به گزارش روابط عمومی دانشگاه، حجتالاسلام والمسلمین دکتر حمیدرضا شریعتمداری در گفتوگویی با اشاره به تاریخچه تأسیس دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: دانشگاه ادیان و مذاهب با مؤسسه مطالعات ادیان و مذاهب شروع به کار کرد و مطالعات مذاهب هم به این مطالعات افزوده شد و در ادامه کار، با توجه به این که ادیان و مذاهب تکیه بر تاریخ و کلام دارند و جای فلسفه و رویکردهای عقلی کم بوده و کسانی که با ما ارتباط داشتند، بهخصوص از خارج از ایران بیشتر مایل بودند به آشنایی با تلاشهای فلسفی مسلمانان و بهخصوص عالمان شیعه و زبان فلسفه و عرفان به عنوان یک زبان مناسب برای گفتوگو بپردازند، دانشگاه ادیان و مذاهب به این نتیجه رسید که دانشکده فلسفه را راهاندازی کند. لذا این دانشکده از سال 93 با سه رشته فلسفه اسلامی، فلسفه دین و فلسفه اخلاق در مقاطع ارشد و دکتری راهاندازی شد. تاکنون در سه رشته، چهار دوره دانشجو در مقطع ارشد پذیرش شدهاند و تعدادی از این دانشجویان ارشد، دفاع کردهاند و از دانشجویان دکتری هم به زودی اولین نفرات از رساله خود دفاع خواهند کرد.
وی افزود: ما از ابتدا علاقهمند به رشتههای جدید و پرجاذبه توجه ویژه داشتهایم ولی با دو مانع روبهرو شدهایم. اول شورای تحول علوم انسانی که در اعطای مجوز به رشتههای فلسفی سختگیریهای زیادی اعمال میکند و مانع دوم، خود وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که بنا به مصالحی که خودشان میدانند، از اعطای مجوزهای جدید ابا دارند اما به هر حال ما در پی راهاندازی رشتههای جدیدتر از جمله رشتههای مربوط به علوم شناختی هستیم و در این رابطه با ستاد علوم شناختی و پژوهشگاه علوم شناختی در صدرا در وزارت دفاع ارتباط خوبی برقرار کردهایم و مایل هستیم در زمینه علوم شناختی که جدیدترین شبهات را در تعارض با دین مطرح میکنند، به نقاط امیدوارکنندهای برسانیم. در این راستا اقدامات زیادی کردهایم و امیدواریم به نتیجه برسیم. همچنین در تلاش هستیم تا مجوز رشته فلسفه ذهن در مقطع دکتری را نیز اخذ کنیم. برای رشتههای فلسفه دین و فلسفه اخلاق در مقطع دکتری هم اقدام کردهایم که امیدواریم در ماههای آینده به نتیجه برسد.
رئیس دانشکده فلسفه دانشگاه ادیان و مذاهب درباره جذب دانشجوی خارجی در رشتههای فلسفی نیز گفت: به هر حال فلسفه رشتهای است که طیفهای مختلف از علاقهمندان به دینپژوهی و چه دیگران به آن گرایش دارند. از لحاظ زمینه کار دانشگاهی هم رشتهای است که در جاهای مختلف کاربرد دارد. ممکن است برخی رشتهها در حوزههای علمیه یا دانشگاههای علوم دینی یا مراکز دینی به کار بیایند ولی بالاخره فلسفه، رشتهای است که اگر بهخصوص دانشجویان خارجی در آن به تحصیل ادامه دهند، میتوانند بهراحتی در مراکز علمی مختلف جای پایی برای خود پیدا کنند. به همین دلیل دانشجویان خارجی، علیرغم دشواری آن، علاقه بسیاری به این رشته دارند. در حال حاضر هم حدود بیست دانشجوی خارجی در مقطع ارشد و دکتری در دانشکده ما مشغول به تحصیل هستند. در این دانشکده ظرفیت علمی خوبی در زبان انگلیسی و عربی در میان اعضای هیئت علمی وجود دارد و این برای تفهیم و تفاهم با دانشجویان و اراده دروس به این زبانها و حتی نگارش پایاننامه و رساله ظرفیت بسیار مناسبی است.
وی درباره منحصر به فرد بودن این دانشکده در سطح کشور گفت: تا جایی که اطلاع داریم، تنها دانشکده فلسفه در کشور هستیم و در مراکز دیگر، گروههای فلسفه وجود دارد ولی معمولاً در ذیل دانشکدههای عامتر مثل الهیات یا ادبیات و علوم انسانی قرار دارند اما در کشور دانشکدهای که اختصاص به فلسفه داشته باشد، نداریم.
