به گزارش دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه، حجت الاسلام دکتر مجید مبینی مقدس در نشست بازنمایی حادثه المعمدانی در روزنامه شرق الاوسط از سلسله نشستهای علمی تخصصی بررسی سیاستها و تکنیکهای رسانهای و خبری رسانههای غربی و عربی در جنگ غزه که در قالب مقالات علمی توسط اعضای هیئت علمی دانشکده ارائه میشود با اشاره به رویکرد نشانهشناسی موضوع نشست یاد شده گفت: نشانهشناسی هم در ذیل مکاتب و نظریههای ارتباطات هم در ذیل روشهای تحقیق کیفی قرار میگیرد.
مدیر گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه با بیان اینکه نشانهشناسی یعنی فهم در نظام نشانه ای، ادامه داد: در این روش، نشانه با در نظر گرفتن نظام روابط فهم میشود.
وی گفت: یکی از مثالهایی که جان فیسک برای تبیین بحث نشانهشناسی مطرح میکند این است که: پاپیون مشکی با کت مشکی و یقه سفید معنای مهمانی میدهد، اما همین پاپیون مشکی با کت دنباله دار و یقه برگردان به معنای پیشخدمت است.
وی افزود: دو اصطلاح جانشینی و همنشینی از جمله اصطلاحات مهم نشانهشناسی است؛ در همنشینی و محور افقی صحبت از این است که چه مولفههایی در کنار نشانه مورد نظر قرار گرفته است و در جانشینی و محور عمودی به دنبال این هستیم که چه مولفههایی میتوانست وجود داشته باشد اما الان وجود ندارد.
مدیر گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه با بیان اینکه نشانهشناسی با نام سوسور و پیرس به عنوان پدران نشانهشناسی گره خورده است، گفت: سوسور و سنت اروپایی بر روی نشانهشناسی انسانی و پیرس و سنت آمریکایی بر روی نشانهشناسی انسانی و غیر انسانی تمرکز کردهاند.
دکتر مبینی گفت: رولان بارت در نشانهشناسی فهم عمیقتری ارائه کرد و از توجه صرف به معانی آشکار نشانه به معانی ضمنی و پنهان رسید.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب ادامه داد: در تحقیق بازنمایی حادثه المعمدانی در روزنامه شرق الاوسط از تحلیل نشانهشناسی بارت استفاده شده است.
مدیر گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه با بیان اینکه روزنامه الشرق الاوسط یکی از روزنامههای مهم و فرامنقطهای است، ادامه داد: در این پژوهش بیست عکس خبری سایت خبری الشرق الاوسط در پوشش خبر حادثه بیمارستان المعمدانی برای تحلیل نشانهشناسی انتخاب شد.
دکتر مبینی با اشاره به برخی نمونههای تحقیق، ادامه داد: به عنوان نمونه در تصویر منعکس شده از تظاهرات مردم مراکش پس از حادثه بیمارستان المعمدانی در روزنامه الشرق الاوسط، در سطح معنای ظاهری شاهد تظاهرات مردم مراکش هستیم؛ اما در سطح معنای ضمنی میتوان گفت که با توجه به اینکه در این تصویر اعتراضی، مرد، زن، کودک جوان، پیر، با حجاب و بیحجاب حضور دارد؛ پس معنای ضمنی میتواند آن باشد که همه مردم مراکش مخالف رژیم صهیونیستی هستند و میتوان در سطحی عمیقتر گفت خشم عمومی علیه اسرائیل در جهان اسلام وجود دارد.
وی در تحلیل نشانهشناسی عکسهای این روزنامه در پوشش خبری بیمارستان المعمدانی گفت: برخی عکسها نشان دهنده تغییر در سیاست رسانهای وابسته به عربستان است.
دکتر مبینی ادامه داد: در بررسی نشانه شناختی این عکس ها، ظاهرا نگاه الشرق الاوسط به نفع مردم فلسطین است اما در مواردی و به طور خاص در برخی تحلیلهای این روزنامه، شاهد توجیه جنایات اسرائیل هستیم که چرایی این سیاست دوگانه نیازمند بررسی مستقل است.