عنوان رساله:

نقش رسانه در تحول گفتماني مرجعيت شيعه

استاد راهنما: حجت الاسلام دکتر مهراب صادق نیا

استاد مشاور: حجت الاسلام دکتر حمیدرضا شریعتمداری

اساتید داور: حجت الاسلام دکتر مصطفی جعفرطیاری، جناب آقای دکتر محمد حسن محمدی مظفر و جناب آقای دکتر عبدالوهاب فراتی

چکیده:
پرسش اين رساله نقش رسانه در تحول گفتمانی مرجعيت شيعه است. اين پژوهش، سه سطح بررسی و مطالعه را دربردارد: مطالعة اپيستمه‌های علمی و عوامل سازندة گفتمانی مرجعيت سطح نخست پژوهش است. در اين سطح محدوديت‌ها و شرايط لازم برای به وجود آمدن انديشه دوره‌ای خاص تبيين می‌شود. در واقع توصيف تاريخ بر اساس معرفت و انديشه بدون تکيه به انديشة افراد، پايه مطالعه شرايط اپيستمه‌ای تاريخ انديشه است. در اين مطالعه تاريخی گسست‌ها اهميت دارند و به توالی و پيوست‌ها توجهی نمی‌شود. سطح دوم اين پژوهش به استخراج و بررسی تحولات گفتمانی مرجعيت می‌پردازد؛ اساس تغيير گفتمان در مرجعيت مبتنی بر تغيير و تحول در سوژه و ابژه رقم می‌خورد و چهار گفتمان سنتی، نظم سلطانی، ولايت فقيه و گفتمان متخصصان گفتمان‌هايی است که به توضيح آنها پرداخته می‌شود. سطح سوم پژوهش که در گفت‌وگو با متخصصان سامان يافته درباره گفتمانی از مرجعيت است که در ارتباط با رسانه شکل می‌گيرد و تحول می‌يابد. مفاهيم و استراتژی‌های اين گفتمان در تفاوت با گفتمان‌های ديگر از مرجعيت به نظر می‌رسد. اگر برای شناخت طرد و گسست گفتمان مرجعيت در ادوار مختلف به مطالعات تاريخی و ديرينه‌شناسانه می‌پردازيم برای مطالعه و کشف گفتمان مرجعيت پس از ظهور رسانه، نيازمند مطالعات اکتشافی هستيم. اين مطالعة اکتشافی، با روش گردآوری اطلاعات از طريق برخی متون برگزيده و مصاحبه غيرساختاريافته با برخي نخبگان و آن‌گاه تحليل مضمونی (thematic analysis) آن اطلاعات مبتنی بر الگوی برگرفته از نظريات فوکو به سامان رسيده است. بررسی نقش رسانه در تحولات گفتمانی مرجعيت شيعه نشان می‌دهد رسانه می‌تواند در تحولات گفتمانی مرجعيت در سوژه، ابژه مشترک، مفاهيم و استراتژی نقش داشته باشد.