وی درباره جایگاه این دانشکده در سطح کشور گفت: این دانشکده میکوشد جایگاه خود را در کشور بیاید و در این راه به نتایج خوبی هم رسیده است اما به هر حال مراکزی هستند که چه در فلسفه اسلامی و چه در فلسفه غرب، قدمتی بیش از دانشکده ما دارند و از اساتید برجستهای برخوردارند ولی باید این نکته را یادآور شوم که کسی که به دانشکده ما میپیوندد، با یک فضای کلی و باز به نام مطالعات ادیان و مذاهب هم آشنا میشود. به هر حال دانشگاه ادیان یک فضای باز در زمینههای مختلف فراهم آورده و از طرف دیگر، ما نیز با نیروهای جوان شروع کردهایم که هم انرژی دارند و هم مطالعات جدید دارند و با سنت فلسفه و فلسفه جدید آشنا و اهل زبان هستند. از طرف دیگر، سعی کردهایم هم از ظرفیت حوزه و هم از ظرفیت دانشگاه در این زمینه استفاده کنیم و اساتید قوی چه قدیمی و چه مجرب و جدید را جذب کنیم. به نظرم میتوانیم به مرور جای خود را بازکنیم و در این زمینه مراوداتی را با مراکز مختلف آغاز کردهایم. مثلاً در رشتههای علوم شناختی توانستهایم نظر مثبت و اعتماد مراکزی که در ایران در این زمینه کار میکنند، جلب کنیم و کارگاهها و جلساتی برگزار کردهایم و به این بحثها پروبال و اهمیت دادهایم و به همین جهت میتوانیم بگوییم در بحث علوم شناختی و نسبت علوم شناختی با دین، به نوعی پیشگام هستیم.
شریعتمداری درباره درباره جاذبههای تحصیل در دانشگاه ادیان و مذاهب نیز گفت: اگر بخواهم کلی بگوییم، دانشگاه ادیان و مذاهب به هر حال جاذبههایی دارد که در کمتر دانشگاهی وجود دارد یا کنار هم جمع شده است. یکی اینکه در اینجا یک فضای باز ذهنی و فکری وجود دارد. یعنی شما میتوانید بهراحتی در اینجا در زمینه دیگر ادیان مطالعه کنید و سخنان آنان را بشنوید و بگذارید اساتیدشان سخنشان را بگویند و کتابهایشان خوانده و تدریس شود. در اینجا آمادگی ذهنی زیادی برای شنیدن حرفهای دیگران و بهخصوص فلسفه وجود دارد و ما متأسفانه شاهد این هستیم که به نام فلسفه و فلسفهورزی، راه را بر جریانهای فلسفی دیگر میبندند و مثلاً میگویند فلسفه فقط فلسفه صدرایی؛ در حالی که فلسفه نیازمند یک آزاداندیشی جدی است و این، منافاتی با ایمان و تدین ندارد و ما معتقدیم دانشگاه ادیان و مذاهب با مطالعات آزادی که در زمینه ادیان و مذاهب دارد، بسیار این فضا را باز کرده است. دومین خصلت دانشگاه ادیان و مذاهب، جنبه بینالمللی آن است و اینکه رفتوآمدهای بینالمللی به اینجا بسیار زیاد است و برای دانشجویان زمینه سفر خارجی و دیدار با استادان خارجی و ادامه تحصیل در دانشگاههای خارج از کشور بسیار فراهم است. به عنوان نمونه در روزهای اخیر یکی از دانشجویان قوی سوربون از ما درخواست کرد چند ماهی در باب فلسفه اسلامی و مشخصاً در مورد سید حیدر آملی در اینجا مطالعه و تحقیق کند. اینها همه یک فضای پرجاذبه ایجاد کرده و میدان را برای پیشبرد اهداف فلسفی باز میکند.
وی افزود: دانشگاه ادیان و مذاهب به نیروهای جوان خودش تکیه دارد. در این دانشگاه مرزبندیهای خاصی سیاسی و فکری جایگاهی ندارد. در آن تنوع رشتهای بسیار همچون عرفان، مطالعات زنان، شیعهشناسی، مذاهب و ادیان وجود دارد و میتوان از همه این ظرفیتها استفاده کرد. ما کتابخانه بسیار مهمی داریم که گنجینه عظیمی است و بهرغم تنگناهای مالی، این کتابخانه چند بار در سال با خرید از نمایشگاههای داخلی و خارجی، بهروز میشود.
رئیس دانشکده فلسفه در پایان درباره چشمانداز و هدفگذاری این دانشکده در آینده گفت: اگر نظامات اداری کشور در آموزش عالی اجازه بدهد و مشکلات مالی، دستانداز ایجاد نکند، فکر میکنم میتوانیم فضای خوبی را در دانشکده فلسفه برای پل زدن بین سنت فلسفی اسلامی و فلسفههای جدید و نیز فضایی مناسب برای گفتوگو فلسفی ایجاد کنیم. در این زمینه در حال برنامهریزی هستیم تا در سطح اساتید و دانشجویان نشستها و گفتوگوهای آزاد فلسفی را طراحی و برگزار کنیم. امیدوارم بتوانیم با توجه و روی آوردن به رشتههای جدید، پویایی و رونق دانشکده فلسفه را هرچه بیشتر کنیم.