جلسه دفاع از رساله دکتری برگزار شد:

انسان شناسی عرفانی بر اساس ارزیابی اندیشه های میر سیدعلی همدانی و سید حیدر آملی

تاریخ انتشار:

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو مهری تاجیک با عنوان «انسان‌شناسی عرفانی بر اساس ارزیابی اندیشه‌های میر سیدعلی همدانی و سید حیدر آملی»، حجت‌الاسلام دکتر سعید رحیمیان و دکتر محمدابراهیم مالمیر به عنوان استاد راهنما، حجت‌الاسلام دکتر رضا الهی‌منش به عنوان استاد مشاور و حجت‌الاسلام دکتر امیر جوان‌آراسته، دکتر محمدجواد شمس و دکتر محمد عیسی جعفری به عنوان استادان داور حضور داشتند.

 

در چکیده این رساله آمده است:

با توجه به بحران انسان­شناسی در دوره معاصر، بررسی موضوع انسان و انسان­شناسی در میراث پیشینیان، به‌ویژه عارفان مسلمان، می­تواند در مسیر مواجهه با این بحران به ما مدد رساند.

ازجمله عارفان مسلمان با مشرب و مذهب شیعی می­توان به دو عارف بزرگ قرن هشتم هجری، یعنی سید حیدر آملی (متولد: 720 ه.ق) و میر سید علی همدانی (متوفای ۷۸۶ ه.ق) اشاره نمود که در باب انسان­شناسی عرفانی مطالب دقیق و عمیقی را مورد اشارت قرار داده­اند. این دو عارف، علاوه بر اشاره به برخی از موضوعات کلی در باب انسان، او را در دو سطح نوعی و فردی مورد واکاوی قرار داده­اند و نیز برخی از فروعات انسان­شناسانه عرفانی نظیر لطائف سبعه انسانی، جبر و اختیار و سیر و سلوک را مورد واکاوی قرار داده­اند.از مطالعه تطبیقی نظریات ایشان در باب انسان می‌توان چنین نتیجه گرفت که:دو عارف در باب مراتب نزولی وجودی و صعودی شهودی و نیز مراتب ادراکی انسانی که از آن دو با عنوان لطایف وجودی و اطوار دل یاد می­شود از دیدگاه­های بسیار مشترکی با یکدیگر برخوردار هستند.همچنین از مقایسه دیدگاه آن دو عارف به‌خوبی برمی­آید که مسأله ولایت، خلافت و تصرف انسان کامل و دیگر شؤون او در دیدگاه آن دو از نقش اساسی برخوردار است.در عین این شباهت­ها، این دو عارف در باب مقصد و نحوه سیر و سلوک با یکدیگر توافق ندارند زیرا روش سیر و سلوکی سید حیدر آملی مبتنی بر روش هستی­شناسانه ابن عربی است، اما روش و طریقه میر سید علی همدانی مبتنی بر طریقت کبرویه و روش شطّار است. طریقت کبرویه منسوب به پیروان نجم­الدین کبری(متوفای: 618 ه. ق) است. آنان مسیر سیر و سلوک را در طریقه شطّار یا همان طریقه اهل حب و محبت بر محبت و عشق الهی خلاصه می­کنند.همچنین ادبیات این دو عارف در طرح مباحث عرفانی تا حدی متفاوت است. ریشه این امر را می­توان در فضای فرهنگی مذهبی مورد زیست آن دو دانست، زیرا سید حیدر آملی در فضای شیعی می­زیسته و طبعا ناگزیر از تقیه نبوده است، اما میر سید علی همدانی تا حدی مجبور به چنین امری بوده است.پژوهش حاضر با بهره­گیری از روش توصیفی تحلیلی و آنگاه مطالعه تطبیقی سامان یافته است.

مطالب مشابه