بازشناسی شيعه پژوهی در پنج دهه اخير بريتانيا: روش‌شناسي، رويکرد‌ها، منابع
جلسه دفاع از رساله دکتری جناب آقای امید علی پور علیائی توسط معاونت آموزشی و پژوهشی دانشکده شیعه شناسی با مساعدت گروه علمی شیعه شناسی برگزار شد.
عنوان رساله:
بازشناسي شيعه پژوهي در پنج دهه اخير بريتانيا: روش‌شناسي، رويکرد‌ها، منابع
استاد راهنما: حجت الاسلام دکتر احمد واعظی جزئی
استاد مشاور: حجت الاسلام دکتر حمیدرضا شریعتمداری
اساتید داور: حجت الاسلام دکتر محمد حسن نادم، جناب آقای دکتر محمد جاودان و حجت الاسلام دکتر احمد بهشتی مهر
نماینده تحصیلات تکمیلی: حجت السالام محمد صادق مشفقی پور
چکیده:
بريتانيا با توجه به وجود مراکز، آثار و تأليفات فراوان در حوزه مطالعات شيعه پژوهي، يکي از حوزه هاي جغرافيايي مهم در عرصه شيعه پژوهي در غرب است. با وجود اين اهميت اما برخي از جوامع علمي ما نگاهي دقيق و روشن از اين مطالعات ندارد و فقدان اين نگاه، بسياري از نهادهاي علمي بين المللي ما را با مشکلات متعددي از جمله تصميم‌گيري‌هاي پر از آزمون و خطا، پژوهش‌هاي موازي، دور بودن از پژوهش‌هاي محققان و نقد‌هاي غيردقيق در ارتباط با نظريات شيعه‌پژوهان بريتانيا مواجه کرده است. شايد بتوان با بررسي همه مراکز، آثار و شخصيت‌ها، اين فرضيه را نيز مطرح کرد که نوع مواجهه بريتانيا با مسلمانان که آنها را گروهي افراطي، مانع توسعه و از دلايل فساد در جامعه بريتانيا معرفي مي‌کنند به جريان شيعه نيز سرايت کند. يعني در آينده نگاه جامعه بريتانيا به شيعه همان نگاهي باشد که به جامعه مسلمان سني داشته است. برايند کلي پژوهش هاي پنج دهه اخير بريتانيا اين موضوع را نشان مي دهد که تا چه حد، تمام مطالعات آکادميک حوزه شيعه با حکومت آنها مرتبط است و اينکه چگونه اين تحقيقات دانشگاهي در نيمه دوم قرن بيستم الهام بخش نئو امپرياليسم بود، همچنان موضوع بحث است. در اين تحقيق تنها به فعاليت هاي مراکز اکادميک مرتبط با شيعه در بريتانيا پرداخته شده است که در قدم اول معرفي و شناخت کافي آنها و در قدم بعد بررسي و نقد علمي آثار مهم آنها مي توان به ارتقاء جايگاه شيعه به مثابه مذهبي عقلگرا در فضاي بيرون از ايران کمک کند. بنابراين پژوهش حاضر با توجه به بررسي فعاليت هاي علمي اين مراکز، زمينه را براي مطالعات و تحقيقات بيشتر و آشنايي با موضوعات متعددي که در دانشگاه‌هاي بريتانيا و اساتيد اين مراکز آموزشي به آنها اشاره شده است، فراهم خواهد کرد. رساله حاضر براي جمع آوري داده‌هاي مرتبط با بريتانيا با وجود محدوديت‌هاي متعدد، به روش توصيفي- تحليلي عمل شده و در بررسي منابع و اسناد از روش کتابخانه‌اي و مصاحبه نيز بهره گرفته شده است.
واژگان کليدي: شيعه، شيعه پژوهي در غرب، شيعه پژوهي در بريتانيا، روش و رويکرد.
