











به گزارش روابط عمومی دانشگاه، به همت دانشکده فلسفه نشست علمی با عنوان «میهنپرستی؛ فضیلت مشکوک یا پایه؟» با حضور و ارائه دکتر سید مرتضی طباطبایی، عضو هیئت علمی و رئيس دانشکده فلسفه دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.
در این نشست، ابعاد مختلف میهنپرستی از منظر فلسفی و اخلاقی مورد بررسی قرار گرفت و دیدگاههای متنوع درباره این مفهوم جنجالبرانگیز به بحث گذاشته شد.
در ابتدای جلسه، دکتر سید مرتضی طباطبایی پیشینه تاریخی و ادبیات مربوط به مفهوم میهنپرستی را مرور کرده و تفاوتهای آن با مفاهیمی چون ناسیونالیسم، شوونیسم و نژادپرستی را تبیین کرد. سپس، دفاعیهها و نقدهایی که از سوی متفکران گوناگون درباره میهنپرستی ارائه شده، مورد واکاوی قرار گرفت.
در بخش دفاع از میهنپرستی، به آرای متفکرانی چون لرد اکتون، جان استوارت میل، سیمون وی، جورج اورول و آلسدیر مکینتایر اشاره شد که میهنپرستی را فضیلتی اخلاقی و لازمهای برای انسجام اجتماعی و مسئولیتپذیری شهروندی میدانند. همچنین، به دیدگاههای مشابه در فضای فکری ایران معاصر مانند نظرات ژاله آموزگار، علیاصغر دادبه و شروین وکیلی پرداخته شد.
در مقابل، دیدگاههای انتقادی متفکرانی چون لئو تولستوی، آلبرت اینشتین، برتراند راسل، پیتر سینگر و جورج کاتب بررسی شد؛ این گروه میهنپرستی را مستعد تعصب، خشونت و مانعی در برابر عدالت جهانی قلمداد میکنند. در فضای ایرانی نیز نظرات انتقادی مصطفی ملکیان و احسان یارشاطر مطرح گردید.
در ادامه نشست، این پرسش محوری مورد تأمل قرار گرفت که آیا در جهانی که مرزهای جغرافیایی کمرنگتر شدهاند و اخلاق زبان مشترک جهانی پیدا کرده، وفاداری به یک سرزمین خاص با اصول عدالت جهانی سازگار است یا خیر.
در بخش پایانی این نشست نیز، دکتر سید مرتضی طباطبایی موضع مختار با رویکردی میانهروانه را ارائه کرد و گفت: در این دیدگاه، میهنپرستی نه تعصبی کور و ستیزهجو، بلکه تعهدی مسئولانه نسبت به جامعهای خاص دانسته که میتواند در چارچوب اخلاق جهانی معنا پیدا کند، بیآنکه به نفی ارزشهای جهانی یا تعارض با عدالت منجر شود.
این نشست با طرح پرسش و پاسخ از سوی شرکتکنندگان و تبادلنظر پیرامون ابعاد عملی این بحث در ایران امروز، به کار خود پایان داد.