حکمت‌های امیرالمومنین علی(ع) از کتاب نهج البلاغه، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر نادم با اشاره به اهمیت پرهیز از گناهان پنهانی، بیاناتی عمیق درباره خودمراقبتی اخلاقی و تقوای الهی ارائه دادند.

انواع گناه و هشدار امیرالمومنین(ع)

حجت‌الاسلام نادم در ابتدا با تقسیم‌بندی گناهان به دو نوع «علنی» و «پنهانی»، به بیان تفاوت این دو پرداختند:

• گناه آشکار: برخی افراد جرات انجام معصیت در ملأ عام را دارند، اما عمده مومنان به دلیل ترس از قضاوت دیگران (همچون خانواده، همسایه یا جامعه) از این نوع گناه پرهیز می‌کنند.

• گناه پنهانی: خطر اصلی زمانی است که فرد در خلوت، خود را از مراقبت الهی غافل می‌داند و با تصور نبودن شاهد بیرونی، مرتکب گناه می‌شود. ایشان با استناد به کلام امام علی(ع) هشدار دادند: «مواظب باشید از گناهی که در خلوت انجام می‌دهید؛ چرا که خداوند خود ناظر و شاهد اعمال است و هیچ چیز از او پنهان نمی‌ماند.»

روایت امام جواد(ع) و هشدار درباره غفلت از مکر الهی

در ادامه، با اشاره به روایتی از امام جواد(ع)، تاکید شد که برخی افراد با تصور «ایمنی از محاسبه الهی»، در دام گناهان پنهان گرفتار می‌شوند. امام جواد(ع) فرمودند: «کسانی که خود را از تدبیر و مکر الهی در امان می‌پندارند، در حقیقت در خطر بزرگتری قرار دارند.» سخنران افزودند: «خداوند نه تنها ناظر اعمال آشکار، بلکه حتی نیّات و اعمال پنهان بندگان است و پیامدهای گناهانِ مخفی، ممکن است در قالب تأثیرات منفی بر زندگی فردی، خانوادگی و حتی نسل‌های آینده ظاهر شود.»

تاکید بر تقوای فردی و مسئولیت‌پذیری در برابر خدا

حجت‌الاسلام نادم با بیان اینکه «معصیت در خلوت، مقابله مستقیم با فرمان الهی است»، خاطرنشان کردند: «انسان مومن باید در هر حال، حتی در تنهایی، خود را در محضر خدا ببیند و بداند که اجرای احکام الهی نیازی به شاهد ظاهری ندارد. گناه پنهان اگرچه در دنیا ممکن است بدون مجازات بماند، اما در پیشگاه الهی، پاسخگویی سخت‌تری خواهد داشت.»