در این بازدید جناب آقای قربانی کارشناس و خادم محترم حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) ضمن همراهی گروه، به ارائه گزارش پرداخته و نکاتی را در خصوص بخش های علمی، تاریخی و فرهنگی حرم مطهر ارائه نمودند. در ابتدا مسئولان و اعضای هیئت علمی دانشکده به زیارت مرقد مطهر حرم حضرت عبدالعظیم حسنی و قبور برخی از مشاهیر و بزرگان مدفون در این حرم رفته و سپس از تالار علمی، آسمان نمای دیجیتال و همچنین موزه آستان مقدس حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) بازدید نمودند.
تالار علمی:
تالار علم، محیطی است علمی و پژوهشی كه در آن امكاناتی فراهم آمده است تا عموم علاقه مندان بتوانند از طریق مشاهده، لمس، آزمایش، گوش دادن و مطالعه در معرض پدیده های مختلف علمی در زمینه های مختلف علوم پایه (ریاضی ، شیمی ، زیست و زمین شناسی ) و تكنولوژی قرار گیرند.
تابلوی تصاویر پنهان، رادیوی دستی، تابلوی تصاویر متحرك، تابلوی امواج مافوق صوت، تابلوی انفجار بزرگ، مجموعه ای از تجهیزات و سیستمهای خورشیدی، آزمایشات فیزیكی و مكانیكی، اختراعات نفرات برتر جشنواره خوارزمی، دستگاه مخابرات لیزری، دستگاه گفتگوی با تأخیر، نمونهای از تجهیزات به نمایش درآمده در خانه علم میباشد.
هر كدام از تجهیزاتی كه در تالار علم قرار دارد به نوبه خود بیانگر یك حركت علمی میباشند به طور مثال تجهیزاتی كه در قسمت میانی خانه علم قرار دارند بیانگر بعضی از پدیده هایی میباشند كه در زندگی روزمره ما اتفاق میافتد و مابیشتر وقتها بی تفاوت از كنار آنها رد می شویم لیكن در این محیط به راحتی با فشار دادن یك دكمه آن پدیده علمی را تجربه میكنیم در قسمت ابتدائی خانه نیز تجهیزاتی قرار گرفته است كه آزمایشات مربوط به دوران تحصیل را تداعی میكند.
آسمان نمای دیجیتال:
مجموعه ای از ابزارهای مختلف كه موقعیتهای گوناگون زمین، ماه، خورشید و اجرام آسمانی دیگر را جهت آشنایی مقدماتی با اخترشناسی نمایش میدهد . گفتنی است «چین لوچیه» منجم چینی در سال 463 م نخستین آسمان نما را ساخت.
_آسمان نما یا سینمای نجومی، واقع در خانه علم آستان مقدس ، که دارای امکانات ذیل می باشد:
ـ نمایش 1024 ستاره در نیمكره شمالی و جنوبی
ـ نمایش عرض جغرافیایی از استوا تا قطب شمال
ـ نمایش 88 صورت فلكی در نیمكره شمالی و جنوبی
ـ نمایش سیارات منظومه شمسی
ـ نمایش ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی
ـ دارای مختصات تصویری خط استوا ، دایره البروج و نصف النهار .
ـ نمایش تصاویر صورتهای فلكی ، وضعیت طلوع و غروب خورشید و نمایش كهكشان راه شیری.
موزه:
موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) در فضایی به مساحت ۳۰۰۰ متر مربع و در دو طبقه در مجاورت ساختمان تولیت آستان، آثار و گنجینههای ارزشمندی را در خود جای داده است. مجموعههای متفاوت از قرن هفتم هجری تا اواخر قاجار که قدیمیترین و کهنترین نسخه مربوط به قرن هفتم شامل کتابهای مصحف شریف قرآن، ادعیه از جمله زادالمعاد، صحیفه سجادیه و کتب فارسی مثل کتاب لغت برهان قاطع و شاهنامه فردوسی مصور در معرض نمایش است. در بخش سفال هم از هزاره چهارم قبل از میلاد تا اواخر دوره قاجار را شامل میشود. یکی از شاخصههای مهم آثار در معرض نمایش این است که غالب اموال موزه متعلق به خود آستان شریف است. مجموعه درها شامل ۱۱ در دولنگه حرم مطهر است قدیمیترین آن مربوط به دوره آل بویه تا اواخر قاجار است؛ نمونههایی که منبت و خاتمکاری شده است و به لحاظ نفیس بودن آن به موزه منتقل شدند.
در بهمن ماه سال ۱۳۷۳ شمسی به همّت تولیت آستان مقدس با توجه به اهمیّت تاریخی ری، سالنی در صحن باغ توتی واقع در ضلع غربی مرقد شریف حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السّلام، جهت عرضه آثار اختصاص یافت كه پذیرای انبوه كثیری از زائران علاقه مند گردید.
