پيامبرشناسي قرآن و کتاب مقدس با تمرکز بر روايت حضرت ابراهيم(ع)؛ برگزار شد

در تاریخ 18 خرداد 1404جلسه دفاع جناب آقای قاسم باباجاني پور، رشته مطالعات تطبيقي اديان – گرايش الهيات مسيحي با عنوان« پيامبرشناسي قرآن و کتاب مقدس با تمرکز بر روايت حضرت ابراهيم(ع) » با راهنمای دکتر محمدتقي انصاري پور ومشاور دکتر مهراب صادق نيا و اساتید داور دکتر محمدحسن محمدي مظفر و دکتر جواد باغباني آراني و دکتر بهروز حدادی در سالن شهید صدر دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.
اين پژوهش با رويکردي تطبيقي و تحليلي، به بررسي گفتمان نبوت در قرآن کريم و کتاب مقدس ميپردازد و با تمرکز بر روايت حضرت ابراهيم (ع)، تلاش دارد تفاوتهاي مفهومي، الهياتي و گفتماني موجود در اين دو متن را تحليل کند. پرسش اصلي پژوهش آن است که آيا قرآن، در روايت خود از حضرت ابراهيم (ع)، گفتماني مستقل و نو از نبوت ارائه ميدهد يا در امتداد سنت نبوي عهدين قرار دارد؟ فرضيه پژوهش آن است که قرآن با ارائه خوانشي نو از نبوت، پيامبران را بهمثابه مجريان فعل هدايت الهي، داراي نقشي عقلاني، اجتماعي و اخلاقي معرفي ميکند که فراتر از کارکرد پيشگويي و پيامرساني محدود به قوم خاص در عهدين است. در راستاي پاسخ به اين پرسش، ابتدا ديدگاههاي متفکران مسلمان، يهودي و مسيحي در زمينه وحي و نبوت بررسي شده است. سپس با بهرهگيري از روش تحليل گفتمان تاريخي، روايت حضرت ابراهيم (ع) در قرآن و کتاب مقدس از حيث ساختار معنايي و کارکردي مقايسه شدهاند. تمرکز پژوهش بر استخراج دالهاي مرکزي هر متن و نحوه چينش معنايي آنها در منظومه نبوت است. يافتهها نشان ميدهد که قرآن، حضرت ابراهيم (ع) را از شخصيتي قومي به الگويي جهاني براي توحيد ارتقا داده و از طريق او، نبوت را به منظومهاي منسجم با ابعاد عقلاني، هدايتمحور و مرتبط با اجراي شريعت الهي تبديل کرده است. در مقابل، در کتاب مقدس، پيامبران اغلب در چارچوب مأموريتي تاريخي و قومي ظاهر ميشوند و نقش آنها بيشتر معطوف به انتقال پيام در شرايط خاص است. اين تفاوت بنيادي، گفتمان نبوي قرآن را از نظر ساختار معنايي و اهداف تاريخي، از عهدين متمايز ميسازد. نتايج اين پژوهش ميتواند در حوزههاي مطالعات تطبيقي اديان، الهيات تطبيقي و تحليل گفتمان ديني مورد بهرهبرداري قرار گيرد و چارچوبي نوين براي فهم جايگاه پيامبران در متون مقدس فراهم آورد.
برای جناب آقا دکتر قاسم باباجانی پور آرزوی توفیق روزافزون داریم.