جلسه دفاع از رساله دکتری برگزار شد

بررسی عرفان شیعی بر پایه آثار محمدعلی اصفهانی

تاریخ انتشار:

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو حسین عباسی با عنوان «بررسی عرفان شیعی بر پایه آثار محمدعلی اصفهانی»، دکتر حامد ناجی به عنوان استاد راهنما، دکتر محمد سوری و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رضا الهی‌منش به عنوان استادان مشاور و دکتر محمد نصیری، دکتر علی آقانوری و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مرتضی کربلایی به عنوان استادان داور حضور داشتند.

 

در چکیده این رساله آمده است:

میرزا محمدعلی‌بن میرزا عبدالحسین‌بن محمدعلی اصفهانی(م. 1212 ق)، شاگرد اخلاقی معصوم‌علی‌شاه دکنی(م. 1212 ق)، از مشاهیر و بزرگان صوفیان نعمت‌اللهی در اواخر قرن دوازده و اوایل قرن سیزدهم به شمار می‌رود. شأن و جایگاه او در نزد آنها تا اندازه‌ای است که «خلیفة الخلفاء و المرشدین» و «نورعلی‌شاه» لقب گرفته است. صرف‌نظر از ملاقات تأمل‌برانگیز او با برخی فقیهان عارف، گروهی او را نکوهش کرده، گرایش‌های صوفیانه‌اش را سببِ گمراهی مردم خوانده‌اند. با این همه، وی به مذهب تشیع و طریقت نعمت‌اللهیه باور داشته و «پیروی از شریعت» را  مقدمۀ راهیابی به «طریقت» و «حقیقت» شمرده است. پوشیده نیست که بازخوانی آثار عرفانی شیعیانی همچون میرزا محمدعلی اصفهانی که آگاهانه به دنبال «تبیین نظام معرفتی شیعه» بوده‌اند، گامی برای دستیابی به «نظام معرفتی مبتنی آیات و روایات» به شمار می‌رود.

این پژوهش پس از توصیف و تحلیل آموزه‌های عرفانی در آثار نورعلی‌شاه اصفهانی، به بازشناسی این آموزه‌ها پرداخته است تا به خوانشی از «عرفان شیعی» راه یابد. از همین‌رو، با پرهیز از جدال دربارۀ «چیستی عرفان شیعی»، اهتمامِ اصفهانی به «عرفان» و «تشیع» را برای پی‌ریزی نظام معرفتی شیعی کافی شمرده است و هم‌سو با شیوۀ رایج در هر نظام معرفتی، به کشف و تدوین حوزه‌های معرفت‌شناسانه، هستی‌شناسانه، خداشناسانه، جهان‌شناسانه، انسان‌شناسانه و سپس به مبانی تربیتی و سلوک عملی آن پرداخته است و در پایان، با اشاره به موضوع «نسبت تأثیری تشیع بر عرفان» و طرح حدّ مطلوب آن ـ که تأثیر بیشینه و حداکثری از قرآن و مفسّران حقیقی آن است ـ معنای تازه‌ای از «عرفان شیعی» پیشنهاد داده و مطابق آن، آموزه‌های عرفانی اصفهانی را از مصادیق عرفان شیعی شمرده است.

مطالب مشابه