متعاقباً در سال ۱۳۷۵ شمسی با اجرای طرح توسعه حرم مطهّر این محل در برنامه بازسازی قرارگرفت و موزه به طور موقت به ساختمان دیگری در مجموعه آستان انتقال یافت و به مدت ۳ سال به فعالیت ادامه داد و پس از تكمیل ساختمان فعلی موزه در ضلع جنوب شرقی و در مجاورت مصلای بزرگ ری، به وسعت سه هزار متر مربع در سه طبقه به این محل انتقال داده شد و پس از اتمام مراحل، سرانجام در هشتم آبانماه سال ۱۳۸۱ موزه آستان مقدّس بازگشایی شد.
به گفته کارشناس محترم موزه از سال ۱۳۷۳ تا كنون، بیش از یك میلیون نفر از زائران و میهمانان داخلی و خارجی از موزه بازدید نمودند و ۱۰۰۰ قلم نفائس از هزاره چهارم قبل از میلاد تا دوره معاصر در معرض دید عموم بازدید كنندگان است.
مجموعه اشیاء نمایشی شاخص متعلق به قرون مختلف به شرح ذیل میباشد:
۱. مجموعه دربهای آستان:
– مجموعه مزبور شامل در آهنین قرن ششم – هفتم هجری، در منبت مشبك با كتیبه برجسته ازعهد تیموریان، درهای منبّت كتیبه دار دوره صفوی بسال ۹۱۸ هجری قمری و در چوبی با تزئینات موسوم به مدادی مشهور به در چوب پنبه ای دارای كتیبه برجسته در فضائل حضرت عبدالعظیم علیه السّلام از دوره صفویه بسال ۹۴۴ هجری قمری، در چوبی مشبّك از عهد صفویه، در فولادی مشبّك با روكش نقره دارای كتیبه های برجسته از دوره قاجار متعلّق به مرقد امامزاده حمزه (ع) و درهای خاتم از دوره قاجار مزیّن به اشعار فارسی، كتیبه تاریخ، نام سازنده و محل ساخت بخط نستعلیق و….
۲. مجموعه قفلها از دوره قاجار تا معاصر:
قفلهای تعبیه شده در این موزه مشتمل بر قفلهای فولادی و نقره با كتیبه بر جسته متضمن قصارالسّور، متعلق به ضریح های مطهر حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع)، امامزاده حمزه و امامزاده طاهر علیهم السلام اجمعین می باشد.
۳. مجموعه حجّاری از دوره قاجار:
مشتمل بر سر در مرمرین دارای كتیبه برجسته بسال ۱۲۹۲ هجری، سنگهای مزار رجالِ لشكری و كشوری دوره قاجار، سنگ یادبود بنای مدرسه علمیه برهان با تاریخ ۱۲۰۷ هجری و قطعات كاشی تصویری.
۴. مجموعه آثار سفالینه از هزاره چهارم قبل ازمیلاد تاپایان قرن سیزدهم هجری:
مشتمل بر آثار پیش از تاریخ و دوران اسلامی ایران از جمله تنگ سفالین مكشوفه از ری متعلق به دوره سلجوقی، گلدان های كوچك از دوره ایلخانی، انواع كاشی، پی سوز، كاسه، بشقاب و …
گفتنی است بخش سفال موزه آستان به ویژه با مساعدت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تكمیل شده است.
۵. مجموعه مسكوكات، مهر ها و مدالها:
مشتمل بر انواع مسكوكات نقره و فلوس از دوره اشكانی، قرن چهارم قبل از میلاد تا دوران معاصر منتهی به انقلاب اسلامی است؛ به انضمام مهرهای دیوانی آستان مقدّس و مدالهای ورزشی اهدایی قهرمانان ارزنده كشور.
۶. مجموعه منسوجات:
مشتمل بر پرده قسمتی از كعبه معظمه، روپوش زری مرقد شریف حضرت عبدالعظیم(ع)، پرده های ماهوت، سِرمه و مروارید دوزی، ترمه و …. از دوره صفویه تا پایان قرن سیزدهم هجری.
۷. مجموعه نقاشی:
عمدتاً شامل تابلو و پرده های نقاشی رنگ و روغن با مضامین وقایع كربلا، محشر، شمایل و ….. كه بعضا در مجامع سنتی عامه مردم مورد بهره برداری قرار داشته است.
۸. مجموعه تابلوهای خط و تزئینات:
مشتمل بر قطعاتی از مصحف شریف، زیارت نامه های خطی و فلز كوبی، مرثیه، كتیبه ساخت بخشهای مختلف آستان مقدس و …. از دوره قاجار تا دوران معاصر.
۹. مجموعه آثار فلزی:
از هزاره اول قبل از میلاد – دهنه مفرغی اسب از ناحیه لرستان – مجموعه ظروف، شمعدان، قطعات نقره تزئینات ضریح مطهر، ادوات رزم و …. از ادوار پیش اسلام تا دوران معاصر.
۱۰. مجموعه نسخ خطی:
شامل مصحف شریف و ادعیه، متون و فرامین كه علاوه بر نمایش كتابت و كتاب آرایی ایرانی- اسلامی، فنون كاغذ سازی، صحافی، جلد سازی را در بردارد و عمدتاً از قرن هفتم تا دوران معاصر است؛ برخی از آنان نام و رقم كاتبان بنام را به همراه دارند.