حضرت فاطمه زهرا (علیهاالسّلام) (۵ بعثت – ۱۱ ق)، دختر پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآله) و خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) و همسر حضرت علی (علیهالسلام) است. ایشان یکی از چهارده معصوم و جزو پنج تن آل عبا میباشد.
در منابع تاریخی و روایی، درباره تاریخ تولد حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) اقوال مختلفی نقل شده است. قول مشهور این است که آن حضرت در بیستم ماه جمادی الثانی سال پنجم بعثت پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) در مکه معظمه به دنیا آمد.با توجه به روایتی که مورد تأکید فریقین است، بعد از تناول میوه بهشتی در شب معراج توسط پیامبر(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)، آغاز ظهور جسمانی آن حضرت سلام الله علیهااست.
حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها)، دختر پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) و محبوبترین فرد نزد رسول خدا بود. ایشان معصوم سوم و یکی از پنج بانوی قدسی جهان به شمار میرود. مشهورترین لقب آن حضرت «زهرا» است. کنیه ایشان امابیها بوده همچنین آن حضرت، دختر معصوم، همسر معصوم و مادر معصوم نیز هست. و سرانجام رحلت پدر بزرگوار، مظلومیت همسر، از دست رفتن حق، روح و جسم فاطمه را سخت آزرد و به شهادت رسید. بنابر وصیت خویش شبانه و به صورت پنهانی دفن گردید. به طوری که محل قبر شریفش نیز نامعلوم است.
ابن بابویه به سند معتبر از یونس بن ظبیان روایت کرده است که حضرت صادق (علیهالسلام) فرموده که فاطمه (علیهاالسلام) را نُه نام است نزد حقتعالی: فاطمه (علیهاالسلام) و صدیقه و مبارکه و طاهره و زکیه و راضیه و مرضیه و محدّثه و زهراء. پس حضرت فرمود که آیا میدانی که چیست تفسیر فاطمه؟ یونس گفت، گفتم: خبر ده مرا از معنی آن ای سید من؛ حضرت فرمود: فُطِمَتْ مِنَ الشَّر؛ یعنی بریده شده است از بدیها، پس حضرت فرمود که اگر امیرالمؤمنین (علیهالسلام) تزویج نمینمود اورا، کفوی و نظیری نبود او را بر روی زمین تا روز قیامت نه آدم و نه آنها که بعد از او بودند.
علامه مجلسی (رحمهالله) در ذیل ترجمه این حدیث فرموده که «صدیقه» به معنی معصومه است، و «مبارکه» یعنی صاحب برکت در علم و فضل و کمالات و معجزات و اولاد کرام و «طاهره» یعنی پاکیزه از صفات نقص و «زکیه» یعنی نموّ کننده در کمالات و خیرات و «راضیه» یعنی راضی به قضای حق تعالی و «مرضیه» یعنی پسندیده خدا و دوستان خدا و «محدّثه» یعنی ملک با او سخن میگفت و «زهراء» یعنی نورانی به نور صُوری ومعنوی. این حدیث شریف دلالت میکند بر اینکه امیرالمؤ منین (علیهالسلام) از جمیع پیغمبران و اوصیای ایشان به غیر از پیغمبر آخر الزّمان افضل میباشد بلکه بعضی استدلال بر افضلیت فاطمه زهرا ((علیهاالسّلام)) بر ایشان نیز کرده اند. و در احادیث متواتره از طریق خاصّه و عامّه روایت شده است که آن حضرت را برای این فاطمه نامیدهاند که حق تعالی او را و شیعیان اورا از آتش جهنم بریده است. روایت شده که از حضرت رسول (صلیاللّهعلیهوآلهوسلم) پرسیدند که به چه سبب فاطمه را بتول مینامی؟ فرمود: برای آنکه خونی که زنان دیگر میبینند اونمیبیند، دیدن خون در دختران پیغمبران ناخوش است.
پس آن حضرت دارای القاب فراوانی مانند: “زهرا”، “صدیقه”، “طاهره”، “بتول”، “زکیه”، “راضیه”، “مرضیه” و غیره میباشد. مشهورترین لقب حضرت فاطمه (سلاماللهعلیهم)، زهرا میباشد. زهرا در لغت به معنی درخشنده و روشن میباشد.
((/شیخ صدوق، محمد بن علی، الخصال، باب التسعة، حدیث سوم، ج۱، ص۴۱۴. /مجلسی، محمدباقر، جلاء العیون، چاپ سرور، قم، ص۱۶۲./مجلسی، محمدباقر، جلاء العیون، چاپ سرور، قم، ص۱۶۵./ فیروز آبادی، سید رضا، فضائل پنج تن، ج۴، ص۹./معانی الاخبار شیخ صدوق، ص۶۴. /روضة الواعظین، ج۱، ص۱۴۹. /شهیدی، سید جعفر، زندگانی فاطمه زهرا (سلاماللهعلیهم)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ۴۶، ۱۳۸۶، ص۳۳.))
امام خمینی، حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها) را از معجزات تاریخ و مایه افتخار هستی و افتخار خاندان وحی میشماردکه چون خورشیدی بر تارک اسلام میدرخشد. از نگاه ایشان تاکنون هیچ کس از عهده شناخت و معرفی حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها) برنیامده، و احادیثی که درباره شان و مقام فاطمه (سلاماللهعلیها) آمده به مقدار فهم مستمعان بوده است و دیگران از عهده ستایش او برنیامده و هرچه درباره ایشان گفتهاند، به مقدار فهم خودشان بوده است نه بهاندازه جایگاه آن حضرت. در نگاه امام خمینی حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها) از مصادیق بارز انسان کامل و تمام ابعادی که برای انسان و زن میتوان تصور کرد در آن بانو جلوه کرده بود و حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها) تمام حقایق بود و همه معنویات، جلوههای ملکوتی، الهی، جبروتی، مُلکی و ناسوتی در ایشان وجود داشت و همه ویژگیهای پیامبران را دارا بود. امام خمینی در معرفی حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها) با استناد به روایتی معتقد است در مدت هفتاد و پنج روزی که حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها) پس از رحلت پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) زنده بود و حزن شدیدی داشت، جبرئیل امین خدمت ایشان میآید و تمام مسائلی را که در آینده قرار بود رخ دهد به ایشان خبر میداد و حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها) آن را به علی (علیهالسلام) میگفت. امام خمینی یکی از افتخارات شیعه را «صحیفه فاطمیه» میداند.
((↑ خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۷، ص۳۴۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹./ خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۶، ص۱۹۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹./ خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۲، ص۲۷۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹./ خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۷، ص۳۳۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹./خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۲۰، ص۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹./ خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۲۱، ص۳۹۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹./ خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی، ج۷، ص۵۳۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.))