مذاهب اسلامی گرایش تقریب

رشته دکتری تخصصی«مذاهب اسلامی گرایش تقریب» یک دوره کامل آموزش تخصصی، مطابق با ضوابط و مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است که روش‌ها و اندیشه‌های فرق و مذاهب فقهی و کلامی را در اسلام و همچنین اندیشه‌های تقریبی و وحدت‌طلبانه اندیشمندان مسلمان و جریانهای فکری معاصر را مورد بررسی قرار می‌دهد. وحدت اسلامی و تقریب مذاهب از مسائلی است که همواره توجه اندیشمندان مسلمان را به خود جلب کرده است. به ویژه در دوران معاصر که جهان اسلام با مشکلات و چالش‌های مختلفی روبروست و گاهی با تفرقه افکنی‌های بیگانگان دچار تنازعات خانمان‌سوزی شده، مسئله وحدت مسلمانان از اهمیت بیشتری نیز برخوردار شده است.

این اهمیت مسلمانان را وامیدارد که اگر اندیشه ضدتقریبی دارند یا به مبانی مذهبی تقریب اعتقاد ندارند، از طرح آن صرف نظر کرده و با تآکید بر وحدت سیاسی اجتماعی، به پایداری اسلام و جامعه اسلامی بیاندیشند. در راستای این هدف تقویت و ترویج مبانی مذهبی تقریب و وحدت اسلامی بر پایه‌ی عقل و نقل و نهادینه کردن آن در مجامع علمی دانشگاهی و حوزوی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

دانش آموختگان این رشته با شناخت مذاهب و جریانهای فکری جهان اسلام و اندیشه‌های تقریبی‌اند. یشمندان جهان اسلام، توانایی تحلیل هر چه بهتر اندیشه‌های تقریبی و وحدت‌طلبانه را بدست می‌آورند. آنها می‌توانند نقاط اشتراک و اختلاف فرق با یکدیگر را با بر اساس متون و منابع اصلی جریان‌های اسلامی درک کنند و همچنین توان شناخت و مقابله با ترفندهای دشمنان اسلام و تندروی‌های فرقه‌ای را بدست آورند.

داشتن مدرک کارشناسی‌ارشد یا معادل آن برای همه داوطلبان و یا داشتن سه سطح حوزوی برای داوطلبان آزمون اختصاصی برای تحصیل در این رشته کافی است. برای داوطلبان غیرایرانی این مدرک را باید به تایید کنسولگری ایران در کشوری که صادر کننده آن است رسیده باشد. هر فردی که خارج از ایران تحصیل کرده باشد، در صورت داشتن صلاحیت علمی و موافقت اعضای هیئت علمی گروه می‌تواند در این دوره تحصیل کند. در واقع داوطلب تحصیل در رشته دکتری باید صلاحیت علمی خود را به هر طریق ممکن به اعضای هیئت علمی گروه اثبات کند. طبعا داشتن کتاب، مقاله علمی و ژورنالیستی و علاقه‌مندی شرکت در این رشته‌ می‌تواند در موافقت هیئت علمی گروه تاثیر گذار باشد. اما داوطلبان ایرانی با شرکت در آزمون غیرمتمرکز (آزمون دو مرحله‌ای کتبی و مصاحبه علمی) مرحله احراز صلاحیت علمی را خواهند گذراند و طبعاً بعد از بررسی صلاحیت علمی و یا در حین بررسی آن صلاحیت عمومی این دسته از داوطلبان باید به تایید سازمان گزینش دانشجو یا سازمان امور دانشجویان (برای اتباع غیرایرانی) نیز برسد.

طول دوره دکتری «مذاهب  اسلامی گرایش تقریب» ۴ سال و برابر ۸ نیم سال تحصیلی است که ۴ نیم‌سال آن برای آموزش، یک نیم‌سال برای گذراندن آزمون جامع و سه نیم سال آن برای نگارش رساله دکتری می‌باشد. دانشجویان در ترم اول دروس جبرانی و در ترم‌های بعدی واحدهای دروس تخصصی و اختیاری را می‌گذرانند. برنامه دکتری «مذاهب اسلامی گرایش تقریب» شامل 48 واحد درسی است که 18 واحد آن اصلی، 12 واحد جبرانی و 18 واحد نیز پایان نامه است. دروسی همچون «مبانی نظری احکام و آداب تقریب مذاهب»، «جریان شناسی تقریب در جهان اسلامی»، «مشترکات فقهی مذاهب اسلامی (فقه مقارن)»، «مشترکات کلامی مذاهب اسلامی (کلام تطبیقی)» دروس اصلی‌اند.