به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، در جلسه دفاعیه‌ای که شنبه 25 آذر 96 در سالن کنفرانس شهیدبهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور دکتر منصور داداش نژاد به‌عنوان استاد راهنما، محمد زارع، استاد مشاور و حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حمیدرضا مطهری در جایگاه استاد داور برگزار شد دانشجو سیدسجاد جعفری از پایان‌نامه‌اش دفاع کرد.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

این پژوهش وظیفه بررسی نامه‌های امام کاظم (علیه‌السلام) که تعداد آن‌ها 97 نامه است را بر عهده دارد. نامه‌های یادشده از دو منظر موردبررسی و تحلیل قرار گرفت. اول از جهت شکل ظاهری با بررسی ساختار درونی و بیرونی نامه‌های امام کاظم (علیه‌السلام) تلاش شد قالب نامه‌های امام و تفاوت یا تطابق آن‌ها با شکل نامه‌نگاری مرسوم زمانه امام کاظم (علیه‌السلام) روشن شود. در بررسی ساختار درونی موضوعاتی همچون آغاز و پایان‌نامه‌ها، فرستنده و نحوه یادکرد از او، گیرنده و موقعیت وی، حجم نامه و استنادات درونی موردبررسی قرار گرفت و در بررسی ساختار بیرونی موضوعاتی همچون تعداد نامه، نوع نامه، مقصد نامه، نوشت‌افزار، سیستم انتقال‌نامه و ناقل اصلی موردبررسی قرار گرفت. دوم از جهت محتوایی نامه‌ها موردبررسی قرار گرفت. با تحلیل محتوایی نامه‌های امام و شناسایی موضوعات اصلی و فرعی نامه‌ها و رده‌بندی آن، دغدغه‌های اصلی امام و شیعیان از خلال بررسی محتوایی نامه‌ها مشخص شد. دستاورد اصلی پژوهش این است که ساختار و شکل اصلی نامه‌های امام چندان تفاوتی با دیگر نامه‌ها نداشته و عدم یکنواختی نامه‌های امام به جهت کاستی در نحوه انتقال‌نامه-هادر متون بوده است زیرا که راویان با توجه به سلایق خویش به‌صورت گزینشی به روایت نامه‌ها اقدام کرده‌اند، اما از جهت محتوایی تأکید بر دستورات دینی و فقهی ازجمله ویژگی‌های نامه‌های امام کاظم (علیه‌السلام) است که حجم بیشتری از نامه‌ها را به خود اختصاص داده است. با توجه به حجم قابل‌توجه نامه‌های باقی‌مانده از امام (۹۷ نامه)، می‌توان حدس زد، نامه‌های امام بیش از این بوده و این حجم خود نشان از مرجعیت فقهی و دینی امام در جامعه شیعیان می‌کند.

کلمات کلیدی: امام کاظم، نامه‌ها، ساختار بیرونی، ساختار درونی، تحلیل محتوا