بررسی اشکال دوسویگی براهین وجود خدا بر اساس طرح جرج ماورودس از ماهیت برهان
به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، در جلسه دفاعیه‌ای که پنجشنبه 5 بهمن 96 در سالن کنفرانس امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور دکتر نعیمه پورمحمدی به‌عنوان استاد راهنما، دکتر رسول رسولی پور، استاد مشاور و دکتر رضا اکبری، دکتر محمد جاودان و استاد علی شهبازی در جایگاه اساتید داور برگزار شد دانشجو محمدسعید اکبری دهقان از پایان‌نامه‌اش دفاع کرد.
در چکیده این پایان‌نامه آمده است:
در سنت برهان‌آوری کلاسیک اشکالی وجود دارد و آن اشکال دوسویگی براهین اثبات وجود خداست. هر برهانی که برای اثبات وجود خدا اقامه‌شده، برهان ضدی با مکانیزمی واحد از سوی خداناباوران طراحی شده است. این سؤال که آیا چنین امری به معنای بی‌اعتباری براهین اثبات خداست یا خیر یا ایمان خداباوران را مطابق با مبانی عصر روشنگری نامعقول می‌کند یا خیر، ما را بر آن می‌دارد که از راه‌حل‌های جدیدی سراغ بگیریم تا بتوان از طریق آن همچنان فرآیند اقامه استدلال بر اثبات خدا را معقول شناخت و از آن دفاع کرد. ادعای ما در این پژوهش این است که طرحی درزمینهٔ بازتعریف برهان یا ماهیت اصلاح‌شده برهان یافته‌ایم که می‌تواند سبب برون‌رفت سنت برهان‌آوری از چالش اشکال دوسویگی براهین اثبات خدا شود. در این پژوهش شانزده مورد از موارد اشکال دوسویگی در براهین اثبات خدا را استخراج کردیم و طرح ماورودس را بر آن‌ها پیاده و عملیاتی کردیم و با استفاده از طرح جرج ماورودس، فیلسوف دین و معرفت‌شناس اصلاح‌شده، نشان دادیم که خداباور همچنان در اعتقاد به براهین اثبات وجود خدا معقول است. در تعریف برهان از نگاه ماورودس علاوه بر دو عنصر بنیادین تعریف سنتی از برهان که عبارت‌اند از «صدق مقدمات» و «اعتبار منطقی»، سخن از عناصر ذهنی روان‌شناختی می‌رود که عبارت‌اند از «قطعی بودن» و «قانع‌کننده بودن». این دو شرط جدید کمک می‌کند خداباور بر اساس پیش داشت‌ها و فرض‌های تعریفی و ارزشی در نگاه و جهان‌بینی خود بتواند در اقامه و دفاع از براهین اثبات خدا معقول باشد. البته توجه داریم که این اصلاح ماهیت برهان درست همانند دیگر طرح‌های معرفت‌شناسی اصلاح‌شده هزینه‌ای معرفت‌شناختی دارد که طرح معرفت‌شناسی اصلاح‌شده باید آن را بپردازد و آن اینکه نسخه‌های براهین ضد نیز می‌توانند در چشم‌اندازها و دیدگاه‌های موردپذیرش خود معقول انگاشته شوند.
کلمات کلیدی: جرج ماورودس، سنت برهان‌آوری، براهین اثبات وجود خدا، دوسویگی براهین، عناصر روان‌شناختی برهان، عناصر عینی برهان