به گزارش روابط عمومی دانشگاه، به همت دانشکده ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب، نشست علمی «تدبیرباوری در گذر زمان» با حضور و سخنرانی دکتر حمید بخشنده آبکنار عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.
دکتر حمید بخشنده در ابتدای این نشست بیان کرد: هزارهگرایی در الاهیات ادیان این نظریه است که در آیندهای نزدیک، جهان شاهد تحولاتی اساسی خواهد بود که منجر به تحقق عدالت، صلح و بهبود شرایط انسانی میشود. در هزارهگرایی مسیحی، وعدههای مربوط به بازگشت عیسی مسیح و برقراری پادشاهی آسمانی بر روی زمین مورد تأکید قرار میگیرد. هزارهگرایی پروتستان انجیلی به دو دسته تقسیم میشود: پیشاهزارهگرایی و پساهزارهگرایی. یک قسم از الاهیات پیشاهزارهگرایانه عبارت است از پیشاهزارهگرایی تدبیرباور.
وی گفت: تدبیر (Dispensation) در لغت به معنای «مدیریت»، و در اصطلاح الاهیات مسیحی به دورههای مختلفی اشاره دارد که خداوند بهطور متفاوت با انسانها ارتباط برقرار کرده است. این مفهوم بر اساس مستندات کتاب مقدسی، مانند افسسیان 3 :5-2، بهویژه در نظام الاهیاتی تدبیر باوری (Dispensationalism) توسعه یافته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب ادامه داد: «تدبیر باوری» یک نظام الاهیاتی است که با لنز «تدبیرها» (نه عهدها) بر تفکیک دورههای مختلف از تاریخ بشر و نحوه تعامل خدا با انسانها در هر یک از این دورهها تأکید دارد. تدبیر باوری بر این اصل استوار است که خداوند در طول تاریخ، برنامههای مختلفی را برای مدیریت و راهنمایی انسانها در نظر گرفته است. این برنامهها به نام “تدبیرها” یا “دورهها” شناخته میشوند و هر یک از آنها ویژگیها و قوانینی خاص خود را دارند. یکی از ویژگیهای مهم تدبیر باوری، تأکید بر تفاوت بین اسرائیل به عنوان قوم برگزیده خدا و کلیسای مسیحی است. به عبارت دیگر، تدبیر باوری قائل است که وعدههای خدا به اسرائیل و به کلیسا به گونهای جداگانه تحقق مییابند. علاوه بر این، در تدبیر باوری معمولاً معتقدند که وضعیت کنونی جهان در ارتباط با تحقق پیشگوییهای کتاب مقدس است و اینکه پایان زمان نزدیک است. تدبیر باوری، بهویژه از طریق جان نلسون داربی و جنبش برادران پلیموت در بریتانیای قرن نوزدهم، پایهگذاری شد و پس از آن، در ایالات متحده آمریکا به تدریج به اقسام مختلفی از جمله «تدبیرگرایی کلاسیک، تجدیدنظر شده، و پیشرو» تحول یافت.
دکتر حمید بخشنده در پایان افزود: هم اکنون این نظام الاهیاتی بهطور قابل توجهی بر سیاست خارجی ایالات متحده تأثیر گذاشته و بسیاری از تدبیرباوران، بهویژه مسیحیان انجیلی، از اسرائیل بهعنوان بخشی از تحقق پیشگوییهای کتاب مقدس حمایت میکنند. همچنین صهیونیسم مسیحی، به عنوان یک جنبش اجتماعی در ایالات متحده، بر اساس باورهای مذهبی و تفاسیر خاص از کتاب مقدس به حمایت از اسرائیل به عنوان یک دولت یهودی میپردازد. بنابراین، صهیونیسم مسیحی نیز با این دیدگاههای تدبیرباورانه ارتباط نزدیکی دارد و بر تصمیمات سیاسی و دیپلماتیک ایالات متحده در خاورمیانه تأثیرگذار است، بهطوریکه حمایت از اسرائیل به یکی از اصول کلیدی در سیاستهای خارجی تبدیل شده است.