شاخصه‌های عقل‌گرایی و نص‌گرایی در شیعه
جلسه دفاع از رساله دکتری جناب آقای محمد رضا حاتم پوری توسط معاونت آموزشی و پژوهشی دانشکده شیعه شناسی و با مساعدت گروه علمی شیعه شناسی برگزار شد.
عنوان رساله:
شاخصه های عقل گرایی و نص گرایی در شیعه
استاد راهنمای اول: حجت الاسلام دکتر سید ابوالحسن نواب
استاد راهنمای دوم: حجت الاسلام دکتر حمیدرضا شریعتمداری
استاد مشاور: جناب آقای دکتر محمد جاودان
نماینده تحصیلات تکمیلی: حجت الاسلام محمد صادق مشفقی پور
اساتید داور: حجت الاسلام دکتر مصطفی جعفرطیاری، آقای دکتر محمد سوری و جناب استاد علی آقانوری
چکیده:
مسئله نسبت عقل و نص در معرفت ديني، يکي از مباحث کليدي در سنت فکري اماميه به‌شمار مي‌آيد و از ديرباز زمينه‌ساز پيدايش دو رويکرد مهم، يعني عقل‌گرايي و نص‌گرايي، بوده است. اين مقاله با رويکردي نوين و طيفي به تحليل اين دو جريان مي‌پردازد و تلاش مي‌کند آن‌ها را نه به‌صورت جبهه‌هاي منفک، بلکه به‌مثابه يک طيف معرفتي پيوسته بازخواني کند. پژوهش حاضر با دسته‌بندي شاخصه‌هاي مفهومي و معرفت‌شناختي عقل‌گرايي و نص‌گرايي و تحليل تحولات تاريخي اين دو رويکرد، نشان مي‌دهد که انديشه اماميه همواره ميان حفظ نصوص ديني و استفاده فعال از عقل در تفسير و اثبات آموزه‌ها در حرکت بوده است. افزون بر اين، جايگاه شخصيت‌هاي شاخص هر جريان تحليل و در جداول تطبيقي معرفي شده و مدل طيفي طراحي‌شده، بستري تحليلي براي فهم بهتر تعامل عقل و نص در سنت اماميه فراهم مي‌آورد. نوآوري اصلي مقاله در ارائه تحليل پيوستاري، شاخصه‌محور و تاريخ‌مند است که مي‌تواند به بازخواني انتقادي ميراث معرفتي شيعه در مواجهه با چالش‌هاي معاصر ياري رساند.
واژگان کليدي: عقل‌گرايي، نص‌گرايي، اماميه، تحليل طيفي، معرفت ديني، جريان‌شناسي تاريخي.
