تفسیر قرآن؛

بررسی تاکیدات الهی در قرآن و اهمیت تزکیه نفس

تاریخ انتشار:

**عنوان گزارش: بررسی تاکیدات الهی در قرآن و اهمیت تزکیه نفس در ماه مبارک رمضان**

خداوند متعال در قرآن کریم با استفاده از شیوه‌های مختلف، از جمله قسم‌های متعدد، بر حقایق مهم تاکید می‌کند. این تاکیدات گاهی برای رد انکار مخاطب و گاهی برای بیان اهمیت یک موضوع است. در این گزارش، به بررسی برخی از این تاکیدات و همچنین اهمیت تزکیه نفس در ماه مبارک رمضان پرداخته می‌شود.

خداوند در قرآن کریم برای اثبات حقایق و رد انکار مخاطبان، از شیوه‌های مختلفی استفاده می‌کند. یکی از این شیوه‌ها، استفاده از قسم‌های متعدد است. در ادامه به برخی از این قسم‌ها اشاره می‌شود:

در سوره بقره، آیه ۲۰، خداوند می‌فرماید:
**﴿إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ﴾**
(به راستی که خدا بر هر چیزی تواناست).
این آیه نشان‌دهنده قدرت مطلق الهی است و با یک قسم، بر این حقیقت تاکید می‌کند.

در سوره ابراهیم، آیه ۳۴، خداوند می‌فرماید:
**﴿إِنَّ الْإِنسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ﴾**
(به راستی که انسان ستم‌پیشه و ناسپاس است).
در این آیه، خداوند با استفاده از دو حرف تأکید **”إن”** و **”لام”**، بر این حقیقت تاکید می‌کند.

در سوره لیل، آیات ۱ تا ۳، خداوند می‌فرماید:
**﴿وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَىٰ * وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّىٰ * وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ وَالْأُنثَىٰ﴾**
(سوگند به شب هنگامی که همه را بپوشاند * و سوگند به روز هنگامی که روشن شود * و سوگند به آن‌که نر و ماده را آفرید).
در این آیات، خداوند با سه قسم، بر اهمیت تلاش انسان و نتایج آن تاکید می‌کند.

در سوره تین، آیات ۱ تا ۴، خداوند می‌فرماید:
**﴿وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ * وَطُورِ سِينِينَ * وَهَٰذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ * لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ﴾**
(سوگند به انجیر و زیتون * و سوگند به طور سینا * و سوگند به این شهر امن * که ما انسان را در بهترین صورت آفریدیم).

در سوره فجر، آیات ۱ تا ۴، خداوند می‌فرماید:
**﴿وَالْفَجْرِ * وَلَيَالٍ عَشْرٍ * وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ * وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ﴾**
(سوگند به سپیده‌دم * و سوگند به شب‌های ده‌گانه * و سوگند به زوج و فرد * و سوگند به شب هنگامی که سپری شود).
در این آیات، خداوند با پنج قسم، بر اهمیت زمان و فرصت‌های زندگی تاکید می‌کند.

در سوره شمس، آیات ۱ تا ۱۰، خداوند می‌فرماید:
**﴿وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا * وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا * وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا * وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا * وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا * وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا * وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا * فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا * قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا * وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا﴾**
(سوگند به خورشید و روشنایی‌اش * و سوگند به ماه هنگامی که پس از آن درآید * و سوگند به روز هنگامی که جهان را روشن کند * و سوگند به شب هنگامی که جهان را بپوشاند * و سوگند به آسمان و آن‌که آن را برافراشت * و سوگند به زمین و آن‌که آن را گسترانید * و سوگند به نفس و آن‌که آن را درست کرد * سپس راه فجور و تقوا را به آن الهام کرد * که هر کس نفس خود را پاک کرد، رستگار شد * و هر کس آن را آلوده کرد، زیانکار شد).
در این آیات، خداوند با یازده قسم، بر اهمیت تزکیه نفس و پاک‌سازی آن تاکید می‌کند.

خداوند ماه مبارک رمضان را فرصتی برای تزکیه نفس قرار داده است. تزکیه نفس به معنای پاک‌سازی نفس از آلودگی‌ها و انجام واجبات و ترک محرمات است. در ماه رمضان، با روزه‌داری، نماز، تلاوت قرآن و دعا، فرصت مناسبی برای تزکیه نفس فراهم می‌شود.

فلاح به معنای رستگاری و موفقیت است که شامل دو جزء اصلی می‌شود:
۱. **نجات از شر:** دوری از هر آنچه که باعث ضرر و زیان می‌شود.
۲. **رسیدن به خیر:** دستیابی به هر آنچه که باعث رشد و سعادت می‌شود.


خداوند در قرآن می‌فرماید:
**﴿قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا * وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا﴾**
(هر کس نفس خود را پاک کرد، رستگار شد * و هر کس آن را آلوده کرد، زیانکار شد).
تزکیه نفس باعث می‌شود انسان به فلاح برسد، در حالی که آلوده‌سازی نفس باعث زیان و بدبختی می‌شود.

**السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.**

مطالب مشابه