در تاریخ 17دی ماه 1403 جلسه دفاع رساله دکتری جناب آقای محمد هاني حميد الثامر، رشته مطالعات تطبيقي اديان – گرايش الهيات مسيحي با عنوان «مسئوليت اجتماعي الهيات و الهيدانان از ديدگاه شهيد محمد باقر صدر و ديتريش بونهوفر» با راهنمایی دکتر مهراب صادق نیا و مشاور دکتر محمدتقي انصاري پور و اساتید داور آقایان دکتر حميدرضا شريعتمداري، دکتر حميده اميريزداني، دکتر علی شهبازی در سالن شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.

چکیده:

در روزگار مدرن، الاهيات بيش از گذشته با مسائل اجتماعي دست به گريبان است. با پيچيده‌تر شدن جامعه و مسائل در پيوند با آن الاهيات را مجبور کرده است تا به نقش خود در اين مسائل انديشه کند. الاهيات‌دان‌هاي روزگار جديد بيش از گذشگان خود براي الاهيات مسئوليت اجتماعي در نظر مي‌گيرند و به مسائل حوزه‌ي عمومي توجه دارند. اين پژوهش تلاشي است براي بررسي مسئوليت اجتماعي از نگاه سيد محمد باقر صدر و ديتريش بونهوفر. پارادايم حاکم بر روش-شناسي رساله، پارادايم تفسيري ـ برساختي است. رويکرد کلي ما در اين تحقيق کيفي است و روش ما در تحليل داده ها تحليل محتواست. در نتيجه گيري تلاش کرده ايم از روش مطالعات تطبيقي استفاده کنيم. در اين بررسي و گزارش معلوم شده است که از ديدگاه هر دو انديشمند، الاهيات منحصر به مسائل فردي و اخروي نيست؛ بلکه گستره¬ي آن شامل مسائل اجتماعي و سياسي حيات بشر نيز مي¬شود. براين اساس آنها قائل به مسئوليت اجتماعي الاهيات در ابعاد مختلف هستند. شهيد صدر با ارائه مفاهيمي همچون: «قاعدة الفراغ»، «قاعدة اللطف»، «استخلاف»، «استنطاق»، «مثل اعلي» و… چارچوب مفهومي انديشه¬هاي خود را شکل داده، و مسئوليت¬هاي اجتماعي الهيات را ضرورت حلّ مشکل انسان معاصر، نظام¬سازي قرآني، نظام¬سازي اجتماعي بر اساس قرآن کريم، نظام¬سازي سياسي (حکومت اسلامي)، کشف مذهب اقتصادي، ارائه الگوي برتر يا مثل اعلي، عدالت اجتماعي و حفظ و نگهداري طبيعت و محيط زيست، مي¬داند. بونهوفر در چارچوب نظري خود، مفاهيمي همچون «بلوغ انسان و جهان»، «مسيحيت غير ديني»، «فيض گرانبها»، «جانشيني» «شاگردي گرانبها و پنهان»، «دنيامداري مقدس» و … ابداع نموده و به مسئوليت¬هاي اجتماعي الاهيات در رويارويي با جهان مدرن، در قبال عيسي مسيح، کليسا، کتاب مقدس (حفظ و نگهداري آن، ارائه تفسير جديد از آن، تأمل و تفسير اجتماعي آن)، برقراري صلح جهاني و جلوگيري از جنگ، مقاومت در برابر ديکتاتور، مبارزه با تبعيض نژادي و… تأکيد مي کند.

برای جناب آقای دکتر محمد هاني حميد الثامر آرزوی توفیق روزافزون داریم.