‌های رفتاری این گروه‌ها:
آیه شریفه به چند ویژگی کلیدی و خطرناک این گروه‌ها اشاره می‌فرماید:

1. سَمَّاعُونَ لِلْکَذِبِ: اینان شنوندگان و پذیرندگان دروغ هستند. مفسران برای این عبارت چند معنا ذکر کرده‌اند:

   • آنان تنها به سخنان باطل و دروغ گوش می‌سپارند و حاضر به شنیدن حرف حق و صدق از زبان پیامبر (ص) نیستند.

   • سخنان پیامبر (ص) را می‌شنوند، اما نه برای پذیرش، بلکه برای تحریف و نقلِ دروغین آن در جامعه و علیه ایشان.

2. سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِینَ: این عبارت نیز دارای تفاسیر متعددی است:

   • آنان جاسوسانی هستند که برای گروه‌های دیگر (دشمنان) اطلاعات جمع‌آوری می‌کنند.

   • آنان اصلاً شنونده پیامبر (ص) نیستند، بلکه گوش به فرمان و شنونده دستورات اربابان و رهبران فکری دیگری هستند.

3. حَرَّفُوا الْکَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ: این گروه‌ها در تحریف حقایق و کلمات هستند. بزرگ‌ترین خیانت‌ها را مرتکب می‌شوند، اما آن را در قالب مظلوم‌نمایی و ادعای مبارزه با تروریسم ارائه می‌دهند؛ همان‌گونه که ممکن است به جان کودکان بی‌گناه حمله کنند، اما خود را اصلاح‌طلب جلوه دهند.

فرمول مذاکره از منظر قرآن:
آیه شریفه به صورت ظریف به «فرمول مذاکره» این گروه‌ها اشاره می‌کند که با تأکیدات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بر «بن‌بست بودن مذاکره با دشمن» کاملاً منطبق است. خداوند در قرآن بیان می‌کند که بزرگان یهود به قوم خود می‌گفتند: «به نزد پیامبر بروید و متن از پیش تعیین‌شده‌ای را به او ارائه دهید. اگر آن را پذیرفت، شما نیز بپذیرید و اگر نپذیرفت، از او دوری کنید». این روش، به هیچ وجه مذاکره نیست، بلکه «دیکته کردن» و «تحمیل متن» است. همان‌گونه که رهبری فرمودند، این شیوه، سودی برای ملت ایران ندارد و تنها دشمن از آن بهره می‌برد. خداوند در ادامه آیه تأکید می‌فرماید: «و هر کس را که خداوند بخواهد گرفتار فتنه سازد، هرگز تو (ای پیامبر) برای او در برابر خدا اختیاری نخواهی داشت» (وَ مَنْ یُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِکَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَیْئًا).

جمع‌بندی و علل محرومیت از هدایت:
خداوند دلیل اصلی دوری این گروه‌ها از هدایت را اعمال و انتخاب‌های خودشان می‌داند و می‌فرماید: «خداوند نخواسته است که آنان را [به سبب اعمال ناشایستشان] پاک سازد» (أُولئِکَ الَّذِینَ لَمْ یُرِدِ اللَّهُ أَنْ یُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ). نتیجه این رفتار، خواری در دنیا و عذاب بزرگ در آخرت است.

خداوند متعال را سپاس می‌گوییم که توفیق فهم آیات قرآن را نصیبمان کرد. از درگاه ایشان مسألت می‌نماییم که لذت فهم عمیق قرآن و توفیق عمل به دستوراتش را به همگی ما عطا فرماید.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.