درحالیکه دکتر سیدعلی موسوی نژاد معتقد است حرکت انصارالله امتداد حرکت جناب «زید» فرزند امام سجاد (ع) است اما عصام العماد مکتب سید حسین الحوثی را قرائت جدیدی می‌داند که به مکتب اثنی عشری نزدیک است و می گوید باید میان انصارالله و زیدی‌های کلاسیک که تحت نفوذ عربستان هستند تفاوت قائل شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه به نقل از شفقنا، پیش نشست «نقش علما و اندیشمندان دینی در نهضت بیداری و مقاومت مردم یمن» با حضور آقای عصام العماد استاد یمنی جامعه المصطفی العالمیه و دکتر موسوی نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در مجمع جهانی اهل بیت (ع) برگزار شد.

دکتر موسوی‌نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب سخنان خود را با این مقدمه آغاز کرد که ما باید نگاه و رسالت جهانی داشته باشیم و هرچه این نگاه، وسیعتر باشد، پیشرفت و رسیدن به آن اهداف موردنظر فراهم تر خواهد بود بنابراین لازمه علاقمندی به کشور و وطن خود داشتن نگاه فراتر از مرزهای جغرافیایی است.

وی افزود: نگاه اسلام و ائمه معصومین (ع) شمولی نبوده است بلکه نگاهی فرازمانی و فرامکانی داشتند و ما هم باید این نگاه را ترویج کنیم.

این استاد دانشگاه با اشاره به آگاهی کم مردم و نخبگان کشور از وقایع و تحولات و شیعیان یمن گفت: اگر خواستار همبستگی در سطح نخبگان جهان در این خصوص هستیم باید کانال‌های قابل قبولی برای اطلاع رسانی پیدا کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به مذهب «زیدیه» به عنوان مذهب غالب مردم یمن اظهار داشت: باید این واقعیت را پذیرفت و تفاوت‌های موجود بین دو مذهب را درک کرد. ما نباید «انصارالله» و جنبش «حوثی» را شیعه اثنی عشری معرفی کنیم؛ این یک اشتباه تاکتیکی است و نباید صورت گیرد.

وی با اشاره به شکاف میان شیعیان زیدی با امامیه در دوران امام صادق (ع) گفت: در دوره معاصر با توجه به اینکه زیدی‌ها فهمیدند که در هر دوره‌ای نمی‌توان دست به شمشیر برد، تقیّه ائمه (ع) را درک می‌کنند. از سوی دیگر، ما هم انقلابی‌گری زیدیه را درک می‌کنیم. می‌توان گفت که امروز، ما و زیدیه خیلی به یکدیگر نزدیک شدیم و این باید تبیین شود ضمن آنکه اختلافات تاریخی باید به حاشیه رانده شود.

موسوی‌نژاد با بیان اینکه علاوه بر اطلاعات نیازمند نگاه‌ها و تحلیل‌های درستی هستیم، تصریح کرد: مخالفان ما روی ایجاد شکاف و تنفر میان مذاهب زیدیه و تشیع خیلی سرمایه‌گذاری می‌کنند بنابراین باید با زیدی‌ها بنشینیم و گفت‌وگو کنیم.

وی اشتیاق و علاقه مردم یمن و دانشمندان آنها به ایران را به مراتب بالاتر از ما دانست و افزود: بارها گلایه مردم یمن را به مسئولان جمهوری اسلامی منتقل کردم؛ آنها خواهان حمایت ایران نه در بعد مادی و نظامی بلکه در بعد معنوی هستند.این کشش به سمت اسلام ناب و مذهب تشیّع در یمن فوق العاده است.

دکتر موسوی‌نژاد در ادامه خواستار تقویت «همگرایی» و «تقریب» شد و افزود: ما باید این عناصر را ابتدا بین خود تقویت کرده و سپس به سمت زیدیه ببریم. نباید نگاه خصمانه و ناصبی به آنها کنیم. «زیدیه» خود را پیرو قرآن و اهل بیت (ع) می‌دانند و شعائر شیعی در آنها کم نیست.

این پژوهشگر با یادآوری این نکته که شناخت درستی از «زیدیه» و ملت یمن در ایران وجود ندارد، خاطرنشان کرد: ما باید جلساتی پیرامون دیدگاه‌های آنها گذاشته و به شبهاتی که پیرامون آنها وجود دارد، پاسخ دهیم.

موسوی‌نژاد به نقش حوزه‌های علمیه ایران و عراق در مقاومت مردم یمن اشاره کرد و افزود: عراق حلقه واسط خوبی در جهان اسلام است و کوفه و عراق خاستگاه اولیه «زیدیه» است و به جهت همین تعلق خاطری که مردم یمن به عراق دارند از علمای این کشور و حوزه نجف توقع دارند. علمای عراق باید بیش از این فعال باشند و محدود به حمایت‌های نظامی حشد الشعبی نشوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب سپس به رابطه تاریخی و عمیق ایران و یمن اشاره کرد و گفت: قبل از اسلام، یمن بخشی از امپراطوری ایران بوده است. بخشی از مردم یمن، ایرانی‌های قبل از اسلام هستند که با عنوان «ابنائ الفرس» شناخته می‌شوند. ما در یمن خاندان‌های بزرگ دیلمی و طبری داریم.

این استاد دانشگاه به موقعیت ژئوپلتیکی یمن هم اشاره کرد و افزود: «زیدیه» چون می‌خواستند به هر قیمتی حکومت کنند، به جاهای دوردستی دلخوش کردند و سکونت گزیدند و با این اشتباه تاکتیکی، محصور شدند و اجازه تبادل اطلاعات و تعامل به آنها داده نشد.

