






به گزارش روابط عمومی دانشگاه، به همت معاونت پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب، چهارمین کرسی علمی – ترویجی با موضوع «کارکرد آرایه مراعات نظیر در شناخت روابط پنهان واژگان قرآن و تفسیر آیات» با ارائه دکتر محمد طاهری؛ عضو هیئت علمی دانشکده قرآن و حدیث و نقد دکتر محمدحسن محمدی مظفر؛ عضو هیئت علمی دانشکده شیعه شناسی برگزار شد.
در خلاصه بحث دکتر محمد طاهری آمده است که: نثر ساده قرآن در عین بیان مطالب ساده، به قدري داراي انسجام و استحکام الفاظ و معانی و نیز حفظ ارتباط و اعتدال است که نظیري براي آن متصور نیست. اندیشمندان اسلامی با عنایت به همین ویژگی خاص، گسست و ناپیوستگی معنایی را در قرآن برنتافتهاند. یکی از موارد پرکاربرد انسجام در قرآن، انسجام و پیوستگی معنایی میان واژگان از طریق آرایه ادبی مراعاتنظیر میباشد.
وی گفت: در مراعاتنظیر مجموعهای از کلمات که از نظر معنا به نوعی با هم تناسب و ارتباط دارند یا نظیر و مناسب هم هستند، آورده شده و میان معانی که با هم متناسب باشند جمع شده است. در این کرسی به بررسی و کشف تناسب و روابط معنایی پنهان و نیازمند دقت نظر میان واژگان برخی از آیات پرداخته و جایگاه آرایه مراعاتنظیر و اهمیت کاربرد آن را در تفسیر قرآن مشخص نموده و به این نتایج دست یافته است که از آنجا که مراعاتنظير نشان از لزوم كاربرد آن در هر اثر ادبي دارد، مفسر را به دقت و کشف شبکه و روابط معنایی پیدا و پنهان میان کلمات یک آیه یا میان واژگان در سیاق آیات بر میانگیزد به گونهای که رای تفسیری با یافتن یا نیافتن نظام و همبستگی معنایی کاملا متفاوت خواهد بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب بیان کرد: این سبک اختصاصی قرآن که انسجام ارتباطی منظمی بین اجزاي عناصر سازنده آن وجود دارد، یکی از جنبههاي تفسیر قرآن و اعجاز آن است. از همین رو دستیابی به معارف و معانی قرآن در کنار احاطه و اشراف بر قواعد تفسیری، کلامی و فقهی، مستلزم دقت و کشف زمینههای معنایی و روابط همنشینی میان واژگان یک آیه یا آیات یک سوره بوده و عدم بررسی آنها خود نوعی مانع از کشف معارف قرآنی میباشد.
وی در پایان افزود: این پژوهش در راستای پژوهشهای دیگر پژوهشگران در حوزه بدیع و معناشناسی بوده و برآنست تا با توجه به انسجام و پیوستگی متن قرآن به کشف نمونه¬هایی از تناسب و روابط معنایی پنهان و نیازمند دقت نظر میان واژگان برخی از آیات پرداخته و جایگاه آرایه مراعاتنظیر و اهمیت کاربرد و کشف همبستگی و زمینه معنایی کلمات را در تفسیر قرآن مشخص نماید.