مطالعات زنان (حقوق زن در اسلام)

رشته «مطالعات زنان گرایش حقوق زن در اسلام» در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته یک دوره کامل آموزشی، مطابق با ضوابط و مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است. این رشته که گرایشی میان رشته‌ای با صبغه فلسفه حقوق است علاوه بر دروس فقهی حقوقی دروسی همچون جامعه‌شناسی، روانشناسی، تاریخ، هنر،‌ بهداشت، مسائل فرهنگی،‌ اجتماعی،‌ اقتصادی و روش تحقیق را در حوزه مربوط به زن و خانواده شامل می‌شود. امروزه مباحث مربوط به زنان از جمله حقوق زنان از مباحث اساسی در مجامع حقوقی و سیاسی جهان است. از آنجاییکه زن در تکامل جامعه و بلوغ آن جایگاه ویژه‌ای دارد بحران هویت زن و خانواده از مواردی است که جامعه جهانی را مورد آسیب قرار داده است. از این رو آموزش‌های مربوط به حقوق زن و خانواده و نشان دادن علو جایگاه زن در نگاه اسلام می‌تواند به حل معضل هویت زن و خانواده کمک شایان توجهی کند.

از مهمترین اهداف این رشته تربیت نظریه‌پردازان و کارشناسان متعهد برای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در حوزه مسائل فقهی و حقوقی زنان است. در این رشته سعی می‌شود پژوهش در مسائل فقهی و حقوقی زن و خانواده با مطالعات عمیق اسلامی ارتقا و توسعه یابد و ابعاد مختلف نظام حقوق زن بر اساس مبانی حقوق اسلام تبیین شود. در این میان بینش علمی و نگرش‌های اجتماعی و فرهنگی نسبت به حقوق زن تقویت و اصلاح می‌شود و زمینه برای تولید علم بومی در حوزه مسائل حقوقی زنان بر اساس مبانی، معارف و ارزش‌های اسلامی فراهم می‌شود.

دانش آموختگان این رشته درکی صحیح از دیدگاه اسلام درباره حقوق زن در چارچوب نظام فکری و اجتماعی اسلام و بر پایه منابع اصیل اندیشه دینی کسب می‌کنند. همچنین آنها در پاسخگویی به پرسشها و شبهات مطرح درباره مسائل حقوقی زن و خانواده با استناد به منابع دینی و علوم روز و حل مشکلات علمی توانمندی پیدا می‌کنند. این دانش-آموختگان توانایی انجام تحقیقات علمی در عرصه موضوعات حقوق زن را کسب خواهند کرد.

داشتن مدرک کارشناسی یا معادل آن برای همه داوطلبان و داشتن سطح دو حوزوی برای داوطلبان آزمون اختصاصی دانشگاه به‌منظور تحصیل در این رشته کافی است. برای داوطلبان غیرایرانی این مدرک باید به تایید کنسولگری ایران در کشوری که صادر کننده آن است رسیده باشد. دانشجویان متقاضی تحصیل در این رشته بدون در نظر گرفتن رشته کارشناسی می‌توانند در این رشته تحصیل کنند. بر این اساس هر فردی با هر رشته‌ی تحصیلی در مقطع کارشناسی یا سطح دو در صورت داشتن صلاحیت علمی و موافقت اعضای هیئت علمی گروه علمی می‌تواند در این دوره تحصیل کند. طبعا داشتن کتاب، مقاله علمی و ژورنالیستی و علاقه‌مندی شرکت در این رشته‌ها می‌تواند در موافقت هیئت علمی گروه تاثیر گذار باشد. داوطلبان ایرانی نیز باید در آزمون کتبی (متمرکز) این رشته‌ها پذیرفته شوند و طبعاً بعد از بررسی صلاحیت علمی و یا در حین بررسی آن صلاحیت عمومی این دسته از داوطلبان باید به تایید سازمان گزینش دانشجو یا سازمان امور دانشجویان (برای اتباع غیرایرانی) نیز برسد.

طول دوره کارشناسی ارشد «مطالعات زنان گرایش حقوق زن در اسلام» 2 سال و نیم و برابر 5 نیم سال تحصیلی است. طول هر نیمسال برابر 16 هفته و ساعت دروس بر مبنای هر واحد یک ساعت در هفته می‌باشد. اگر به تشخیص گروه آموزشی مدت 2 و نیم سال برای گذراندن دروس اصلی و جبرانی یا اتمام پایان‌نامه کافی نباشد، حداکثر یک نیم سال دیگر به مدت آموزشی دو و نیم ساله اضافه می‌شود. برنامه کارشناسی ارشد «مطالعات زنان گرایش حقوق زن در اسلام» شامل 44 واحد درسی است که 28 واحد دروس تخصصی،  12 واحد دروس جبرانی و 4 واحد پایان‌نامه است.

دروسی همچون «قواعد فقهی زن و خانواده»، «سلامت و بهداشت زن»، «فلسفه حقوق  زن در اسلام» جزء دروس پیش نیاز است. دروسی مانند «زن در قرآن»، «روانشناسی زن»، «جامعه‌شناسی جنسیت»، «اصول حاکم بر نظام حقوقی خانواده در اسلام»، «زن در ادیان و مکاتب در مقایسه با اسلام» در میان دروس پایه گنجانده شده است. همچنین دروسی همچون «آیین دادرسی خانواده»، «حقوق و مسئولیتهای اجتماعی-سیاسی زنان»، «مبانی استنباط حقوق اسلامی» و «حقوق کیفری زن در اسلام» از جمله دروس تخصصی این رشته است.