وی با تاکید براینکه باید یمن را از این غربت و مهجوریت بیرون آورد، اظهار داشت: هرچه ظرفیت‌های علمی و فرهنگی تقویت شود، فشار روی بخش سیاسی و نظامی کمتر خواهد شد و به همین منظور به نظر می‌رسد که ارتباطات و انجمن‌های دوستی ایران و یمن باید فعال شوند.

در ادامه این نشست، آقای عصام العماد، استاد یمنی جامعه المصطفی العالمیه در سخنانی بیان کرد: اگر بخواهیم «زیدیه» در نهضت امروز را با زمان شیخ صدوق مقایسه کنیم، باید گفت که به طور کامل دچار تحول و دگرگونی شده است و نمی‌توان مسائل قدیمی هزارسال پیش را بر «زیدیه» امروز منطبق ساخت.

وی حضور حوثی‌ها در راس انقلاب یمن را واجد اهمیت دانست و گفت: بعد از انقلاب امام خمینی(ره) در ایران تغییر بزرگی در جهان اسلام و تشیّع ایجاد شد. همانگونه که شیعه بعد از امام خمینی با شیعه قبل از امام خمینی متفاوت است، زیدیه بعد از حسین الحوثی با زیدیه بعد از حسین الحوثی هم متفاوت است. عده‌ای از علمای «متحجّر» زیدیه فتوای قتل حسین الحوثی را دادند و به فتوای آنها وی به شهادت رسید و این ظلم بزرگی بود که بزرگان و علمای یمن نسبت به این مرد بزرگ یمن کردند.

وی به تفکرات و اندیشه شهید حسین الحوثی اشاره کرد و افزود: سید حسین الحوثی برای اولین بار در تاریخ زیدیه، «معتزله» را زیر سئوال برد. کتاب‌های وی در مناطق محمد بن عبدالعظیم الحوثی تدریس نمی‌شود و به طورکلی وجود این جزوات و کتاب ها در آن مناطق ممنوع است.

وی بیان کرد: محمد بن عبدالعظیم الحوثی به عربستان تمایل دارد و لذا می‌بینید که این مناطق توسط عربستان بمباران نمی‌شود اما مناطق حسین الحوثی زیر بمباران سعودی است.

استاد جامعه المصطفی العالمیه گفت: مکتب حسین الحوثی، قرائت جدیدی از «زیدیه» است که به مکتب اثنی عشری نزدیک است. باید میان انصارالله و زیدی‌ها تفکیک قائل شد. نفوذ آل سعود بین زیدی‌های کلاسیک بیشتر است گرچه بعد از ورود انصارالله به صنعا، «زیدیه» کلاسیک ضعیف شد و جزوات حسین الحوثی در مدارس تدریس می‌شود. حتی مسئولان و مقامات کشوری و نظامی صنعا مکلف به خواندن دوره‌ای این جزوات هستند.

وی خاطرنشان کرد: نباید در تاریخ متوقف شد بلکه باید وجود سید حسین الحوثی را باور کرده و در نظر بگیریم.

در ادامه، دکتر موسوی نژاد در پاسخ به سئوالی بیان کرد: من حرکت انصارالله را امتداد «زیدیه» می‌بینم؛ حرکتی که از دل زیدیه تعدیل شده برآمده است.

وی به تاریخ شکل‌گیری «زیدیه» اشاره کرد و افزود: زیدی‌ها از عصر امام صادق (ع) تا شیخ صدوق در تنش قرار داشتند و از زمان آل بویه به بعد شاهد همگرایی و گفتمان سازی هستیم. «زیدیه» از ابتدا در مبانی فکری خود شیعه بودند اما کسانی افراط داشتند و با اهل سنت رفاقت می‌کردند که اینها جریان های اصیل «زیدیه» نبودند.

این استاد دانشگاه با تاکید براینکه نباید حوثی‌ها را شیعه اثنی عشری دانست، گفت: اثنی عشری دانستن حوثی ها دستاویزی برای سرکوب آنها خواهد شد. نهضت انصارالله همان حرکت «زید» است و حسین الحوثی نقطه عطفی در «زیدیه» است.

 عصام العماد در پاسخ به سئوال یکی از حاضران گفت: امام خمینی نه در مناطق شیعه نشین بلکه حتی در مناطق سنی نشین هم تاثیرگذار بود و حرکت ایشان باعث تحول در «زیدیه» شد. این یک واقعیت است که نباید از آن فرار کرد. نباید فراموش کرد که حسین الحوثی از امام خمینی الگو گرفته بود. انقلاب اسلامی بدون خواست ایرانی ها به یمن صادر شد و اگر انقلاب اسلامی در ایران نبود، هیچگاه انقلاب یمن به وقوع نمی پیوست.

دکتر موسوی‌نژاد نیز پیرو سخنان عصام العماد گفت: امام خمینی و جنگ تحمیلی ایران و عراق در بیداری یمن موثر بودند البته ریشه‌ها را در «زیدیه» نباید نادیده بگیریم. بیداری جدید یمن ریشه در فرهنگ «زیدیه» دارد.

وی بیان کرد: مقاومت یمن ظرفیت بالایی برای همگرایی دارد و ما اشکال را در ژئوپلتیک منطقه یمن می‌بینیم که صدای ما و علمای ما را به گوش مردم یمن نمی‌رساند والا، مذهب «زیدیه» مذهب روادارانه است و کمترین درگیری‌ها بین زیدیه و اهل سنت را داریم.