دفاع از پایان‌نامه نظام اخلاقی در اندرزنامه‌های پهلوی

از پایان‌نامه کارشناسی ارشد با عنوان «نظام اخلاقی در اندرزنامه‌های پهلوی» در سالن شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب دفاع شد.

به گزارش گروه تأمین اخبار و اطلاعات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در این جلسه دانشجو محمدرضا نظری از پایان‌نامه خود با عنوان «نظام اخلاقی در اندرزنامه‌های پهلوی» دفاع کرد. سعیدرضا منتظری استاد راهنما و حجت الاسلام و المسلمین دکتر سیدحسن اسلامی استاد مشاور این پایان‌نامه بودند و دکتر حسین حیدری داوری این اثر را بر عهده داشت.

در ذیل چکیده این پایان‌نامه ارائه می‌گردد.

چکیده:

موضوع اخلاق در دین زرتشتی از جایگاه مهمی برخوردار است. در دوران ساسانی نیز ما شاهد شکوفایی سبک خاصی در ادبیات اخلاقی هستیم که امروزه با نام اندرزنامه‌ها شناخته می‌شود. اندرزنامه‌ها، از سنخ اخلاق عملی هستند که با ویژگی‌های خاصی، سعی دارند تا مخاطبان خود را اخلاقی بار بیاورند.

 این نوشتار تلاش دارد تا نشان دهد که می‌توان اندرزنامه‌ها را در یک چارچوب دید. اهمیت این موضوع زمانی مشخص خواهد گردید که ارکان این نظام و مفاهیم کلیدی آن توضیح داده شده و خود را با دیگر واژگان معنا نمایند. در این میان محقق چاره‌ای جز اتخاذ رویکرد متنی و گفت‌وگوی متون با یکدیگر ندارد. آنچه در پی این نوشتار روشن خواهد گردید آن است که اخلاق موجود در اندرزنامه‌ها، اخلاقی فضیلت‌گرا است و با مدل یونانی فضیلت ارتباط نزدیکی دارد.

در این اخلاق انسان دارای دو ساحت روان و بدن است و البته اصالت آدمی به روان اوست. مفاهیم دیگری همچون خرد، میانه­روی، خیم، بخت، دین و غیره همگی خود را در راستای سعادت‌مندی روان می‌بینند. آدمی چه در عالم صغیر و چه در جهان کبیر باید تلاش نماید تا ایزدان را یاری نموده و درنهایت آنها را در خود میهمان سازد. از سوی دیگر برآیند عملی اخلاق هنجاری در اخلاق کاربردی است فلذا نشان داده خواهد شد که زیر بنای مسائل اخلاق کاربردی اندرزنامه‌ها همانند اخلاق شهریاری، شهروندی، جنگ و صلح بهداشت تن و روان، خانواده، اخلاق جنسی و معاشرت را باید در اخلاق هنجاری موجود و به تبع آن در مفاهیم کلیدی اخلاقی آنها مشاهده کرد.

مفاهیم کلیدی: اندرزنامه، اخلاق هنجاری، اخلاق کاربردی، روان، اخلاق فضیلت.