به گزارش دانشکده ادیان؛ 25شهریور ماه 1403 جلسه دفاع جناب آقای «علی مصلح» رساله دکتری با عنوان «بررسی تاريخی روايی زرتشتی از کيانيان و روايت يونانی از هخامنشيان» در رشته ادیان و عرفان ـ گرایش ادیان ایران باستان دانشکده ادیان با حضور استاد راهنما « سيد سعيدرضا منتظری» و استاد مشاور « علی محمد طرفداری» در سالن شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.

چکیده:

وجود تناقض ها و ناهمگوني¬هاي تاريخ کيانيان برآمده از منابع زرتشتي در مقابل تاريخ هخامنشيان برآمده از منابع يوناني تطبيق اين دو سلسله را نامقدور مي ساخت و از ميان اين دو روايت، روايتي که از مدار تاريخ خارج شد و به اسطوره پيوست، تاريخ کياني از منابع زرتشتي بود.
هرودوت محوري در تاريخ نگاري مدرن نقش به سزايي در پذيرش تاريخ هخامنشيان و جاماندن کيانيان از تاريخ دارد. تاريخ نگاري مدرن با رويکردي سکولار- اومانيستي با تمسک به تاريخ هرودوت به غرب پسا رنسانس هويتي در تقابل با شرق بخشيد . تاريخ هرودوت قابليت تطبيق با برخي داده هاي باستان شناسي و زبان شناسي را نيز از خود نشان داد.اما بالاخره هرودوت محوري در برابر نقدهاي علمي تاب نياورد. تغيير رويکرد تاريخ نگاري از بنيان روايات مکتوب يوناني به داده¬هاي باستان شناسي و زبان شناسي و افول هرودوت محوري پژوهش هاي متأخر را درباره تبارشناسي هخامنشيان با نتايجي متفاوت مواجه نمود. برخي پژوهشگران تاريخ عيلام و هخامنشي همچون پاتس برخلاف روايت هرودوت، دودمان کوروش را از تباري بيگانه و جداي از تبار داريوش دانست و کوروش را از تبار چيش¬پيشيان و عيلامي ¬خواند. نتايج اين پژوهش ها باري ديگر راه را براي بررسي هاي تطبيقي سلسله هخامنشي و کياني گشود.چه اينکه اهم دلايل اسطوره اي شمردن کيانيان نيافتن جايي براي سلسله کوروش در ميان آنان بود. وحال اين وضعيت براي سلسله کوروش در برابر هخامنشيان نيز پيش آمده است.
اين رساله در نتيجه با پاسخ به ادله اسطوره اي شمردن کيانيان و يافتن برخي شواهد و دلايل تطبيق هخامنشيان و کيانيان، سلسله کياني را روايت شرقي و زرتشتي از سلسله هخامنشيان بدون لحاظ دودمان کورش مي داند و ادعاي خود را مستند به کتيبه بيستون داريوش ميشمرد که با روايت ايراني پيشا اسلامي در تبارشناسي همخوان است. تواريخ اسلامي نيز با وجود نگرش انتقادي به تاريخ نگاري زرتشتي، روايت ايراني از تاريخ کيانيان را بر ديگر روايات، از جمله روايت غربي يوناني ترجيح داده و مدافعانه باز نشر مي کند.

برای جناب آقای علی مصلح آرزوی توفیق روزافزون داریم.