عاشورا مرور انسانیت است
چیزی که عاشورا را ماندگار کرده، این است که هر انسانی با هر گرایش دینی و مذهبی می‌تواند آرمان‌های خود را در آن بجوید.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهراب صادق‌نیا عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در یادداشتی با عنوان «عاشورا و مرور انسانیت» آورده است:
تاریخ جهان سرشار است از حماسه‌ها و جنگ‌های کوچک و بزرگ؛ اما هیچ حماسه‌ای مانند عاشورا ماندگار و حرکت‌بخش نبوده است. آن‌چه در سال ۶۱ هجری و در کربلا اتفاق افتاد، هزار و چهارصد سال است که روز به روز پرفروغ‌تر روایت می‌شود. انسان‌های بیش‌تری درگیر آن می‌شوند، در باره‌اش گفتگو می‌کنند و نویسندگان و پژوهش‌گران فراوان‌تری آن را دستمایه‌ی تحقیقات خود می‌کنند. حادثه‌ی عاشورا، اسم‌ش حماسه باشد یا نهضت و یا جنبش و یا اعتراض مدنی و یا حتی حرکتی شهادت‌طلبانه، صفحه‌ی خط‌درشت و نقش برجسته‌ی تاریخ انسان است.
اما راز این مانایی در چیست؟ چرا حسین و یاران‌ش از یادها نرفته‌اند و نمی‌روند؟ شاید بتوان راز این جاودانگی را الاهیات توضیح داد و آن را به اراده‌ی خدا برگرداند. شاید بتوان گفت خدا خواسته است پاسدار خون خویش و مجاهدت یاران و اصحابش باشد. آن گونه که پاسدار وحی‌ای است که آن را نازل کرده است: آنا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون. حسین کلمه‌ی خداست و خدا پاسدار آن است. با این حال، راز این ماندگاری می‌تواند یک تبیین انسانی نیز داشته باشد.
حماسه‌ی کربلا بر خلاف بیش‌تر جنگ‌ها و تراژدی‌های، به هیچ دین و یا گروه مذهبی و یا قومی تعلق ندارد. این درست است که امام حسین علیه‌السلام رهبر و امام شیعیان است؛ ولی آن‌چه او و یاران شهیدش در کربلا انجام دادند، ستیزه‌ای برای غلبه‌ی یک گروه مذهبی و یا یک فرقه بر مذهب و یا فرقه‌های دیگر نبود. حادثه‌ی کربلا برای نجات انسان بود؛ بی‌آن‌که قبله و قبیله‌اش مهم باشد. قیام امام حسین، یک قیام انسانی بود. مواجهه‌ی خون با شمشیر به سود انسان.
چیزی که عاشورا را ماندگار کرده است، این است که هر انسانی با هر گرایش دینی و مذهبی می‌تواند آرمان‌های خود را در آن بجوید. عاشورا سرشار است از مضامین انسانی، مانند حقوق انسان، انتخاب، آزادی، مقاومت، وفاداری، و خیرخواهی. این مفاهیم برای هر کسی با هر گرایش دینی و نژادی، می‌تواند پر از کِشش و جذّابیت باشد. روایت عاشورا، روایت تمام آرزوهای گم شده‌ی انسان است. عاشورا را همین کشش‌ها ماندگار کرده است. امام حسین امام شیعیان است؛ ولی صدای همه‌ی انسان‌های آزاده است. عاشورا ماندگار است چون انسان را فریاد می‌زند و آرمان‌هایش را نجوا می‌کند.
