حفظ محیط زیست جز با عدل و احسان ممکن نیست
براساس آیات قرآن دو اندیشه عدل و احسان میتواند در محیط زیست مورد استفاده قرار گیرد و جز با رعایت این دو اندیشه حفظ محیط زیست ممکن نیست.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه به نقل از ایکنا، آیتالله دکتر احمد مبلغی، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در همایش بینالمللی محیط زیست و فرهنگ و تمدن اسلامی که از سوی انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی برگزار شد با بیان اینکه نوعی از اعجاز که به آن توجه نشده است اعجاز انطباقی است، گفت: یکی از اندیشههای کلان قرآن که قابلیت تطبیق بر محیط زیست دارد اندیشه عدالت و احسان است؛ قرآن انسان را به عدل و احسان امر کرده است که نشانه اهمیت این دو است. از آیه «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَىٰ وَيَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ ۚ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ» میتوان به دو اندیشه عدالت و احسان زیست محیطی رسید. مثلا در بهداشت میتوانیم عدالت بهداشتی و احسان بهداشتی داشته باشیم.
آیتالله مبلغی در تفاوت میان عدل و احسان افزود: احسان رفتن به سمت وضعیت پرلطافت و نعمت است ولی عدل، خطوط قرمز مرتبط با حق یعنی حداقل را تعیین میکند؛ البته عدالت، آرمان بشری است ولی در مقایسه با احسان حداقلی است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به عدالت زیست محیطی، تصریح کرد: عدالت زیست محیطی امروزه در ادبیات محیط زیست مطرح است و گفته میشود باید نگاهی اخلاقی و منصفانه به طبیعت داشته باشیم. بر اساس روایت امام رضا(ع)، دوام نعمت به عدل و احسان است.
استاد حوزه با بیان اینکه مادر همه نعمتها و حیات بشر، نعمت اکوسیستم است و اگر آن نباشد هیچ حیاتی هم وجود نخواهد داشت، اظهار کرد: در بحث محیط زیست توسعه پایدار مطرح است یعنی چگونه نعمتهایی را که در زمین داریم پایدار نگه داریم و طبیعتا عدم تصرف ظالمانه و عدم آلودگی آب، نبریدن درختان و از دست ندادن منابع از جمله علل آن است.
استاد درس خارج حوزه علمیه با تاکید بر اینکه امام رضا(ع) فرمودند دوام نعمت به عدل و احسان است، گفت: این دو اندیشه در فقه قابلیت تبدیل به دو قاعده فقهی دارند؛ الان قاعده عدالت محیط زیستی را نداریم و اگر بود مبنای حقوقی هم برای آن ایجاد میشد و همه میبایست بر اساس آن رفتار منصفانه و عادلانه با محیط زیست داشته باشند.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به احسان زیست محیطی، اضافه کرد: خیلی از رفتارهای ما خط قرمز در برابر محیط زیست نیست ولی قطعا از روی احسان نیست، افزود: اینکه کسانی فقیر هستند و چون فقر به محیط زیست ضربه میزند باید به فکر رفع فقر باشیم کمک به سلامت محیط زیست است.
وی با بیان اینکه جامعه دارای احسان میتواند محیط زیست را حفظ و به عدل رفتار کند، تاکید کرد: برای رفع همه ناترازیها دو راه بیشتر وجود ندارد؛ یکی عدل و دیگری احسان. احسان این است که به کمبود فرصتهای معیشتی توجه کنیم؛ صید اگر قانون است احسان در آن معنای ویژه دارد؛ اگر احتیاط لازم در قبال خاک داشته باشیم و استفاده بی رویه نکردیم احسان زیست محیطی است.
استاد درس خارج فقه حوزه بیان کرد: اگر انسان با احسان خود به جامعه آرامش روانی بدهد یعنی به حفظ محیط زیست کمک کرده است زیرا جامعه ناآرام به محیط زیست حمله میبرد. با احسان است که کمبودها و خلأها را کم کرده و از بین میبرد و به حفظ محیط زیست کمک میکند.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب با تأکید بر اینکه اندیشههای قرآن اندیشه کلان و قابل انطباق دارد، تصریح کرد: دو اندیشه عدل و احسان براساس آیات قرآن میتواند در محیط زیست مورد استفاده قرار گیرد و جز با رعایت این دو اندیشه، حفظ محیط زیست ممکن نیست.